انتخابات پارلمانی آلمان؛ اخطارها و چالش‌ها
۱۳۹۶ مهر ۳, دوشنبه
طیفی از آرای در نوسان همه را غافلگیر کرد. این آرا نظرسنجی‌ها را هم بی‌اعتبار کرد. کارشناسان سیاسی همواره آرای موافقان آنگلا مرکل را حدود ۴۰ درصد اعلام می‌کردند؛ اما در نهایت او با بدترین نتیجه انتخابات برای حزب دمکرات مسیحی از سال ۱۹۴۹ بدین‌سو مواجه شد. نخستین واکنش صدراعظم هم که "دولتی علیه ما نمی‌تواند تشکیل شود"، قدری لجوجانه به نظر می‌رسید.
سوسیال دمکراسی در جایگاه اپوزیسیون
حزب دمکرات مسیحی در درجه اول آرای خود را به حزب دمکرات‌های آزاد (لیبرال‌ها) باخت. حزب آلترناتیو برای آلمان هم بخشی از طرفداران پیشین دمکرات مسیحیها را جذب کرد. هم‌زمان ائتلاف دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی نتوانست شرکت‌کنندگان جوان در انتخابات را جذب کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
نتیجه فاجعه‌آمیز انتخابات برای سوسیال مسیحیها در ایالت بایرن، تأثیری تعیین‌کننده در سقوط آرای ائتلاف آنها با دمکرات مسیحیها داشت. آنها به نسبت سال ۲۰۱۳ میلادی ۱۰ درصد از آرای خود را از دست دادند. هورست زهوفر، رئیس حزب سوسیال مسیحی، در همان اوائل شب انتخابات صراحتا گردش به راست حزبش را اعلام کرد. این حزب در سال ۲۰۱۸ در برابر انتخابات ایالتی قرار خواهد گرفت.
ضربه کاری شرکت‌کنندگان در انتخابات به حزب سوسیال دمکرات، امکان ائتلاف مجدد بزرگ دولتی را گرفت. پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات، رهبران این حزب وداع با ائتلاف بزرگ را اعلام کردند.
چشم‌انداز ائتلاف "جامائیکا"
با کنار کشیدن سوسیال دمکراتها از ائتلاف دولتی، تنها گزینه محتمل ائتلاف حزب دمکرات مسیحی با حزب دمکرات‌های آزاد و سبزها است؛ یا همان ائتلاف سیاه−زرد−سبزِ موسوم به ائتلاف جامائيکا. این نخستین ائتلاف چنین طیفی در سطح سراسری آلمان خواهد بود. از هم اکنون هم روشن است که مذاکراتی دشوار و درازمدت در راه خواهد بود. لیبرال‌ها و سبزها رابطه خوبی با هم ندارند. ائتلاف آنها در ایالت شلسویگ هولشتاین از ماه ژوئن گذشته، می‌تواند سرمشق خوبی برای ائتلاف سراسری آنها با دمکرات مسیحیها باشد.
پارلمان جدید، برای نخستین بار پس از بیش از شش دهه، دوباره شش‌حزبی شد. دو حزب بزرگ دمکرات مسیحی و سوسیال دمکرات در عین حال بازندگان بزرگ هم بوده‌اند و چهار حزب دیگر می‌توانند خود را برنده حس کنند، زیرا به آرای همه‌ی آنها کم و بیش افزوده شده است.
برنده اصلی در این میان اما حزب راست افراطی "آلترناتیو برای آلمان" بوده که با ۶ / ۱۲ درصد آرا سومین حزب قدرتمند شده است. پیروزی لیبرال‌ها هم با ۷ / ۱۰ درصد آرا آشکار بود. حزب چپ آلمان نیز با ۲ / ۹ درصد آرا به هدف انتخاباتی خود رسید و بیش از نیم درصد بر آرای خود افزود. سبزها هم با ۹ / ۸ درصد، نیم درصد رشد داشتند. اما این هر سه حزب به‌وضوح عقب‌تر از "آلترنانتیو برای آلمان" قرار گرفتند.
دلسردی از ائتلاف بزرگ
دمکرات مسیحیها و سوسیال دمکراتها در مجموع شاهد از دست دادن بیش از ۱۳ درصد از آرای خود بودند. چنین شکستی، با توجه به شرکت بیش از ۷۶ درصدی واجدان شرایط در انتخابات که نشانگر رشدی پنج درصدی به نسبت چهار سال پیش بود، اخطاری شدید از سوی رأی‌دهندگان به آنان محسوب می‌شود.
به نظر می‌رسد، دیگر دورانی که این دو حزب بزرگ می‌توانستند جهت‌گیری سیاسی در آلمان را به تنهایی تعیین کنند، به سر رسیده باشد. ائتلاف‌های بزرگ، احزاب سیاسی حاشیه‌ای را تقویت می‌کنند. پیروزی "آلترناتیو برای آلمان" مؤید این مسئله است. دمکرات مسیحیها و سوسیال دمکراتها در سال ۱۹۸۷ حدود ۸۱ درصد آرا را از آن خود کرده بودند، در صورتی که آنها امسال کمتر از ۵۴ درصد را به خود اختصاص دادند.
در نخستین ارزیابی‌ها سوسیال دمکراتها متهم شده‌اند که به اندازه کافی نتوانسته‌اند در برابر مرکل بایستند و حرف خود را پیش ببرند؛ علاوه بر این گفته می‌شود که از خط مشی مشخص و مستقل بی‌بهره بوده‌اند. ائتلاف بزرگ هیچگاه برای آنها در مقام مؤتلف ضعیف‌تر سود چندانی به همراه نداشته است. به همین خاطر نیز رهبران این حزب به سرعت پس از روشن شدن نتایج اولیه انتخابات اعلام کردند که به جایگاه اپوزیسیون عقب‌نشینی خواهند کرد.
با وجود رشد اقتصادی و سقوط نرخ بیکاری، مجازات ائتلاف "سیاه−سرخ" نشانگر نارضایتی بزرگی در آلمان است. معضل پناهجویان نیز همانند سیاست‌های دولت در رابطه با بازنشستگی، از جمله دلایل این نارضایتی است.
چالش "آلترناتیو برای آلمان"
پس از ورود "آلترناتیو برای آلمان" به تقریبا تمامی پارلمان‌های ایالتی، این حزب اینک به بوندستاگ نیز راه یافته است. این حزب حتی در شرق آلمان با بیش از ۲۱ درصد آرا، به دومین حزب قدرتمند این منطقه از کشور تبدیل شده است. این حزب راست افراطی حتی در میان رای دهندگان مرد در شرق آلمان در صدر قرار دارد. "آلترناتیو برای آلمان" سومین حزب قدرتمند پارلمان سراسری نمایندگان نیز هست.
حدود ۶۰ درصد کسانی که این حزب را برگزیده‌اند، عنوان می‌کنند که رأی خود را در اعتراض به دیگر احزاب، به "آلترناتیو برای آلمان" داده‌اند. با توجه به این امر، کسانی که واقعا به این حزب باور دارند در اقلیت هستند. الکساندر گاولند، نامزد اصلی این حزب، اعلام کرده است که دولت جدید مرکل را "شکار" خواهد کرد.