جشن نوروز پس از ایران و تاجیکستان این بار در ترکمنستان
۱۳۹۱ اسفند ۲۹, سه‌شنبه
چهارمین دور جشن جهانی نوروز در ۲۱ و ۲۲ مارس ۲۰۱۳ (اول و دوم فروردین ۱۳۹۲) با حضور روسای جمهور ایران، تاجیکستان، افغانستان، نماینده‌ی سازمان ملل متحد و هیات‌های نمایندگی کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند، در "آنو" واقع در۱۴ کیلومتری جنوب شرقی عشق‌آباد، پایتخت جمهوری ترکمنستان برگزار می‌شود.
این محل تاریخی در دامنه‌ی رشته کوه‌های کوپت داغ واقع شده و محل بازدید گردش‌گران خارجی است. بخش عمده‌ای از برنامه‌های جشن جهانی نوروز در این منطقه‌ی سرسبز استان آخال ترکمنستان اجرا خواهد شد.
ترکمنستان برای جشن جهانی نوروز آماده می‌شود
به دستور رئیس جمهور ترکمنستان یک کمیسیون ویژه‌ی دولتی به منظور سازمان‌دهی و برگزاری جشن جهانی نوروز ایجاد شده است. خبرگزاری دولتی این کشور "پایگاه اطلاع‌رسانی جشن جهانی نوروز" را هم به ۳ زبان ترکمنی، روسی و انگلیسی راه‌اندازی کرد.
عاشیرقلی بایری، تحلیل‌گر مسائل سیاسی مقیم عشق‌آباد به دویچه وله گفت: «جشنی که در ترکمنستان برگزار می‌شود با دوره‌های قبل جشن جهانی نوروز تفاوت دارد. برای نخستین بار از جمهوری‌های خودمختار روسیه چون تاتارستان که نوروز را جشن می‌گیرند نیز در آن شرکت خواهند کرد. حتی گروه‌های فولکلوریک و هنری از آمریکا هم حضور خواهند داشت. در آنو تا بحال صدها آلاچیق سفید ترکمنی ویژه‌ی جشن جهانی نوروز ساخته شده و خیابان‌های پایتخت و مراکز استان‌های کشور حال و هوای نوروزی گرفته‌اند.»
آقای بایری اضافه می‌کند: «در ترکمنستان که یک کشور خشک و صحرایی است به مناسبت نوروز، روز شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۱ در ظرف یک روز ۷۰۰ هزار نهال کاشته شد. در اطراف محل برگزاری جشن جهانی نوروز هم تا بحال یک و نیم میلیون نهال کاشته شده است.»
همه چیز برای جشن جهانی نوروز آماده است
روزنامه‌های ترکمنستان از قول غنچه محمداوا، وزیر فرهنگ ترکمنستان نوشتند که برگزاری جشنواره‌ی بین‌المللی نوروز در عشق‌آباد برنامه‌ریزی شده و همه چیز برای جشن جهانی نوروز آماده است.
یکی از دست‌اندرکاران جشن جهانی نوروز در عشق‌آباد به دویچه وله گفت: «ترکمنستان با به‌کارگیری فناوری نوین قصد دارد جشنواره‌ی نوروز را برگزار کند. کاکاجان آشیراف، کارگردان مشهور ترکمن نمایش جشنواره دوروزه‌ی نوروز را بر عهده گرفته و در حال حاضر از مدارس و موسسات اداری افرادی را برای استقبال مهمانان نوروزی به محل می‌آورند. شهرداری نیز برای انتقال مردم پایتخت به محل برگزاری جشنواره اتوبوس‌هایی را در اختیار مردم گذاشته است.»
انتقاد از تدارکات جشن جهانی نوروز
مراد قربان، روزنامه‌نگار مقیم عشق‌آباد که درباره‌ی جشن جهانی نوروز گزارش می‌دهد، به دویچه وله گفت، تدارکات جشن جهانی نوروز سبب اذیت و آزار مردم این کشور شده است. وی تاکید می‌کند که حدود یک‌ماه است دانش‌آموزان، دانشجویان، معلمان و استادان مدارس و دانشگاه‌ها را مجبور کرده‌اند در مسیر سران کشورهای خارجی "نحوه‌ی استقبال کردن" را تمرین کنند.
مراد قربان انتقاد می‌کند: «آنها یک کریدور انسانی ساختند و با لبا‌س‌های متحدالشکل تمرین می‌کنند. دانشجویان را حتی مجبور کردند در ورزشگاه لوکوموتیو عشق‌آباد تمرین بیشتری کنند. نهادهای امنیتی و نیروی انتظامی هم در وضعیت آماده‌باش قرار گرفته‌اند.»
این روزنامه‌نگار مقیم شهرعشق‌آباد همچنین خاطرنشان می‌کند در کشوری که که دانشگاه‌ها و ادارات دولتی آن تارنمای اینترنتی ندارند، سایت نوروز راه‌اندازی شده و همین مسئله اهمیت جایگاه نوروز را در این کشور نشان می‌دهد.
نشست‌های مشترک؛ شخصی و اقتصادی
جشن جهانی نوروز فرصت و امکانی را فراهم می‌کند تا سران کشورهای حاضر در جشنواره در یک محیط شخصی باهم گفت‌وگو کنند. اما مسائل سیاسی و اقتصادی هم دور از چشم نمی‌ماند. قرار است سران کشورهای ترکمنستان، افغانستان و تاجیکستان روز چهارشنبه ۲۰ مارس ۲۰۱۳ در آستانه‌ی جشن جهانی نوروز نشست مشترکی داشته باشند.
گفته می‌شود در این نشست درباره‌ی چگونگی احداث خط آهن (سه جانبه) بین ترکمنستان، افغانستان و تاجیکستان مذاکره خواهد شد. افغانستان و ترکمنستان در سال ۲۰۱۱ موافقتنامه‌ی احداث خط آهن بین دو کشور را امضاء کردند. بنا به درخواست تاجیکستان قرار است که خط آهن مذکور از طریق خاک افغانستان به شبکه ریلی کشور تاجیکستان نیز متصل شود.
تبلیغات نوروزی در ایران
محمود احمدی‌نژاد در آستانه‌ی جشن جهانی نوروز نشان فرهنگ و هنر به اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر خود اعطاء کرد. وی گفت، رحیم مشایی در "ثبت جهانی نوروز تلاشی استثنایی کرد". رحیم مشايی نیز پس از آن اعلام کرد که رئیس جمهور ایران را در جشن جهانی نوروز در ترکمنستان همراهی خواهد کرد.
دالغا خاتین اوغلو از خبرگزای ترند جمهوری آذربایجان ادعای رئیس جمهور ایران را قبول ندارد. وی می‌گوید: «من تابحال ندیده و نشنیده‌ام که آقای رحیم مشایی در ثبت جهانی نوروز بصورت علنی فعالیتی داشته باشد و متاسفانه در ایران نیز از سوی طیف روحانیان و مذهبی‌ها روی خوشی به این عید خجسته نشان داده نمی‌شود و علت آن هم بر کسی پوشیده نیست و من نمی‌دانم با این نگرش چگونه یک دولتمرد ایرانی می‌توانست ابتکار عملی در ثبت نوروز نشان دهد.»
نوروز گامی کوچک برای نزدیکی ملت‌های منطقه
دالغا خاتین اوغلو، مدیر سرویس اخبار ایران در خبرگزاری "ترند نیوز"در باکو در بخش دیگر از صحبت‌های خود اما تاکید می‌کند: «در ثبت نوروز به عنوان "میراث غیر مادی" یوسنکو و ثبت روز ۲۱ مارس به عنوان " روز بین‌المللی نوروز" دولت آذربایجان، "خصوصا مهربان علی‌یوا بانوی اول آذربایجان و سفیر خوش‌مرام یونسکو نقش فعالی ایفا کرد».
وی اما خاطرنشان می‌کند که این عید مختص آذربایجان نیست و طیف وسیعی از ملت‌های منطقه این عید را برگزار می‌کنند. مجمع عمومی سازمان ملل و یونسکو نیز این عید را به اسم آذربایجان نمی‌شناسند، بلکه بعنوان یک عید در کشورهای منطقه به ثبت رسیده است.
به نظر کارشناسان محلی انتظار می‌رود جشن جهانی نوروز امسال در ترکمنستان به شکل غیرسیاسی برگزارشود.