افزایش فشار اروپا بر اسرائیل
۱۳۸۹ آذر ۲۲, دوشنبهشامگاه دوشنبه (۱۳ دسامبر)، در پایان نشست وزیران خارجه ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا، گیدو وستروله وزیرخارجه آلمان به خبرنگاران گفت که اتحادیه اروپا بر ضرورت توقف شهرکسازی در کرانه باختری رود اردن تاکید دارد. وستروله افزود:«صلح تنها از طریق ایجاد دو کشور مستقل (اسرائيل و فلسطین) ممکن است. به این دلیل اتحادیه اروپا با ادامه سیاست شهرک سازی بسیار انتقادی برخورد میکند.»
شهرکهای غیرقانونی
وزیران خارجه اتحادیه اروپا، در بیانیه مشترک خود، با تاکید زیاد خواستار ادامه تلاش در مسیر ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی شدند. خانم کاترین اشتون وزیرخارجه اتحادیه اروپا در پایان نشست بروکسل گفت:«اتحادیه اروپا عمیقا متاسف است که اسرائيل توقف شهرکسازی در کرانه باختری رود اردن را تمدید نکرده است.»
اشتون افزود:«براساس بیانیه اتحادیه اروپا، شهرکها به موجب حقوق بینالملل غیرقانونی و مانعی بر سر راه صلح هستند.» وزیران خارجه کشورهای اروپائی در بیانیه جدید ضمنا نسبت به وضعیت باریکه غزه به شدت ابراز نگرانی کردند و خواستار «گشایش فوری، بیقیدوشرط و پایدار» گذرگاههای مرزی بهروی کمکهای انسانی، کالاهای تجاری و رفتوآمد انسانها شدند.
نگرانی رهبران اسرائيل
رهبران اسرائيل، پیش از اعلام نتیجه نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا به شدت نگران آن بودند که آنها کشور مستقل فلسطینی را به صورت یکجانبه به رسمیت بشناسند. این اقدام میتوانست محمودعباس را برای طرح پیشنهاد به رسمیت شناختن فلسطین در سازمان ملل متحد مصممتر کند.
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین تهدید کرده است که اگر مذاکرات صلح در نتیجه سیاست شهرکسازی اسرائيل متوقف بماند، پیشنهاد به رسمیت شناختن یکجانبه کشور مستقل فلسطینی را در ماه اوت سال ۲۰۱۱ در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح خواهد کرد. در فضای سیاسی فعلی، احتمال این که این پیشنهاد آرای اکثریت کشورهای عضو سازمان ملل متحد را کسب کند، قوی است.
بامداد روز دوشنبه، رادیو اسرائيل در گزارشی به نقل از محافل نزدیک به دولت گفت:«اگر طرفهای بحران خاورمیانه نتوانند ظرف یکسال آینده یک قرارداد صلح امضا کنند، کشورهای عضو اتحادیه اروپا رسما کشور مستقل فلسطینی را به رسمیت خواهند شناخت.»
زیپی لیونی وزیر خارجه پیشین اسرائيل، در یک پیام رادیوئی ابراز امیدواری کرد که وزیران خارجه اتحادیه اروپا چنین تصمیمی اتخاذ نکنند. وی گفت:«این عمل، منافع اسرائيل را تامین نمیکند. به این دلیل امیدوارم که این اتفاق نیفتد. من بسیار امیدوارم که جهان به مذاکرات صلح شانس بدهد. من جدا نمیخواهم به رسمیت شناختن یکجانبه را ببینم. حتی اگر جنبه تهدید یا اشاره داشته باشد.»
سیاست پیچیده آلمان
روزنامه معاریو، چاپ اسرائیل، نوشت که دولت آلمان، به عنوان نزدیکترین متحد اسرائيل در اروپا، مدافع به رسمیت شناختن یکجانبه فلسطین است. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان روز یکشنبه مشاور عالی خود را با یک پیام خصوصی به تلآویو فرستاد تا با بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائيل دیدار کند.
صدراعظم آلمان در این پیام از نتانیاهو خواست که به صورت کاملا مشخص بگوید که اسرائيل در برابر توقف مجدد شهرکسازی در مناطق اشغالی از فلسطینیها چه میخواهد؟
به گزارش روزنامه اسرائیلی، نخستوزیر اسرائيل پاسخ داد که فلسطینیها باید اسرائيل را به عنوان "سرزمین ملی خلق یهود" به رسمیت بشناسند و متناسب با آن، برای مذاکره درباره حق بازگشت آوارگان فلسطینی اعلام آمادگی کنند. اما لیبرمن وزیر خارجه اسرائيل گفت:«ما از اول گفته بودیم که بدون هیچ شرط و پیششرطی خواستار مذاکره هستیم. ما هیچ پیششرطی را نمیپذیریم.»
ماموریت جورج میچل
محمود عباس، تمدید برنامه توقف شهرکسازی در کرانه باختری رود اردن را پیششرط بازگشت بر سر میز مذاکره اعلام کرده است. همزمان با نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا، هیلاری کلینتون وزیرخارجه ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که وقت مذاکره برای تعیین مرزهای آینده میان اسرائيل و فلسطین، مسائل امنیتی، تقسیم آب، سرنوشت آوارگان فلسطینی و وضعیت اروشلیم فرا رسیده است.
در توافقهای پیشین میان اسرائيل و فلسطین، قرار شده است شرق اورشلیم به پایتخت کشور مستقل فلسطینی تبدیل شود. اما اسرائيل تاکنون بارها این تعهد خود را پس گرفته است.
روز سهشنبه (۱۴ دسامبر) قرار است جورج میچل فرستاده ویژه دولت آمریکا، پس از ۴ ماه، برای مذاکره با نتانیاهو و محمود عباس عازم منطقه شود. بیشتر ناظران امور خاورمیانه معتقدند جامعه جهانی روز به روز به یک موضع مشترک و سرسختانه در برابر سیاست کجدار و مریز اسرائيل نزدیکتر میشود.
جواد طالعی
تحریریه: فرید وحیدی