آمریکا، ایران و بحث راههای دستیابی به امنیت در افغانستان
۱۳۸۷ آبان ۲۱, سهشنبهروزنامه واشنگتن پست در شمارهی روز سهشنبه(۱۲ نوامبر) خود، به نقل از مشاوران امنیت ملی باراک اوباما، رئیس جمهور جدید آمریکا، نوشت: «دولت جدید آمریکا به دنبال یک راهبرد منطقهای برای جنگ در افغانستان است.» این راهبرد، به گفتهی مشاوران اوباما هم گفتوگوهای احتمالی با ایران را شامل میشود و هم نگاه مثبتتری به گفتوگوهای دولت افغانستان و عناصر "سازشپذیر" طالبان دارد.
واشنگتنپست در ادامه نوشته است که اوباما همچنین بر تعهد آمریکا به تعقیب اسامه بن لادن تاکید و پافشاری خواهد کرد، امری که جرج بوش، رئیس جمهوری آمریکا پس از سالها شکست در دستگیری رهبر القاعده، آن را کم اهمیت تلقی کرده است.
واشنگتنپست سپس یادآور میشود که اوباما که در دوران تبلیغات انتخاباتی، از سیاست بوش به سبب تمرکز بیش از حد بر عراق و کمتوجهی به افغانستان انتقاد می کرد، خواهان پیشبرد طرح استقرار هزاران نیروی دیگر آمریکایی در این کشور است.
در ادامهی گزارش روزنامهی آمریکایی ضمن اشاره به این مسئله که حملات طالبان و تلفات نظامیان آمریکایی در سال جاری به بالاترین حد خود از سال ۲۰۰۱ رسیده، آمده است: «برخی فرماندهان نظامی نسبت به قول اوباما مبنی بر عقبنشینی نیروهای آمریکایی از عراق ظرف ۱۶ ماه، موضع محتاطانهای دارند. مشاوران اوباما میگویند که این حکم در اولین هفتههای دولت اوباما صادر خواهد شد.»
واشنگتن پست سپس میافزاید که اوباما در دوران تبلیغات انتخاباتی همچنین اعلام کرد که دولت وی به دنبال گفتوگو با کشورهایی همچون ایران و سوریه خواهد بود و به این ترتیب اساس سیاست و شعار بوش را رد کرد.
گزارش واشنگتنپست سپس نظرات یک مقام نظامی آمریکا را نقل میکند که با اشاره به ایران گفته است: «با نگاهی به آینده میبینیم که داشتن یک طرف صحبت برای پیدا کردن اهداف مشترک ( در افغانستان) سودمند خواهد بود... ایرانیها نیز کمتر از ما مایل نیستند که با سنیهای افراطی در افغانستان سروکار نداشته باشند.»
حمایت ایران از ادامهی حضور نیروهای بینالمللی در افغانستان
همزمان با انتشار گزارش واشنگتنپست، یک مقام ایرانی نیز مواضع دولت این کشور در مورد مسایل افغانستان را تشریح کرده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا)، اسحاق آل حبیب، معاون نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل، در سخنانی در نشست مجمع عمومی این سازمان گفت که افغانستان در حال حاضر در مرحلهای حساس قرار گرفته است. به گفتهی وی مردم افغانستان در سالهای اخیر به موفقیتهایی دست یافتهاند اما این کشور هنوز با چالشهای عمدهای مواجه است.
آل حبیب سپس افغانستان را کشوری توصیف کرد که یک بار دیگر در برههای حساس و سرنوشتساز قرار گرفته است. وی ضمن اشاره به به تجربه تلخ حضور تروریسم و افراطیگری در این کشور گفت که برقراری صلح، ثبات و توسعه افغانستان اهمیتی اساسی برای همه جهان دارد.
معاون نمایندهی ایران سپس با حمایت از ادامهی عزم بینالمللی برای حضور در افغنستان، افزود: «تروریستها و افراطیون از هیج تلاشی برای بهرهبرداری از هر گونه علامت و یا قدم اشتباه توسط برخی کشورها که میتواند تعبیر به کاهش عزم بینالمللی در کمک به افغانستان در مبارزهاش با تروریسم و افراطیگری شود ، دریغ نخواهند کرد.»
به گفتهی آل حبیب «متاسفانه برخی کشورها اظهاراتی را مطرح و یا قدمهایی بر میدارند که بر نگرانی مردم و دولت افغانستان و نیز جامعه جهانی در این زمینه دامن میزند و این موضوعی است که باعث نگرانی جدی است و تنها سبب پیدایش موج جدیدی از افراطیگری در منطقه خواهد شد.» ظاهراَ منظور نمایندهی ایران از «اظهارات و قدمها»، حسن استقبال برخی از کشورهای غربی از تماس با طالبان و تلاش برای شریککردن این نیرو در قدرت است.
آل حبیب در ادامه افزود: «به نظر ما تقویت استقلال و بنیه ارتش افغانستان، سپردن امور امنیتی به نیروهای امنیتی این کشور، ظرفیتسازی، آموزش و توسعه بخشهای مختلف و مهم در افغانستان و نیز تلاش برای اینکه مردم افغانستان نتایج کمکهای بینالمللی را در زندگی روزانه خود حس کنند از جمله اقداماتی است که میتواند به بهبود وضعیت امنیتی و نیز وضعیت کلی افغانستان در زمینههای مختلف کمک کند.»
آل حبیب همچنین با تشریح تهدیداتی ناشی از تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان برای منطقه و جهان، گفت که اقدامات قاطعانه بیشتری از سوی افغانستان و جامعه بینالمللی برای مقابله موثرتر با این معضل لازم است.
مواضعی متفاوت
هم گزارش واشنگتن پست در بارهی احتمال همکاری بیشتر دولت جدید آمریکا با ایران برای حل بحران افغانستان و هم سخنان صریح قائم مقام نمایندهی ایران در سازمان ملل در حمایت از حضور و ادامهی فعالیت نیروهای بینالمللی در این کشور، در حالی است که مقامات دولت بوش، گهگاه جمهوری اسلامی را به کارشکنی در امور افغانستان، عدم همکاری لازم در مبارزه با افراطیگری در این کشور و حتی کمک تسلیحاتی به نیروهای طالبان متهم کردهاند. سیاست جمهوری اسلامی در قبال مهاجران افغانی و تلاش برای بازگرداندن آنها به افغانستان نیز از دیگر نکاتی بوده است که در سالهای اخیر انتقاداتی را متوجه ایران کرده است. جمهوری اسلامی پیوسته با رد این اتهامات و انتقادها، قدرتگرفتن طالبان در افغانستان را به ضرر خود دانسته و از مهماننوازی در برابر مهاجران افغانی سخن گفته است.
اسپانیا خواهان بازنگری در استراتژی غرب است
در همین حال، دولت اسپانیا خواهان تغییر استراتژی غرب در افغانستان شده است. به نوشتهی روزنامهی ال پائیس، چاپ مادرید، دو روز پس از کشتهشدن دو سرباز اسپانیایی در افغانستان، دولت خوزه لوئیس ساپاترو با ارائهی درخواستی نقطهنظرات خود در با رهی تغییرات مورد لزوم در استراتژی یادشده را عنوان کرده است. در این درخواست، با ضروریشمردن اجتناب از بمباران اهالی غیرنظامی افغانستان، بر هماهنگی بیشتر میان نیروهای ناتو و نظامیان آمریکا و تقویت نظارت سازمان ملل بر این نیروها نیز تاکید شده است. دولت اسپانیا گفته است که هر گونه اعزام نیروی بیشتر به افغانستان مشروط به انجام تغییرات یادشده است.
در همین راستا، وزیر خارجهی این کشور نیز به روزنامهی ال پائیس گفته است که بحث در مورد افغانستان نباید بر اعزام نیروی بیشتر به این کشور متمرکز شود، بلکه باید ناظر به دستیابی به یک استراتژی سیاسی و نظامی باشد که بتواند بر وضعیت بیثبات آنجا نقطهی پایان گذارد.
اسپانیا هم اینک دارای ۷۸۰ سرباز در افغانستان است.