خاتمی: اصلاح‌طلبان مخاطبان خود را به نخبگان محدود نکنند
۱۳۹۵ اسفند ۹, دوشنبه
اعضای حزب اتحاد ملت ایران روز یکشنبه هشتم اسفند به دیدار محمد خاتمی رفته‌اند. رئیس جمهوری پیشین در این ملاقات به اهمیت تشکل‌ها و احزاب، عدالت اجتماعی، مبارزه مشترک با فساد و استراتژی "تعامل با حفظ هویت" پرداخته است.
خاتمی ابراز خوشوقتی کرده که جفاهای احتمالی نسبت به کسانی که دلبسته جمهوری اسلامی هستند، موجب رویگردانی آنها از نظام نشده است. او گفته که تشکل‌ها با همه گرایش‌ها و باورها از جمله تشکل‌های قومی، مذهبی، سیاسی و علمی باید بتوانند فعالیت داشته باشند: «منتهی این امر یک شرط دارد و یک مانع؛ شرط آن التزام به فعالیت در چارچوب میثاق ملی یعنی قانون اساسی است و مانعش این است که کسانی بخواهند براندازی بکنند و ملتزم به قانون اساسی نباشند.»
بیشتر بخوانید: تاکید دوباره محمد خاتمی بر عبور از گذشته
رئیس جمهور اسبق ایران متذکر شده که نقد با براندازی فرق دارد: «ممکن است افرادی به قانون اساسی هم نقد داشته باشند ولی ملتزم به حرکت در چارچوب قانون اساسی و خواستار بقای نظام باشند و به هیچ وجه به فکر براندازی نباشند و نخواهند براندازی کنند، این افراد باید آزاد باشند و بتوانند کار و فعالیت کنند.»
اکثر اعضای شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران، سابقا در جبهه مشارکت یا ستاد میرحسین موسوی فعالیت داشته‌اند تا آنجا که اصولگرایان آن را بدل حزب مشارکت می‌خوانند. علی شکوری‌راد، دبیرکل این حزب در کنگره آن در مرداد ۹۴ در باره دولت‌‌های احمدی‌نژاد و انتخابات ۸۸ گفته بود: «یاران و دلسوزان انقلاب و نخبگان حذف شدند، انسجام و اتحاد ملت به انشقاق سوق داده شد و کشور به انزوای بی‌سابقه‌ای کشانده شد.»
محمد خاتمی در دیدار با اعضای این حزب در توضیح استراتژی تعامل با همه با حفظ هویت گفته است: «شرط این تعامل این است که همه اطراف قضیه تحمل داشته باشند و با هم باشند. این است که می‌تواند نظام ما را تقویت کند نه روش‌هایی که به هر حال لحظه به لحظه دوری را زیادتر می‌کند.»
«گسترش دایره مخاطبان»
خاتمی از جریان‌های اصلاح‌طلب به خاطر محدود کردن مخاطبان خودشان به نخبگان و روشنفکران انتقاد کرده است. به تاکید او لازم است اصلاح‌طلب‌ها دغدغه همه مردم را در نظر بگیرند، دایره مخاطبان‌شان را بسط دهند و برای مسائل و مشکلات و نیازهای بخش‌های مختلف برنامه داشته باشند.
او بر اهمیت روشنفکران به عنوان گروه‌های مرجع و جوانان به عنوان سرمایه‌های امروز و آینده نیز تاکید کرده است.
رئیس جمهوری پیشین ایران به ضرورت عدالت اجتماعی هم پرداخته و عدالت بدون توسعه را توسعه فقر خوانده است. خاتمی سوءاستفاده‌ها و رانت‌های عظیم را ناشی از وجود فشار و محدودیت در کنار فقر گسترده و عدم توسعه دانسته است: «توسعه باید صورت بگیرد ولی این توسعه همواره باید همراه با عدالت و تلاش برای تامین عدالت اجتماعی در جامعه باشد. اوخواسته است که عدالت نسبت به زنان و جوانان و بخش‌های محروم‌تر و ناتوان‌تر جامعه بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
«تعامل جناح‌ها به نفع مردم»
خاتمی یکی از زمینه‌های تعامل و همکاری با جریان‌ها و جناح‌های مختلف و حکومت را، یافتن راهکار برای مبارزه با رانت و فساد و آسیب‌های اجتماعی دانسته است. نکته جدید در توصیه‌های او، تعامل جناح‌ها برای رسیدگی به مسائل روزمره مردم و محیط زیست است.
او هم‌چنین تاکید کرده که در انتخابات باید زمینه‌ای فراهم کرد تا همه در صحنه حضور داشته باشند و نفرت‌ها تبدیل به همدلی‌ها و همراهی‌ها و تقابل‌ها تبدیل به مشارکت‌ها شود: «البته در عین حال هویت‌ها و جهت‌ها و سلایق باید محفوظ بماند که اگر اینها بخواهند یک شکل بشوند، جامعه می‌میرد و این تفاوت‌ها خود باعث تحرک و رقابت سالم در جامعه می‌شود.»
سخنان خاتمی در حالی بیان شده‌اند که اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی خبر داده که در ملاقات با خامنه‌ای، رهبر ایران "نظرات روشنی راجع به افراد و جریان اصلاح‌طلبی" داشت. جهانگیری گفته که علاقه اصلاح‌طلبان به نظام و فعالیت آنها به عنوان "یک جریان قدرتمند و پرنفوذ در چارچوب نظام" را به خامنه‌ای منتقل کرده است.
خاتمی در سالگرد انتخابات هفتم اسفند ۹۴ نیز با گروهی ۵۰ نفری از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس از فراکسیون امید ملاقات کرده بود. بهرام پارسایی سخنگوی فراکسیون امید گفته که محور این دیدار لزوم همدلی میان مسئولان برای رفع مشکلات مردم بود.
تقلا و تکاپوی اصولگرایان
رهنمودهای خاتمی به اصلاح‌طلبان در حالی بیان شده‌اند که اصولگرایان زودتر از آنها به تکاپوی اتحاد و حضور فعال در انتخابات افتاده‌اند اما هم‌چنان دچار چنددستگی هستند.
تشکل تازه تاسیس "جبهه متحد نیروهای انقلاب"، روز پنجشنبه پنجم اسفند نشستی برای تعیین نامزدهای مقدماتی خود برگزار کرد. جبهه پایداری اما از حضور و مشارکت در این جبهه خودداری کرده است. سعید جلیلی، کاندیدای این جبهه که در سال ۹۲ از روحانی شکست سختی خورد، گویا نامزد این دوره انتخابات نیز هست.
در میان جریان‌های اصولگرا، حزب موتلفه زودتر از همه به پیشواز انتخابات ۹۶ رفته و مصطفی میرسلیم، وزیر ارشاد دولت دوم هاشمی رفسنجانی را کاندیدای نهایی خود معرفی کرده است.
ظاهرا تنها کسی که اصولگرایان در مراحل مقدماتی مشورت‌های خود در موردش توافق عمومی دارند، ابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی است. رئیس دفتر رئیسی اما گفته که او مسئولیت کنونی را از هر وظیفه‌ای مهم‌تر می‌داند. ابراهیم رئیسی ۵۵ ساله پس از مرگ واعظ طبسی، به حکم خامنه‌ای در ۱۷ اسفند ۱۳۹۴به تولیت آستان قدس منصوب شد.