ابهام درباره میزان دقیق پولهای بلوکه شده ایران
۱۳۹۴ تیر ۲۵, پنجشنبه
مهرداد بذرپاش، نماینده اصول‌گرای مجلس، روز پنجشنبه (۲۵ تیر/ ۱۶ ژوئیه) در صفحه اینستاگرام خود نوشته، استاندار تهران حدود یک ماه پیش دارایی‌های بلوکه شده ایران در خارج را ۱۸۰ میلیارد دلار اعلام کرد.
بذرپاش در ادامه با بیان این که رئیس کل بانک مرکزی یک روز پس از توافق وین گفته "دارایی‌های بلوکه شده ایران ۲۹ میلیارد دلار است"، می‌پرسد: «به نظر شما در طی یک ماه ۱۵۱ میلیارد دلار کجا رفت؟»
بیشتر بخوانید: توافق وین؛ آنچه ایران به آن تن می‌دهد، آنچه به دست می‌آورد
پیش و پس از تشدید تحریم
نماینده اصول‌گرای مجلس سخنان رئیس کل بانک مرکزی را اندکی تحریف کرده است. ولی‌الله سیف روز گذشته درباره دارایی‌های بلوکه شده بانک مرکزی سخن گفت و نه دارایی‌های بلوکه شده ایران.
به گزارش خبرگزاری مهر سیف در این باره گفت: «۲۲ میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی در ژاپن، کره و امارات و ۶ میلیارد دلار از محل فروش نفت نیز در دست هند قرار دارد که بعد از رفع تحریمها آزاد خواهد شد.»
برخی منابع خبری، از جمله خبرگزاری فارس اموال بانک مرکزی در کره، ژاپن و امارات را به نقل از سیف ۲۳ میلیارد دلار اعلام کرده‌اند.
دارایی‌های بلوکه شده ایران منابع مالی مختلفی هستند. بخشی از این دارایی‌ها به حساب‌های بلوکه شده در کشورهای اروپایی و آمریکا پیش از تشدید تحریمها مربوط می‌شوند، بخش دیگر به درآمدهای نفتی پس از تحریم فروش نفت و بانک مرکزی توسط آمریکا در بهمن سال ۹۰ اختصاص دارد.
بیشتر بخوانید: پولهای آزادشده چگونه مدیریت خواهد شد؟
تکذیب ۱۲۰ میلیارد
علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی یک روز پس از توافق وین، ۲۴ تیر، در جمع خبرنگاران، گزارش برخی رسانه‌ها را درباره ۱۲۰ میلیارد دارایی بلوکه شده ایران نادرست خواند و در این زمینه مسائل تازه‌ای مطرح کرد.
به گفته‌ی طیب‌نیا حدود ۳۵ میلیارد دلار از این دارایی‌ها برای طرح‌های شرکت نفت در شرکت نیکو سرمایه گذاری شده و حدود ۲۲ میلیارد دلار به عنوان وثیقه‌ی فاینانس در چین نگهداری می‌شود.
پس از توافق ژنو (سوم آذر ۹۲) ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در دو نوبت آزاد شد و پس از تفاهم لوزان (۱۳ فروردین ۹۴) ماهانه ۷۰۰ میلیون دلار از اموال ایران آزاد و به حساب بانک مرکزی واریز می‌شود.
در حدود دو سالی که مذاکرات هسته‌ای در جریان بود در مجموع ۲۱ تن از طلاهای بلوکه شده ایران نیز آزاد شده که ارزش آن یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
هزینه کردن ۹۷ میلیارد دلار
به گزارش خبرگزاری فارس، جمع این پول‌ها رقمی نزدیک به ۹۷ میلیارد دلار می‌شود که "به عدد ۱۰۰ میلیارد دلار پول بلوکه شده که در ابتدای اعمال تحریمها اعلام شد" بسیار نزدیک است.
این برآوردها ابهام را چندان کاهش نمی‌دهد؛ ۲۲ میلیارد دلار ایران در چین به پیش از میانه سال ۹۲ مربوط می‌شود و این کشور پس از آن نیز از مهم‌ترین خریداران نفت ایران بوده است.
رئیس مجلس، علی لاریجانی آبان ماه ۹۲ در سفری به پکن در رایزنی با مقام‌های ارشد چین زمینه‌ی استفاده ایران از دارایی‌های بلوکه شده خود در بانک‌های این کشور را فراهم کرد.
همزمان با سفر لاریجانی به پکن، محمدباقر نوبخت، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در صحن علنی مجلس گفت: «در حال حاضر بیش از ۲۲ میلیارد دلار پول کشور در چین است و نمی‌توان این پول را وارد کشور کرد.»
بیشتر بخوانید: ماموریت ۲۲ میلیارد دلاری علی لاریجانی در چین
افزایش ابهام با ارقام جدید
حدود دو ماه پیش از سفر لاریجانی به چین، کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفته بود: «هم اکنون بیش از ۶۰ میلیارد دلار سرمایه ایران در بانک‌های خارجی بلوکه شده و دسترسی به آنها وجود ندارد.»
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا پس از توافق وین در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک تایمز از آزاد شدن ۱۵۰ میلیارد دلار از پولهای ایران خبر داد و تاکید کرد این "پول باد آورده" نیست بلکه درآمد این کشور از فروش نفت است که به خاطر تحریمها بلوکه شده است.
خبرگزاری تسنیم یازدهم تیرماه سال گذشته از قول اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی، در گفت‌وگو با "وال‌استریت‌ژورنال" نوشت: «توان مالی تهران به‌دلیل تحریم‌های آمریکا، اروپا و سازمان ملل که موجب بلوکه‌شدن ١٥٠ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران در حساب‌های خارجی شده، تحت فشار است.»
به این ترتیب ارقام جدیدی درباره دارایی‌های بلوکه شده ایران مطرح شده که ابهام را بیشتر می‌کند. جمهوری اسلامی پس از تشدید تحریمها برای فروش نفت و انتقال پول از راه‌های غیرمتعارفی استفاده کرده که نقش مهمی در غیرشفاف بودن اقتصاد این کشور دارد.