امکان دستیابی به توافق هستهای در دقیقه نود
۱۳۹۳ آبان ۱۶, جمعه
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش گفته است که قادر به راستیآزمایی برنامه هستهای ایران در شرایط کنونی نیست و این کشور در دو ماه گذشته از ارائه اطلاعات به آژانس درباره برخی موضوعات خودداری کرده است.
این گزارش در فاصله کوتاهی قبل از دیدار نمایندگان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا در مسقط منتشر شده است. دیداری پر اهمیت که به گفته تحلیلگران میتواند زمینهساز رسیدن به یک توافق نهایی باشد، اگر ارادهای جدی برای رسیدن به یک توافق از هردوسو وجود داشته باشد.
دویچهوله در گفتگویی با علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بینالمللی بحران از او پرسید که دیدار عمان چقدر می تواند تاثیرگذار باشد و چرا این کشور برای مذاکرات سه جانبه انتخاب شده است؟ با توجه به اختلافهای زیادی که هردو طرف بر آن تاکید میکنند، تا چه اندازه میتوان به رسیدن به توافق نهایی در این زمان کوتاه امیدوار بود؟
علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بینالمللی بحران معتقد است که علیرغم مشکلتر شدن شرایط پس از انتخابات میاندورهای سنا و کنگره آمریکا، امکان دستیابی به موفقیت منتفی نیست و میتوان امیدوار بود. چرا که طرفین سرمایهگذاری عظیمی کردهاند و پیشرفتهای زیادی داشتهاند. او در عینحال تاکید میکند که هردو طرف میدانند که هیچ جایگزینی مناسبی برای مذاکرات وجود ندارد و هیچکدام حاضر نیستند به شرایط قبل بازگردند.
او همچنین معتقد است که حتی اگر توافق کامل به دست نیاید، ممکن است طرفین به این نتیجه برسند که یک توافق موقت دیگر و یا یک توافق جزئی بهتر از این است که مذاکرات به کلی از هم بپاشد.
علی واعظ میگوید اگر دولت آمریکا بتواند حداقل ۳۴ سناتور را در سنا مطمئن سازد که با توافق حاصله، آمریکا این فرصت را دارد که هرگونه تلاش ایران برای حرکت به سمت سلاح هستهای را در فاصله زمانی بسیار کوتاه شناسایی و آن را متوقف کند، در آن صورت حتی اگر جمهوریخواهان در کنگره بخواهند سرراه توافق سنگ بیاندازند، اوباما میتواند آن را وتو کند و با داشتن رای این ۳۴ سناتور دیگر کنگره قادر به لغو وتوی او نیست.
برنامه هستهای به غنیسازی خلاصه نمیشود
تحلیلگر امور ایران در گروه بینالمللی بحران همچنین میگوید که برنامه هستهای ایران جنبههای مختلفی دارد و تنها به غنیسازی خلاصه نمیشود. به گفته آقای واعظ ایران در صورتیکه رودروی جامعه جهانی قرار نگیرد، بهتر میتواند نیروی خود را صرف تحقیق و توسعه کند تا در آینده بتواند برنامه هستهای خود را گسترش دهد.
او معتقد است که اگر ۵+۱ از ایران انتظار دست کشیدن از اقدامات بازگشتناپذیر در زمینههای مورد اختلاف دارد، باید خود نیز تحریمها را به نحوی بردارد که بازگشتناپذیر باشند. در غیراین صورت کار به بنبست خواهد رسید. لازمه این کار یک تصمیم شجاعانه سیاسی است که بتوان از بنبست فعلی خارج شد و در این لحظات آخر به یک توافق دست پیدا کرد.