افغانستان: انتخاب رئیس جمهور در میان آتش و امید
۱۳۸۸ مرداد ۲۹, پنجشنبهحوزههای رأیگیری در سراسر کشور از ساعت ۷ صبح روز پنجشنبه (۲۰ اوت / ۲۹ مرداد) به روی رأیدهندگان گشوده شدند. شمار رأیدهندگان واجد شرایط حدود ۱۷ میلیون نفر است. برگزاری انتخابات زیر نظر دو هزار نفر از ناظران بینالمللی صورت میگیرد. همزمان با انتخابات رئیس جمهوری، مردم نمایندگان شوراهای ولایتی را نیز برمیگزینند.
نگرانی شدید مردم به هنگام دادن رأی
صبح پنجشنبه حامد کرزای، رئیس جمهوری کنونی در لباس محلی در مدرسهای ظاهر شد و رأی خود را به صندوق انداخت. وی از مردم خواست با شرکت خود در رأیگیری به صلح و ثبات و امنیت در افغانستان یاری رسانند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، در ساعتهای اولیه گشایش حوزههای رأیگیری چندان خبری از رأیدهندگان نبوده است. مردم نگران از سوءقصدهای طالبان هستند. در نزدیکی یک مدرسه که حوزهی اخذ رأی در آن مستقر است، مردم با بیم و تردید به آن نزدیک میشوند. به گزارش این خبرگزاری، آنها نخست در ۵۰ متری آن ایستاده و نظارهگر بودهاند.
یک مرد ۳۵ ساله در نزدیکی یک حوزه رأیگیری به خبرنگاران میگوید: «میخواهیم اگر اتفاقی افتاد، ما در آن نزدیکی نباشیم». این نگرانی بی دلیل نیست. از صبح پنجشنبه برخی انفجارها و درگیریها در کابل و دیگر شهرها گزارش میشود.
سوءقصدها و درگیریهای مسلحانه
در شرق پایتخت کابل نیروهای امنیتی پس از یک درگیری مسلحانه، دو تن از شورشیان را، پیش از آنکه دست به سوءقصد انتحاری بزنند، به قتل رساندند. یک مهاجم دیگر که به همراه این دو نفر که در خانهای مخفی شده بودند، دستگیر شد و پلیس به دنبال نفر چهارم است.
حوالی صبح پنجشنبه یک خمپارهی طالبان در نزدیکی یک حوزهی رأیگیری در شهر لشکرگاه فرود آمد. به گزارش خبرگزاریها، در پی این حمله یک کودک کشته و دو نفر دیگر زخمی شدند.
انفجارهایی نیز در مناطق مختلف کابل صورت گرفته و در قندهار نیز هدف چندین خمپارهی شورشیان طالبان بوده است. در هیچیک از این مناطق به کسی آسیب نرسیده است.
بر اساس آخرین گزارشها، در درگیریهایی که میان نیروهای نظامی و شورشیان در شهر بغلان در روز انتخابات صورت گرفته است، ۲۲ تن از شورشیان کشته شدهاند. محمد کبیر اندرابی، رئیس پلیس منطقه به خبرگزاری فرانسه گفت که شورشیان از چندین سو به شهر حمله بردند تا از گشودن حوزههای اخذ رأی جلوگیری کنند.
تلاشهای بینالمللی برای برگزاری یک انتخابات سالم
در روز رأیگیری هلیکوپترهای نظامی بر فراز کابل در گردش هستند و امنیت را زیر نظر دارند. در سراسر کشور ۱۷۵ هزار نیروی نظامی افغانی و ۱۰۰ هزار سرباز نیروهای ائتلاف بینالملل در تلاش هستند تا امنیت را برای روز انتخابات تأمین کنند.
نهادهای بینالمللی تلاش بسیاری به خرج دادهاند تا این انتخابات، به منزلهی یک گام دمکراتیک و مدنی دیگر در افغانستان، بدون مسئله و در آرامش برگزاری شود. تا کنون ۲۲۰ میلیون دلار برای این انتخابات هزینه شده است.
ولی در روند کارزار انتخاباتی تخلفاتی نیز گزارش شده است. انجمن افغانی "بنیاد برای انتخابات عادلانه و آزاد افغانستان" یک رشته نارساییها و تخطیها را ثبت کرده است. برای مثال، رسانههای زیر نفوذ دولت، به طور آشکارا امکانات و فرصتهای بیشتری در اختیار حامد کرزای، رئیس جمهوری کنونی و کاندیدا برای دور بعدی گذاردهاند. حتا ارگانهای رسمی به نفع کرزای در راستای محدود کردن آزادی رسانهها تلاش کردهاند. به گزارش این نهاد مدنی، تقریبا در مناطق مختلف کشور، روزنامهنگاران مورد تهدید قرار گرفته، ربوده شده و یا خودسرانه زندانی شدهاند.
نقش خشونتها در پیروزی دو رقیب اصلی
به نظر میآید که میزان مشارکت در مناطق شمالی کشور بیشتر از مناطق جنوبی است. این امر میتواند به سود کاندیدای ریاست جمهوری عبدالله عبدالله تمام شود که رقیب جدی حامد کرزای است.
عبدالله که وزیر خارجهی پیشین افغانستان است، تباری پشتون (از سوی پدر) و تاجیک (از سوی مادر) دارد و هواداران وی بیشتر از شمال کشور هستند. حامد کرزای آرای خود را بیشتر از میان پشتونها دارد که ساکن مناطق جنوبی افغانستان هستند.
شورشیان طالبان در سراسر کشور، به ویژه در جنوب، قصد دارند با ابزار تهدید و خشونت مانع از حضور مردم در پای صندوقهای رأی شوند. در صورتی که این تهدیدها مؤثر افتد، آنگاه این امر به معنای کاهش آرای حامد کرزای و احتمال پیروزی بیشتر عبدالله عبدالله خواهد بود که آرای خود را از مناطق نسبتا امنتر شمالی دریافت میکند.
DK/YK