1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

مطهری: خطر استبداد دینی برای انقلاب‌های مذهبی وجود دارد

۱۳۹۵ آذر ۱۵, دوشنبه

​​​​​​​علی مطهری طی سخنانی در دانشگاه شریف به مناسبت روز دانشجو، ضمن تأکید مجدد بر غیرقانونی بودن حصر مخالفان و حمله به "مبانی فکری" طرفداران حذف منتقدان، از جمله گفت، آملی لاریجانی تحمل انتقاد را زیاد ندارد.

https://p.dw.com/p/2TlOj
Ali Motahhari
عکس: entekhab

علی مطهری، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه (۱۴ آذر/ ۴ دسامبر) در همایش روز دانشجو در دانشگاه صنعتی شریف به ایراد سخنرانی پرداخت و از جمله گفت: «رسالت دانشجو مبارزه با استبداد خارجی و داخلی است.»

نایب رئیس مجلس ضمن اشاره تلویحی به دولت محمود احمدی‌نژاد گفت: «دولتی داشتیم که به صراحت می‌گفت فلان قانون را اجرا نمی‌کنم» او افزود: «اینها استبداد است. استبداد یعنی قانون‌ناپذیری و عدم تمکین از قانون.»

خطر استبداد دینی

به گفته‌ی مطهری «وظیفه مجلس این است که با استبداد مبارزه کند. همان‌طور که وظیفه دانشجو به عنوان دیده‌بان جامعه این است که با هر نوع استبداد مبارزه کند».

گر چه مطهری گفت که "در جمهوری اسلامی استبداد به سختی می‌تواند صورت گیرد"، اما تصریح کرد که "خطر استبداد دینی برای انقلاب‌های مذهبی وجود دارد".

بیشتر بخوانید: مطهری خطاب به روحانی: مشهد را از استبداد نجات دهید

"مبانی فکری" موافقان قتل‌های سیاسی

نایب رئیس مجلس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به قتل ستار بهشتی گفت: «من گفتم مامور خطاکار فکر کرده از نظام دفاع می‌کند. برخی نمایندگان آن دوره می‌گفتند او مخالف بوده و نباید به او جایزه داد. این به شکل مبانی فکری در ذهن و دل افراد وجود دارد. در قتل‌های زنجیره‌ای هم وقتی می‌پرسیم چرا اینها را کشتید گفتند برای حفظ نظام بوده است. گفتند می‌خواستیم بقیه روشنفکران بترسند.»

درفاصله ۲۸ آبان تا ۱۸ آذر سال ۱۳۷۷، مجید شریف، داریوش فروهر، پروانه مجد اسکندری (فروهر)، محمد مختاری، و محمد جعفر پوینده در تهران به قتل رسیدند. کمتر از یک ماه بعد وزارت اطلاعات دولت محمد خاتمی در اطلاعیه‌ای بی‌سابقه اعلام کرد که این قتل‌ها توسط عده‌ای از "اعضای خودسر" وزارت اطلاعات انجام شده‌اند.

ستار بهشتی، وبلاگ‌نویس منتقد دولت و کارگر ساده‌ای که هنگام مرگ ۳۵ سال داشت نیز در ۹ آبان ۱۳۹۱ توسط پلیس فتا، پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی، بازداشت و به بند ۳۵۰ زندان اوين منتقل شد. او تنها چهار روز بعد در ۱۳ آبان در بازداشت درگذشت.

بیشتر بخوانید: بازگویی اعترافات شکنجه‌گر ستار بهشتی در دومین سالگرد درگذشت او

گزارش پزشکی قانونی و شهادت زندانیان بند ۳۵۰ اوین و اعترافات متهم در حضور بازپرس و خانواده بهشتی، حاکی از آن است که مرگ ستار بهشتی بر اثر شکنجه و خونریزی داخلی اتفاق افتاده است. اکبر تقی‌زاده، بازجوی نیروی انتظامی، به اتهام "قتل شبه عمد" ستار بهشتی، به سه سال حبس، دو سال تبعید و ۱۴ ضربه شلاق محکوم شد.

قتل ستار بهشتی زیر بازجویی پلیس فتا به یکی از پرونده‌های قضایی جنجالی در چگونگی برخورد حکومت ایران با منتقدان خود تبدیل شد.

تأکید مجدد بر حصر "غیرقانونی"

علی مطهری در ادامه نشست در دانشگاه شریف در پاسخ به پرسش دانشجویان، در مورد مسئله حصر نیز موضعگیری کرد و ضمن تأکید بر اینکه "کار خلاف قانون در کشور نباید شکل بگیرد" گفت: «این کار خلاف قانون اساسی و اصول ۳۲ تا ۳۷ است و ما نمی‌توانم کسی را بدون حکم قضایی حبس و بازداشت کنیم.»

او در پاسخ به پرسش دانشجویان درباره برخی شخصیت‌های سیاسی، مهدی کروبی را "آدم صاف و روراستی" خواند که "هم صداقت و هم شجاعت" داشته است.

علی مطهری تنها چهره در میان اصولگرایان است که همواره به شکلی علنی از حصر مهدی کروبی، میرحسین موسوی و زهرا رهنورد انتقاد کرده و از همین رو نیز همیشه هدف حملات تندروها قرار گرفته است.

روز یکشنبه (۳۰ آبان) سخنرانی علی مطهری به دستور دادستان مشهد لغو شد و مأموران پلیس حاضران را که برای شنیدن سخنرانی مطهری جمع شده بودند، مجبور به ترک محل کردند. ناظران سیاسی لغو سخنرانی نایب رئیس مجلس در مشهد را که با حکم دادستانی انجام شد، با مواضع انتقادی او از جمله در ارتباط با حصرشدگان مرتبط می‌دانند.

او همچنین زمانی که در اسفندماه سال ۱۹۹۳ برای سخنرانی در دانشگاه شیراز به این شهر سفر کرده بود، مورد حمله لباس‌شخصی‌ها قرار گرفت و سخنرانی‌اش لغو شد.

مطهری پیش از آن، در دی ماه همان سال نیز به هنگام سخنرانی در مجلس درباره حصر موسوی، کروبی و رهنورد، با هجوم نمایندگان اصولگرا مواجه شد که با شعارهای "مرگ بر ضد ولایت فقیه" و "مرگ بر فتنه‌گر" به او حمله‌ور شدند.

بیشتر بخوانید: مطهری: حصر خانگی و ممنوع‌التصویری خاتمی غیرقانونی است

"آملی لاریجانی تحمل انتقاد را زیاد ندارد"

از نظر مطهری در خانواده لاریجانی‌ها، علی لاریجانی "از همه بهتر" است. نایب رئیس مجلس اما در مورد صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، می‌گوید: «به نظر من آقای آملی لاریجانی تحمل انتقاد را زیاد ندارد و دو بار علیه من اعلام جرم کرده است. من ایشان را در مجلسی دیدم و گفتم دیگر اعلام جرم نمی‌کنید؟ گفت جا هست.»

نایب رئیس مجلس به اعلام جرم دادستانی علیه محمود صادقی، نماینده تهران نیز اشاره کرد و گفت: «اینکه آدم بفرستند در منزل صادقی درست نیست. قانون می‌گوید هر احضاریه‌ای در مجلس باید در هیات نظارت نمایندگان بررسی شود. اگر خارج از حوزه نمایندگی بود باید به دادسرا برود.»

محمود صادقی، رئیس "فراکسیون شفاف‌سازی و سالم‌سازی اقتصادی و انضباط مالی" و عضو فراکسیون امید، طی نطقی در صحن مجلس در ۲۴ آبان ماه، در مورد واریز وجوه هنگفت به حساب شخصی صادق آملی لاریجانی، از وزیر اقتصاد سوال کرده و از رئیس قوه قضائیه خواسته بود، گزارشی از عملکرد این حساب‌ها اعلام کند که در برگیرنده مبالغ واریز شده، سود حاصله و موارد مصرف آنها در ۵ سال گذشته باشد.

صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران نیز سوم آذر در واکنش به سخنان نماینده تهران، بدون نام بردن از محمود صادقی، از "نماینده‌ای از فراکسیون امید" سخن گفته بود که "با کمال وقاحت از پشت تریبون مجلس رئیس قوه را متهم کرده که هزار میلیارد را به حساب شخصی ریخته است".

اندک زمانی پس از انتشار این خبر، دادستان تهران اعلام کرد که در پرونده گشوده شده برای محمود صادقی در قوه قضائیه "هشت فقره شکایت خصوصی و سه فقره اعلام جرم عمومی مطرح شده است" و او باید خود را به مراجع قضایی معرفی کند.

صادقی ابتدا در شبکه اجتماعی توییتر نوشت که در برابر "فشارها" تسلیم نخواهد شد، اما در نهایت روز ۹ آذرماه در دادسرای فرهنگ و رسانه حاضر و با صدور قرار تأمین کفالت و با معرفی کفیل آزاد شد.

بیشتر بخوانید: پرسش محمود صادقی از آملی لاریجانی؛ "پرسش ملت"

"اگر ظلم ببینم و نگویم، خفه می‌شوم"

مطهری که خود عضو فراکسیون امید در مجلس است، در مورد عملکرد محمدرضا عارف، رئیس این فراکسیون، ضمن اشاره به حضور عارف در"پشت صحنه فراکسیون" گفت: «ایشان روحیه‌اش با من فرق دارد. من اگر احساس کنم در جایی ظلمی شده، اگر نگویم احساس می‌کنم خفه می‌شوم، اما برخی تحمل بیشتری دارند.»

مخالفت با لغو سخنرانی‌ها و کنسرت‌ها

موضوع دیگری که مطهری در سخنرانی خود به آن پرداخت، لغو سخنرانی‌ها و کنسرت‌های موسیقی در ماه‌های گذشته بود. او گفت: «رفتار برخی دادستان‌ها در مورد لغو کنسرت‌ها و سخنرانی‌ها خلاف قانون است. برنامه‌ای که مجوز دارد نباید لغو کرد. اگر هم قابل لغو باشد این تنها در حیطه کار شورای تامین استان‌ها است. اینکه دادستان بگوید من احتمال جرم می‌دهم و تعطیل کردم که نمی‌شود.»

مسئله "نفوذ"

مطهری موضوع "نفوذ دشمن" را نیز آنگونه که مدام در رسانه‌های اصولگرا مطرح می‌شود، به چالش کشید و برخورد "امنیتی و نظامی" با "موضوعی که باید توسط سیاست به خرج دادن" حل شود را "غلط" دانست. او گفت: «دو سال پیش سی نفر را بازداشت کردند و گفتند اینها به دنبال نفوذ هستند. گفتم اینها چه اطلاعاتی بیش از سایت‌ها دارند که می‌گویید جاسوسند؟ می‌گفتند اینها با خبرنگارانی در خارج از کشور در ارتباط هستند. خب این خارجی‌ها قبلا در ایران بودند و دوستان اینها بودند و با هم ارتباط داشتند. با همه انتقادهایی که مردم بعضا مطرح می‌کنند اما در نهایت نظام را دوست دارند. سال ۸۸ هم همین اشتباه شد.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۲۵ شهریور ۹۴ در دیدار با فرماندهان سپاه هشدار داده بود که «بیگانگان به دنبال نفوذ در مراکز تصمیم‌گیری و اگر نشد، نفوذ در مراکز تصمیم‌سازی هستند که در صورت تحقق این توطئه، جهت‌گیری‌ها، تصمیمات و حرکت عمومی کشور، بر اساس خواست و اراده بیگانگان، تنظیم و اجرایی خواهد شد».

نزدیکان خامنه‌ای بخصوص پس از این سخنان، در هر فرصتی نسبت به خطر "نفوذ دشمن" در ایران ابراز نگرانی کرده و هشدار می‌دهند. آنها تلاش می‌کنند مخالفان خود را با مهر "نفوذ" از میدان خارج کنند. نگرانی‌ها و هشدارها درباره "خطر نفوذ" پرده از جنگ قدرتی برمی‌دارد که میان روحانی و حامیانش با خامنه‌ای و جریان‌ها و نهادهای وابسته به او درگرفته و از سوی گروه دوم با اسم رمز "مقابله با نفوذ دشمن" دنبال می‌شود.

اکبر هاشمی رفسنجانی از جمله کسانی بود که روز دوم اسفند ماه ۹۴ در جریان کارزار انتخاباتی دو مجلس شورای اسلامی و خبرگان، به موضوع "نفوذ" واکنش نشان داد و گفت: «عوامل نفوذی واقعی کسانی هستند که با امکانات بیت‌المال سعی در تخریب چهره‌های انقلابی دارند.»

دفاع تمام‌قد از "عفاف و حجاب"

مطهری در پاسخ به پرسشی درباره "مواضع فرهنگی تند" خود، ضمن تأکید بر اهمیت "مسایل مربوط به عفاف" و لزوم توجه به "احکام اسلامی" گفت: «البته ما قائل به سخت‌گیری نیستیم، اما فلسفه حجاب باید رعایت شود. فلسفه حجاب این است که زن قدرت تحریک زیادی دارد و در نتیجه باید به آن اهمیت داد.»

علی مطهری در خصوص حجاب همواره مواضع تندی را اتخاذ کرده است. او روز ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۸۹ در دوره دوم دولت محمود احمدی‌نژاد، در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر از جمله  خواستار آن شده بود که دولت "در مبادی ورودی دانشگاهها از ورود دانشجویان بد حجاب جلوگیری کند". او گفته بود: «محیط دانشگاه محل حضور دانشجویان بد پوشش و محل تحریک غریزه جنسی نیست و دولت هم نباید برخورد با این افراد را به دانشجویان متدین واگذار کند، بلکه خود دولت باید ساز و کاری فراهم نماید تا در مبادی ورودی دانشگاهها از ورود افراد بدحجاب اعم از دختر و پسر جلوگیری شود. مسئولین دانشگاهها نیز در این زمینه تحت تاثیر تبلیغات دشمن قرار نگیرند و با قاطعیت کار خود را انجام دهند.»

مطهری ابراز امیدواری کرده بود که دولت احمدی‌نژاد "موضع خود را تغییر دهد و با جدیت به نظارت بر مسئله حجاب در جامعه و مسائل دیگری نظیر نظارت بر ساحل دریاها و خرید و فروش سی‌دی‌های خانمان برانداز بپردازد، چرا که روح و جان انقلاب اسلامی همین مسائل فرهنگی است".

برخی تحلیلگران نظرات علی مطهری در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی، از جمله در رابطه با حجاب را، در تضاد با مواضع او در دفاع از حقوق شهروندی و آزادی‌های سیاسی ارزیابی می‌کنند.