تکانههای بحران دوبی در بازارهای مالی و تجاری
۱۳۸۸ آذر ۸, یکشنبهدر پی بحران مالی در دوبی و به تعویق افتادن بازپرداخت بدهیهای ۶۰ میلیارد دلاری آن، امارت ابوظبی اعلام کرد به دوبی برای خروج از بحران کمک مالی خواهد کرد. یک مقام دولتی ابوظبی روز شنبه (۲۸ نوامبر / ۷ آذر) گفت که ابوظبی تعهدات مالی دوبی را بررسی میکند و برای هر مورد به طور جداگانه تصمیم خواهد گرفت.
مذاکره بین نمایندهگان دوبی و ابوظبی طی روز یکشنبه ادامه پیدا کرد. قرار است روز دوشنبه (۳۰ نوامبر) بانک مرکزی ابوظبی در این زمینه بیانیهای را منتشر کند.
شوک دوبی در بازارهای مالی
روز چهارشنبه گذشته، شرکت «Dubai World » که یک شرکت عظیم دولتی است، اعلام کرد بازپرداخت بدهیهایش به تأخیر خواهد افتاد که بازارهای مالی جهان را تکان داد. با اعلام این خبر بازار بورس آمریکا، وال استریت ۲ درصد کاهش از خود نشان داد، نیکای ژاپن ۳ درصد سقوط کرد. همزمان بازارهای سهام در چین و سنگاپور نیز وارد روند نزولی شدند. این روند در کره با ۴ و ۷ دهم درصد از همه شدید تر بود.
کاهش بهای نفت و طلا
شوک دوبی تنها به بازارهای مالی محدود نماند. همزمان بهای نفت آمریکا با کاهش ۷ درصدی به ۷۲ دلار و ۳۹ سنت رسید. بهای طلا نیز که طی ماههای گذشته همواره روندی صعودی داشته بود، بیش از ۵ درصد کاهش یافت و به هر انس ۱۱۳۸ دلار رسید. کاهش بهای نقره در بازارهای جهانی نیز ۴ درصد بود.
شوک دوبی در بازار مالی و تجاری آلمان
ترکیدن حباب بازار مسکن در دوبی و عدم توانائی شیوخ در بازپرداخت بدهیهایشان، بازارهای مالی آلمان را نیز ناآرام کرد. این احتمال وجود داشت که شیوخ امارات برای تقویت توان مالی، سهام برخی از کنسرنهای آلمانی را به ناگهان وارد بازار کنند و باعث تنزل بهای سهام و در نهایت لرزش دیگری در بازار سهام آلمان شوند.
قطر، ابوظبی و کویت بخشی از سهام کارخانجات اتومبیل سازی پورشه و دایملر - بنز را در اختیار دارند. بر اساس همین ترس بود که روز پنجشنبه گذشته سهام این دو کارخانه اتومبیل سازی کاهش یافتند.
از سوی دیگر بحران دوبی بدون تردید بر روابط تجاریاش با آلمان نیز تاثیر خواهد داشت. دوبی در سالهای گذشته مرکز بزرگترین پروژههای ساختمان سازی بوده است و بخش اعظم نیازهایش از مته تا بولدوزر را از آلمان تهیه میکرده است.
مارتین وانس لبن مدیر عامل اتاق صنایع و تجارت آلمان در گفتوگوئی با "نویه اوسنابروکه تسایتونگ" در مورد تاثیر بحران دوبی میگوید: «این بحران خودش را بزودی در کاهش میزان سفارشات نشان خواهد داد. شرکتهای بسیاری از این بحران آسیب میبینند.»
تاثیرات بحران دوبی بر سرمایههای ایرانی
در نیمه دوم دهه ۷۰ تا اوائل دهه ۸۰ خورشیدی، دبی از رتبه دهم کشورهای صادر کننده کالا به ایران به رتبه اول ارتقا یافت و این جایگاه را کماکان حفظ کرده است.
تقریبا ۲۵ درصد جمعیت دوبی را ایرانیان تشکیل میدهند. بر اساس گمان کارشناسان، ایرانیان در سال ۲۰۰۵ میلادی بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان در دبی سرمایهگذاری کردهاند. مسئولان دبی با اعطای تسهیلات اقامتی به دارندگان مسکن بسیاری را تشویق به خرید ملک در آنجا کردهاند. ظاهرا بین ۱۰ تا ۳۰ درصد خرید و فروش املاک به ایرانیان تعلق دارد.
اکنون بیش از ۶۵۰۰ شرکت ثبت شده ایرانی در دبی فعال هستند و به ویژه در بخش املاک سرمایهگذاری کردهاند. بدون تردید بخش مهمی از زیانهای مالی به سرمایههای ایرانی در بخش املاک است. میانگین سقوط بهای مسکن در یک سال گذشته، چهل و هفت در صد ارزیابی شده است.
در گذشته هربحران سیاسی و اقتصادی در ایران منجر به فرار سرمایه و جذب آن در دبی میشد. از آنجائی که هیچ آمار و ارقام رسمی در این زمینه وجود ندارد، به سختی میتوان میزان تاثیر بحران دوبی بر سرمایههای "فراری" را سنجید.
MA/RN