تحقیق دانشگاه هاروارد: ویروس هرپس، عامل بیماری ام‌اس

بر اساس آخرین تحقیقات انجام‌شده در دانشگاه هاروارد آمریکا، ویروس اپشتین-بار یا EBV می‌تواند عامل بیماری مولتی‌پل اسکلروز یا همان ام‌اس باشد. این ویروس که از خانواده ویروس هرپس است، از طریق ترشحات دهان و در موارد کمتری از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود.

بررسی‌های اپیدمیولوژیک نشان می‌دهند بیش از ۹۵ درصد بزرگسالان در جهان با این ویروس آلوده شده‌اند اما این بدان معنا نیست که همه آنها نشانه‌های بیماری‌های ناشی از این ویروس را داشته باشند. آلودگی با این ویروس می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری خودایمنی را تا ۳۲ درصد افزایش دهد. این نتیجه جدیدترین پژوهش محققان آمریکایی است که در مجله تخصصی "ساینس" منتشر شده است.

کلمنس روپرشت، مدیر بخش ام‌اس مرکز شاریته برلین می‌گوید این تحقیق "آخرین قطعه پازل" در تحقیقات درباره بیماری ام‌اس است. به گفته او پژوهش اخیر دیگر هیچ شکی باقی نمی‌گذارد که بین ویروس EBV و بیماری ام‌اس یک رابطه علت و معلولی وجود دارد.

بیماری ام‌اس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ سلول‌های عصبی (میلین) که فیبرهای عصبی را پوشانده‌اند، حمله می کند. این تهاجم بیش از هرچیز باعث اختلالات حسی، اختلالات بینایی و محدودیت حرکتی تا حد فلج می‌شود.

نزدیک به سه میلیون نفر در سراسر جهان و حدود ۲۵۲ هزار نفر در آلمان دچار بیماری ام‌اس هستند.

سیر این بیماری، علایم و نشانه‌های آن و نیز میزان موفقیت درمان از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است تا حدی که ام‌اس را بیماری "هزارچهره" نامیده‌اند. حدود ۸۰ درصد مبتلایان به ام‌اس در سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سال به این بیماری مبتلا شده‌اند.

بررسی داده‌های ۱۰ میلیون نفر

از ده ها سال پیش ارتباط میان این ویروس و بیماری ام‌اس حدس زده می‌شد. حالا تیمی به سرپرستی آلبرتو آسچریو استاد اپیدمیولوژی دانشگاه هاروارد با بررسی داده‌های بیش از ۱۰ میلیون کارمند ارتش که به طور مرتب هرسال تست ایدز می‌دهند، درباره نقش ویروس EBV در بروز بیماری ام‌اس تحقیق کرده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

۹۵۵ نفر از کسانی که در این تحقیق مشارکت کرده‌اند در حین انجام شغلشان در ارتش دچار ام‌اس شده‌اند. محققان در نمونه‌های خون این بیماران به دنبال آنتی‌بادی ویروس EBV گشتند تا بفهمند این افراد پیش از شروع بیماری‌شان با چه پاتوژن‌هایی (عامل مولد بیماری) در تماس بوده‌اند.

ابتدا، محققان آخرین نمونه خون گرفته شده قبل از شروع بیماری را در ۸۰۱ بیمار ام‌اس بررسی کردند. همه این افراد به جز یک نفر آنتی‌بادی علیه ویروس EBV را در بدنشان داشتند و پیشتر به عفونت ناشی از این ویروس مبتلا شده بودند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد فاصله زمانی بین ابتلا به عفونت ویروسی و تشخیص بیماری ام‌اس به طور متوسط هفت سال و نیم است.

محققان همچنین موفق شدند نشان دهند در افرادی که در ابتدا EBV منفی بودند، هیچ نشانگر زیستی برای بروز ام اس در ابتدا در آنها قابل تشخیص نبود. اما این نشانگرها پس از ابتلا به EBV  و قبل از شروع علائم ام اس در نمونه‌های خونی قابل تشخیص بودند. این امر نشان می‌دهد این عفونت عامل مولد بیماری و نه فقط یک پدیده جانبی است.

ویروس EBV عامل لازم اما نه کافی

دکتر روپرشت از شاریته برلین می‌گوید در تحقیق دانشگاه هاروارد، ام‌اس به عنوان یک عارضه نادر و دیررس عفونت ویروس EBV شناخته شده است. این تحقیق درباره مکانیسم این رابطه چیزی را مشخص نکرده است.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

بیش از ۹۰ درصد مردم در طول زندگی خود به ویروس هرپس یا EBV آلوده می‌شوند اما تنها تعداد بسیار کمی از آنها بعدا دچار ام‌اس می‌شوند. آلبرتو آسچریو سرپرست تیم تحقیق هاروارد نیز در این باره نوشته است: «فاکتورهای دیگری مثل آمادگی ژنتیکی برای ابتلا به بیماری ام‌اس وجود دارند.»

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ویروس EBV برای ابتلا به ام‌اس لازم است اما کافی نیست.

واکسن EBV

دانشمندان می‌گویند برای پیشگیری از ابتلا به ام‌اس باید در برابر ویروس EBV ایمنی ایجاد کرد، مثلا با تزریق واکسن. اما هنوز واکسنی برای این ویروس ساخته نشده است.

مدیر بخش ام‌اس شاریته برلین می‌گوید ده ها سال طول خواهد کشید تا بتوان با اطمینان گفت که چنین واکسنی در صورت ساخته شدن می‌تواند بر جلوگیری از ابتلا به ام‌اس موثر باشد.