تهدید رسانه‌های خارجی توسط وزارت ارشاد

پس از فیلتر کردن سایت اینترنتی برخی از رسانه‌های خارجی و ایجاد اختلال در کار شماری از فرستنده‌های رادیویی و تلویزیونی اکنون وزارت ارشاد دست به تهدید روزنامه‌نگارانی زده که با مجوز رسمی و به طور قانونی برای رسانه‌های خارجی در ایران فعالیت می‌کنند. وزارت ارشاد گفته است دفتر نمایندگی رسانه‌هایی که از ایران خبرهای منفی منعکس کنند بسته خواهد شد.

زیرنظر گرفتن فعالیت خبرنگاران خارجی

مدیرکل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد جواد آقاجری روز جمعه (۲۹ بهمن ۸۹) گفت: «اخبار و تولیدات نمایندگان رسانه‌ای خارجی که در ایران مستقر هستند، به صورت روزانه رصد و بررسی می‌شود و سازوکار این امر کاملا مشخص است.»

آقاجری در گفتگو با خبرگزاری فارس گفته است «سعی ما تعامل با دفاتر رسانه‌ها و خبرنگاران خارجی مقیم ایران است و در قالب‌های مختلف خواسته‌هایمان را به اطلاع آنها می‌رسانیم و آنها نیز مطالبات و انتظارات خود را به ما منتقل می‌کنند.» این سخنان به کار روزنامه‌نگارانی مربوط می‌شود که برای رسانه‌های غیر فارسی‌زبان فعالیت می‌کنند. وزارت ارشاد به نمایندگان بخش فارسی رسانه‌های خارجی رسما اجازه فعالیت نمی‌دهد.

تا پیش از انتخابات مناقشه‌برانگیز دهمین دوره ریاست جمهوری در سال ۸۸ اینگونه فعالیت‌ها غیر رسمی اما برای بسیاری از روزنامه‌نگاران در محدوده‌ی مشخصی مجاز بود. بخش فارسی شماری از رسانه‌های خارجی تا سال ۸۸ همکارانی در ایران داشته‌اند.

تهدید به تعطیلی دفترهای نمایندگی

در پی اوج‌گیری جنبش اعتراضی به نتایج اعلام شده‌ی انتخابات سال ۸۸ وزارت ارشاد و نیروهای امنیتی محدودیت فراوانی بر نمایندگان رسانه‌های خارجی اعمال کردند. در روزهایی که تظاهرات مخالفان در ایران به اوج می‌رسید روزنامه‌نگاران رسانه‌های خارجی اجازه خروج از دفتر کار و تهیه گزارش از خیابان‌ها را نداشتند.

وزارت ارشاد در روزهای بحرانی ضوابط جدیدی به دفتر نمایندگی‌ها ابلاغ می‌کند. محمد جواد آقاجری ضمن اعتراف به این محدودیت‌ها می‌گوید «اگر این دفاتر نمایندگی در چارچوب ضوابطی که برای آنها تعیین شده، حرکت نکنند قطعا با آنها براساس قوانین و مقررات برخورد می‌شود کما اینکه در انتخابات شاهد بودیم که بخاطر نوع فعالیت "العربیه" با این شبکه برخورد و نمایندگی العربیه در ایران تعطیل شد.»

ساز وکار نامشخص وزارت ارشاد

به گزارش خبرگزاری فارس مدیرکل رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد «برخورد با فعالیت‌های خارج از چارچوب رسانه‌های خارجی متخلف را منحصر به دفاتر نمایندگی ندانست و متذکر شد: به طور نمونه در مورد بی‌بی‌سی انگلیسی، جان لاین که در ایران مستقر بود به خاطر نوع فعالیت پس از انتخابات اخراج شد.» او مدعی است «در واقع سازوکار برخورد با خبرنگاران و نمایندگی‌های رسانه‌های مختلف مستقر در کشور کاملا موجود و مشخص است.»

برخلاف این ادعا این "ساز و کار" چندان هم مشخص نیست زیرا مفاهیمی نظیر "سیاه‌نمایی" یا "اخبار منفی" در هیچ یک از دستورالعمل‌های وزارت ارشاد به روشنی تعریف نشده‌اند. در سال‌های گذشته چند خبرنگار خارجی به دلیل تهیه گزارش‌هایی، از جمله در مورد وضعیت نابسامان زلزله‌زدگان بم، از کشور اخراج شده‌اند.

مماشات در کار نیست

خبرگزاری فارس که به نیروهای نظامی و امنیتی منسوب است در خاتمه‌ی این گزارش از مدیرکل رسانه‌های خارجی وزارت ارشاد پرسیده است «آیا در برخورد با رسانه‌های خارجی مقیم کشور که اقدام به انعکاس اخبار ناصحیح و سیاه‌نمایی از اوضاع ایران می‌کنند، مماشاتی در کار است یا خیر؟»

ظاهرا آقاجری در پاسخ به این پرسش گفته است «به هیچ عنوان مماشاتی در این موضوعات در کار نیست؛ دفاتر نمایندگی رسانه‌های خارجی به دلیل اینکه می‌دانند که اشراف کاملی نسبت به فعالیت و اخبار تولیدی آنها داریم، هرگز دوست ندارند که ارتباط آن‌ها با ایران که کانون اخبار مهم جهانی است، قطع و مجبور به ترک ایران شوند.» به نظر می‌رسد این گفتگو هشداری به روزنامه‌نگاران خارجی در مورد انعکاس خبر ناآرامی‌های احتمالی در روزهای آینده باشد.

BK/MM