ایران، آمریکا و ترکیب دولت جدید عراق

سفر جو بایدن به عراق، به بیان رسمی، با هدف شرکت در مراسم سالگرد جشن‌استقلال ایالات متحده آمریکا (۴ ژوئیه) در میان سربازان آمریکائی انجام شده است. هنوز ۷۷ هزار نظامی آمریکائی در عراق به سر می‌برند. ۵۰ هزار نفر از آنان، باید همچنان در عراق بمانند تا در صورت بروز بحران، به یاری ارتش و پلیس بومی بشتابند.

سرنوشت دولت جدید

اما بیشتر مفسران غربی، هدف نهائی سفر معاون باراک اوباما را کمک به حل بحران تشکیل دولت می‌دانند که نزدیک به ۴ ماه پس از برگزاری انتخابات، هنوز تحقق نیافته است.

آمریکائی‌ها همواره تاکید کرده‌اند که نحوه تشکیل دولت، مساله‌ای است که خود عراقی‌ها درباره آن تصمیم می‌گیرند. اما محافل سیاسی عراق بر این نظرند که آمریکا ایجاد یک ائتلاف میان ایاد علاوی و نوری‌المالکی را ترجیح می‌دهد. زیرا در این‌صورت ممکن است یک دولت مقتدر بتواند بر نابسامانی‌های امنیتی عراق مسلط شود. علاوه بر این، ایجاد دولت ائتلافی ایاد علاوی و شیعیان نزدیک به جمهوری اسلامی ایران، نمی‌تواند مطلوب آمریکائی‌ها باشد.

جو بایدن، در عراق با ایاد علاوی، نوری ‌المالکی، جلال طالبانی (رئیس‌جمهور) و نماینده سازمان ملل متحد دیدار و گفت‌وگو کرد. وی سپس به خبرنگاران گفت که آمریکا قصد دخالت در ترکیب دولت را ندارد. با این همه، باید اطمینان حاصل شود که دولت جدید همه مذاهب و اقلیت‌های قومی عراق را نمایندگی می‌کند.

بایدن تصریح کرد که به پیشرفت دموکراسی در عراق اطمینان دارد. معاون باراک اوباما افزود: «در هر کشور دیگری هم ممکن است تشکیل دولت ۴ ماه طول بکشد.»

نقش فعال سناتورهای آمریکائی

جو بایدن را در سفر به عراق جان مک‌کین، جو لیبرمان و لیندزی گراهام سناتورهای آمریکائی همراهی می‌کنند. به گزارش روزنامه "نویس دویچلند"، این سناتورها نیز با سیاستمداران عراقی مذاکره کرده‌اند. سناتور مک کین خواستار سرعت بخشیدن به تشکیل دولت شده و سناتور لیبرمان تصریح کرده که تصمیم‌گیری درباره عراق باید به عراقی‌ها محدود شود.

در اظهار نظرها، هیچیک از سیاستمداران آمریکائی به نفوذ کشورهای همسایه در عراق اشاره نکردند. روزنامه چپ‌گرای نویس‌دویچلند، به این نکته اشاره می‌کند که سیاستمداران عراقی، دائما به تهران، آنکارا، ریاض، قاهره و عمان سفر می‌کنند تا برای مذاکره پیرامون اشکال ائتلاف در عراق، رایزنی کنند.

گزارشگر روزنامه آلمانی به نقل از یک عراقی متنفذ که حاضر نیست نام اصلی‌اش فاش شود می‌نویسد:«همه کشورهای همسایه در این بازی دخالت دارند. ایران به‌ویژه بر روی دو حزب "الدعوه" مالکی و مجلس اعلای انقلاب اسلامی نفوذ زیادی دارد و حتی دستور می‌دهد که چه کسی باید کدام پست را در اختیار بگیرد.

منافع جمهوری اسلامی ایران

پایگاه اینترنتی "دیپلماسی ایرانی" که در ایران منتشر می‌شود، در تفسیری پیرامون دلایل سفر جو بایدن نوشته است: «کریستوفر هیل سفیر ایالات متحده آمریکا در عراق، به مقامات مجلس اعلای انقلاب اسلامی گفته است که واشنگتن از ائتلاف مالکی و علاوی پشتیبانی‌می‌کند و برای رسیدن به این هدف تمام تلاش‌های خود را به کار خواهد گرفت.»

دیپلماسی ایرانی که به محمدصادق خرازی (برادرزاده کمال خرازی وزیرخارجه پیشین جمهوری اسلامی) تعلق دارد، بر تفسیر خود می‌افزاید: «ائتلاف ملی که در راس آن ‌مقتدا صدر و مجلس اعلا قرار دارند و همچنین کردها، از ائتلاف مالکی و علاوی بیشترین ضرر را متحمل خواهند شد. این جریان‌ها همگی متمایل به ایران هستند و روابط حسنه‌ای با تهران دارند. حرکت آمریکا برای دورکردن ائتلاف ملی از مالکی و نزدیک کردن ائتلاف مالکی به فهرست العراقیه (ایاد علاوی)، نشان از رودرروئی آمریکا با ایران در عرصه سیاسی عراق دارد. موضوعی که بسیاری از شبکه‌های عربی از جمله الجزیره نیز بر آن تاکید دارند.»

JT/MM