آمریکا و روسیه: شرایطی مناسب برای «آغازی نو»
۱۳۸۸ اردیبهشت ۱۸, جمعهسرگئی لاوروف، وزیر امور خارجهی روسیه، و هیلاری کلینتون، همتای آمریکایی او، در جریان دیدار روز پنجشنبهی خود در واشنگتن متعهد شدند که گفتوگوهای خلع سلاح را پیگیری کنند.
سرگئی لاوروف گفت، خلع سلاح اتمی برای روسیه و ایالات متحده و دیگر کشورهای جهان بسیار پراهمیتتر از آن است که تحتالشعاع مسایل دیگر قرار گیرد.
هیلاری کلینتون نیز تاکید کرد که اختلاف بر سر یک موضوع نباید باعث شود که همکاری در حوزهی بسیار پراهمیت دیگری صورت نگیرد.
باراک اوباما، رییس جمهورآمریکا، نیز پس از دیدار با سرگئی لاوروف گفت، معتقد است که واشنگتن و مسکو میتوانند اختلافنظرهایشان را در مورد سلاحهای اتمی، خاورمیانه و دیگر مسایل کاهش دهند. از دیگر مسایل مورد بحث دو طرف، موقعیت افغانستان و پاکستان، عراق و نیز بحران مالی جهانی بودند.
وزیر امور خارجهی روسیه اعلام کرد که هر دو طرف به شکلی عملی با یکدیگر همکاری میکنند. این دیدار زمینهای برای دیدار در پیش باراک اوباما از مسکو در ماه ژوییه بود.
محورهای اختلاف دو کشور
سرگئی لاوروف چند روز پیش در مناقشهای که میان روسیه و ناتو درگرفت، شرکت خود در نشست آتی شورای ناتوروسیه را لغو کرد. یکی دیگر از مسایل مورد اختلاف دو طرف، برنامهی آمریکا برای استقرار سپر دفاعی ضدموشکی در شرق اروپا و برنامهی اتمی ایران است.
دولت جدید ایالات متحده در عین حال میخواهد با تاکید بر اشتراک منافع و همکاریهای دوجانبه، مناسبات با روسیه را تقویت کند. خلع سلاح، مبارزه با تروریسم و ثبات اقتصاد جهانی از جملهی این منافع مشترک و حوزههای همکاری هستند.
باراک اوباما و دمیتری مدودیف، همتای روس او، در نخستین دیدار حضوری خود در آغاز ماه آوریل گذشته اعلام کردند که میخواهند در صورت امکان تا پیش از دسامبر سال جاری میلادی بر سر یک قرارداد جدید خلع سلاح با یکدیگر به توافق نظر برسند.
اعتبار پیمان "استارت ۱" در مورد سلاحهای اتمی استراتژیک، که در تابستان سال ۱۹۹۱ به امضای رهبران آمریکا و روسیه رسید، آخر سال جاری میلادی پایان مییابد.
گر چه از سوی آمریکا نشانههایی از آمادگی برای تجدیدنظر در مورد برنامهی سپر دفاع ضدموشکی دیده شده، اما هنوز اختلاف نظر در این مورد کاملا بر طرف نشده است. خواست آمریکا برای شرکت دادن اوکراین و گرجستان، جمهوریهای پیشین شوروی سابق، در برنامهی آمادهسازی جهت عضویت در ناتو نیز بر نگرانیهای روسیه و تیرگی روابط دو طرف افزوده است.
مسکو غرب را متهم به مداخلهی دائمی در حوزههایی میکند که همواره زیر نفوذ روسیه بودهاند. به همین دلیل، رزمایش ناتو در گرجستان در هفتهی جاری، سختترین انتقادهای روسیه را متوجه خود کرد.
پس از اخراج دو نمایندهی روسیه از مقر اصلی ناتو در بروکسل به اتهام جاسوسی، روسیه نیز در روز چهارشنبه (۶ ما مه) به تلافی، رییس دفتر اطلاعات ناتو و جانشین او در مسکو را از این کشور اخراج کرد.