1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

حملات تند به طرح ‌"آشتی ملی" از تریبون نماز جمعه

۱۳۹۵ بهمن ۲۹, جمعه

دو خطیب نماز جمعه تهران و مشهد، به محمد خاتمی تاختند و طرح "آشتی ملی" او را "زبان‌درازی" و اظهار وجود کسانی دانستند که "عمله فتنه" بودند. خامنه‌ای پیش‌تر این مبحث را "بی‌معنا" خوانده و مردود دانسته بود.

https://p.dw.com/p/2XnVo
Ahmad Alamolhoda iranischer Geistlicher und Mitglied des Expertenrates
عکس: mashreghnews.ir

دو روز پس از آن که رهبر ایران بحث "آشتی ملی" را بی‌معنا خواند، امامان جمعه مشهد و تهران به "فتنه‌گران" حمله کردند. امام جمعه قم نیز در تمجید راه‌پیمایی‌های ۲۲ بهمن عنوان کرد: «آیا آشتی ملی بالاتر از این حضور مردم در صحنه است؟»

احمد علم‌‌الهدی، ۲۹ بهمن در خطبه‌های نماز جمعه مشهد، از جمله گفت: «یک آقایی که عمله فتنه ۸۸ بوده، می‌آید می‌گوید آشتی ملی، یعنی چه آشتی ملی؟ مگر ملت با هم قهرند؟ این راهپیمایی عظیم ۲۲ بهمن را دیدید و می‌گویید آشتی ملی؟ مردم با کی قهرند؟ یک جریان سیاسی در سال ۸۸ رأی مردم را قبول نکرد، برنده انتخابات را از صندوق‌های مالامال از رأی مردم نپذیرفت، گفت ما با صندوق‌ها و رأی مردم برنده نداریم، برنده ما با اردوکشی‌های خیابانی و آن‌هم با ساپورت ارتش رسانه غرب، خبرپراکنی جنگی بی‌بی‌سی، با سفارش اوباما و انگلیس، با این سفارش، با این خبررسانی‌ها و فعالیت‌های رسانه‌ای غرب، مردم را بیاوریم به خیابان، اردوکشی خیابانی که پشتش اوباما، انگلیس و غرب و اسرائیل‌اند، آنان بیایند تعیین برنده کنند، مردم با این‌ها قهر کردند.»

کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، نیز این بحث را "زبان‌درازی" کسانی خواند که "در فتنه حضور داشتند و هنوز هم می‌خواهند اعلام موجودیت کنند."

هاشم حسینی بوشهری، امام جمعه موقت قم گفت: «مردم ما با کسانی قهرند که در سال ۸۸ روبروی انقلاب ایستادند.»

تهدیدهای خارجی و بحث آشتی ملی

بحث "آشتی ملی" پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ و تهدیدهایش، در محافل سیاسی ایران به ویژه نزد اصلاح‌طلب‌ها جریان یافته است. محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران به تازگی خواهان رفع کدورت‌ها شد و با اشاره به تداوم حصر خانگی موسوی، رهنورد و کروبی گفت: «آنها هم دلشان برای انقلاب و کشور می‌سوزد و نسبت به تهدیدهای خارجی موضع دارند و بی‌شک بیشتر از خیلی از کسانی که در جامعه مدعی انقلابی‌گری هستند دلشان به درد آمده است.»

بیشتر بخوانید: آیا اصلاح‌طلبان با رفع حصر به "آشتی ملی" می‌رسند؟

طرح آشتی‌ ملی بازتاب وسیعی در محافل رسانه‌ای و سیاسی داشت اما علی خامنه‌ای روز چهارشنبه ۲۷ بهمن از پروبال دادن به این بحث در روزنامه‌ها انتقاد کرد و گفت: «مگر مردم با هم قهر هستند که بخواهند آشتی کنند؟»

خامنه‌ای هم‌زمان عنوان کرد که مردم با کسانی که در عاشورای ۸۸ "با قساوت و لودگی و بی‌حیایی جوان بسیجی را در خیابان لخت کردند و کتک زدند آشتی نمی‌کنند."

امام جمعه مشهد در هم‌صدایی با موضع رهبر ایران گفته است: «مردم با این‌ها قهر کردند، مردم از این‌ها متنفر شدند... این‌ها عددی نیستند که مردم با این‌ها آشتی کنند، به گفته مقام معظم رهبری، این‌ها یک قطره در اقیانوس مردم هم نیستند، با چه کسی مردم بیایند آشتی کنند؟ آشتی ملی کجا؟»

این روحانی تندرو، در بخش ‌دیگری از سخنان خود "اعلام زاویه با نظر و رای رهبر" را "ژست مصنوعی مقوایی آکادمیک" خواند و گفت: «هرکس با این ژست آمده، جز ذلت، جز فلاکت، جز بدبختی و جز طرد و نفرت از این مردم چیزی ندیده، بنی‌صدر ملعون الان کجاست؟ همه‌جا عربده می‌کشید ۱۱ میلیون نفر به من رأی دادند، ممکن است مردم برای حفظ مصالح نظام برحسب برداشتی که از یک نفر دارند به او رأی دهند اما در اولین مرحله‌ای که حس کنند او با رهبری زاویه دارد، همانانی که به او رأی داده‌اند می‌شوند دشمن شماره یک او.»

منتقدان و حامیان طرح آشتی ملی

کسانی چون صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه و محمدنبی حبیبی، دبیرکل حزب مؤتلفه از اردوگاه اصولگرایان به طرح آشتی ملی به سختی تاخته‌اند اما محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس و مصطفی تاج‌زاده، معاون سیاسی وزیر کشور دولت اصلاحات، هر یک از منظری متفاوت از آن حمایت کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: واکنش‌های جدی و طنز به نظر خامنه‌ای درباره "آشتی ملی"

علی مطهری نیز از جمله کسانی است که برای آزادی "محصوران" تلاش کرده و حامی طرح "آشتی ملی" است. بحث "آشتی ملی" در میان نمایندگان عضو فراکسیون امید مجلس نیز هوادارانی دارد.

در این میان، صادق زیباکلام، تحلیلگر و فعال سیاسی که از حامیان جریان "اعتدالی" و طرح آشتی ملی است، واکنش خامنه‌ای را به معنای بستن باب دیالوگ ملی ندانسته و به سایت فرارو گفته است: «گفت‌و‌گوی ملی یک ضرورت تاریخی و ضرورت منافع ملی است. هر گونه وحدتی نیازمند گفت‌وگو است. اما پیش از تمام اینها باید حوادث ۸۸ کالبد شکافی شود.»

این فعال سیاسی معتقد است که عدم استفاده رهبر ایران از اصطلاح "فتنه" در سخنان اخیر تصادفی نیست: «الان شرایط مناسب ایجاد کارزار گفت‌وگوهای ملی فراهم است. این گفت‌وگوها باید با محوریت حوادث ۸۸ آغاز شود.»

زیباکلام پیشنهاد کرده که ناطق نوری و روحانی پیشقدم شوند و در غیاب هاشمی رفسنجانی، نقش رابط برای ایجاد فضای گفت‌وگو بین منتقدان و حاکمیت را بر عهده گیرند.»