حسن روحانی: رآکتور اراک با کمک دو عضو ۱+۵ مدرنیزه می‌شود
۱۳۹۴ شهریور ۲۵, چهارشنبه
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران چهارشنبه (۲۵ شهریور/ ۱۶ سپتامبر) از همکاری دو کشور عضو گروه ۱+۵ برای مدرنیزه کردن رآکتور آب سنگین اراک خبر داد.
تغییر کاربرد این رآکتور بخشی از توافق هسته‌ای وین میان ایران و شش قدرت جهانی است. هدف از این اقدام کاهش تولید پلوتونیوم است که در تولید بمب اتمی کاربرد دارد.
حسن روحانی چهارشنبه در گردهمایی "شرکت‌های دانش بنیان حوزه سلامت" تصریح کرد که ایران "هفته‌ها مذاکره کرده تا راکتور آب سنگین اراک بماند".
او توضیح داد: «بعد از ماه‌ها مذاکره در نهایت آنها پذیرفتند که هم راکتور ۴۰ مگاواتی اراک باشد و هم اینکه نوع راکتور آب سنگین باشد و توسط خودشان یعنی به کمک دو کشور گروه ۱+۵ ایران بتواند این راکتور را مدرنیزه کند.»
مقامات سازمان انرژی اتمی ایران پیشتر با آمریکا و چین در مورد بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک گفتگو کرده بودند. علیاکبر صالحی در این دیدار که دوشنبه (۱۴ سپتامبر/ ۲۳ شهریور) در وین در حاشیه پنجاه و نهمین کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی انجام گرفت، حضور داشته است.
بیشتر بخوانید: مذاکره ایران، آمریکا و چین بر سر بازطراحی راکتور اراک
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران سه هفته پیش از این دیدار در سفری به چین با مقامات این کشور درباره بازطراحی راکتور اراک مذاکره و از صنایع اتمی چین از جمله راکتور آب سنگین این کشور بازدید کرده بود.
"تزریق به سانتریفوژهای IR-8 در اولین روز اجرای توافق"
رئیس دولت یازدهم در سخنرانی روز چهارشنبه خود با اشاره به سانتریفوژهای نسل جدید ایران افزود: «آنها می‌گفتند غنی‌سازی و سانتریفیوژ فقط تا IR-6 باشد، اما IR-8 را کنار بگذارید اما IR-8 جز دستاوردهای دولت یازدهم بود و ما نمی‌توانستیم از آن صرف‌نظر کنیم.»
حسن روحانی تصریح کرد که کشورهای گروه ۱+۵ پذیرفته‌اند که ایران به تحقیقات خود ادامه بدهد و افزود: «بعد از اجرای توافق در اولین روز اجرا یکی از اقداماتی که ایران انجام خواهد داد تزریق UF6 به IR-8 خواهد بود و این به معنای ایستادگی برای ادامه مسیر تحقیق و توسعه است.»
او همچنین با اشاره به تأسیسات زیرزمینی فردو گفت: «ما به آنها گفتیم فردو زیر کوه است به خاطر آن چیزهایی که شما روی میز داشتید، تا زمانی که مواردی که شما روی میز دارید بی‌تأثیر شود.»
رئیس‌جمهوری ایران توضیح داد که سرانجام طرف‌های مذاکره پذیرفته‌اند که "نیمی از فردو فعال بماند و در نیم دیگر سانتریفیوژ جمع‌آوری شود".
حسن روحانی افزود: «بنابراین بخشی از فردو مرکزی آماده برای غنی‌سازی با بیش از ۱۰۰۰ سانتریفیوژ است و بخشی از آن مرکز تحقیقات جدید هسته‌ای خواهد شد.»
همکاری روسیه برای تغییر کاربری سایت فردو
حسن روحانی در مورد تغییر کاربری سایت فردو به جزئيات بیشتر و احتمال همکاری با کشور دیگری برای اجرای این اقدام اشاره نکرد.
اما معاون وزیر امورخارجه روسیه پیشتر ضمن اشاره به عدم حضور فعال این کشور در بازطراحی رآکتور اراک گفته بود: «ایران و روسیه به رایزنی برای تغییر کاربری سایت فردو و تولید ایزوتوپ‌ها ادامه می‌دهند و مدرن‌سازی تاسیسات فردو بخشی از توافق است.»
سرگئی ریابکوف همچنین از ادامه مشورت و رایزنی میان ایران و روسیه پیرامون جزئیات انتقال اورانیوم به روسیه خبر داده بود. او با اشاره به متن توافق اتمی گفته بود: «تصمیم گرفته شد که مواد انباشت شده در ایران که حجمی معادل ۸ هزار کیلوگرم دارد به روسیه صادر شود و بجای آن به ایرانی‌ها اورانیوم طبیعی تحویل داده شود.»