آذربایجان؛ دوست اسرائیل و همسایه ایران
۱۳۹۷ خرداد ۱۱, جمعه
"اشپیگل آنلاین" روز پنجشنبه (۱۰ خرداد/۳۱ مه) در مقاله‌ای به قلم دومنیک پترس منتشر کرده که در آن مناسبات دو کشور همسایه شیعه مذهب در پی تشدید تنش بین اسرائیل با ایران بررسی شده است.
اشپیگل به نقل از روزنامه اسرائیلی "هاآرتص" خبر داده است که هیاتی از وزرای آذربایجانی با زئیو الکین، وزیر روس‌زبان محیط زیست اسرائیل ملاقات کردند که نتانیاهو را در دیداربا پوتین در مسکو همراهی کرده است. این ملاقات اما در اوج تنش بین اسرائیل و ایران صورت گرفته است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اشپیگل نوشته است که باکو مناسبات گرم و حسنه‌ای با دشمن سرسخت ایران یعنی اسرائیل برقرار کرده است. نیمی از نفت اسرائیل توسط آذربایجان تامین می‌شود و حجم تبادلات تجاری دو کشور از سقف ۵ میلیارد دلار در سال گذشته است. آذربایجان پهپادهای مدرن از اسرائیل خریده و سطح سیستم دفاعی و امنیتی خود را به یاری اسرائیل ارتقاء داده است.
باکو کانون جاسوسان موساد و جهان
در قسمتی از مقاله به این موضوع هم اشاره شده است که پایتخت آذربایجان، باکو، کانون جاسوسان دنیاست و این شهر برای اسرائیل به دلیل همسایگی‌اش با ایران دوچندان اهمیت دارد. هنوز قضیه انتقال آرشیو پرونده اتمی ایران از تهران به تل‌آویو توسط جاسوسان موساد هم روشن نشده است و اشپیگل ضمن اشاره به عملیات انتقال آرشیو پرونده‌های اتمی ایران از تهران به تل‌آویو پرسیده که این پرونده‌ها از چه طریقی به اسرائیل انتقال یافته‌اند؟
اشپیگل این احتمال را داده است که آرشیو پرونده‌های اتمی از خاک کشوری ثالث هم مرز با ایران به صورت مخفیانه به اسرائیل آورده شده است.
اشپیگل ضمن نام بردن از همه کشورهای همسایه ایران: آذربایجان، ارمنستان، ترکیه، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان نتیجه می‌گیرد که اگرچه اسرائیل با سه کشور اول مناسباتی برقرار کرده است اما با آذربایجان بهترین رابطه را دارد.
سیاست باکو در قبال ایران و اسرائیل
جمهوری آذربایجان در دوساله اخیر تلاش کرد بعد از فراز و فرود فراوان مناسباتش را با همسایه جنوبی خود بهبود بخشد و در این راستا سیاست مستقلی در برابر اسرائیل و ایران اتخاذ کرده و حتی در دو سال گذشته کمی از تل‌آویو فاصله گرفت. برای مثال بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل فقط یک بار آن هم دو سال پیش به باکو سفر کرده، در مقابل روحانی، رئیس جمهوری و دیگر مقامات ارشد ایرانی بارها به باکو رفته‌اند.
باکو تا به حال از تنش بین ایران و اسرائیل دور مانده است، اما با تشدید تنش بین ایران و اسرائیل آیا آذربایجان می‌تواند سیاست مستقل خود را حفظ کند؟ سفر هیات وزیران آذربایجان به اسرائیل در اوج این تنش حاوی چه پیامی است؟
افشار سلیمانی، سفیر سابق ایران در باکو در پاسخ به این پرسش دویچه وله گفت که قبلا هم این گونه سفرها انجام گرفته است و او خوشبینانه به آن می‌نگرد.
اوتاکید کرد: «آذربایجان بارها اعلام کرده است که از خاک این کشور علیه ایران استفاده نخواهد شد. مناسبات دو کشور طوری است که ایران به صورت رسمی نیروهای امنیتی با این کشور مبادله می‌کند. هر دو کشورنیروهای رسمی و امنیتی مبادله کردند و وابسته‌های نظامی در سفارتخانه‌ها در کناربخش‌های اقتصادی و فرهنگی حضور دارند.»
به گفته سلیمانی سفر هیات وزرای آذربایجان به تشدید تنش اخیر بین ایران و اسرائیل ارتباطی ندارد.
سفیر سابق ایران تاکید کرد: «آن موقعی که من سفیر بودم (موضوع استفاده از خاک آذربایجان علیه ایران) مطرح شده بود که من بارها آن را رد کردم. به خاطر این که آذربایجان هرگونه روابطی را هم که با اسرائیل و آمریکا داشته باشد به خاطر سیاست خارجی و افکار عمومی اجازه نخواهد داد از خاکش علیه ایران استفاده شود. با توجه به اینکه خودش مشکل قره‌باغ را هم دارد و ۲۰ درصد از خاکش اشغال است، نمی‌خواهد وارد یک بحران دیگر شود.»
به گفته سلیمانی حتی در صورت درگیری بین ایران، با اسرائیل و یا آمریکا جمهوری آذربایجان هیچوقت در کنار اسرائیل و یا آمریکا قرار نخواهد گرفت. چونکه اولویت آذربایجان تمامیت ارضی و آزادسازی مناطق اشغال شده قره‌باغ است. به گفته سفیر سابق ایران، آذربایجان برای استفاده از نفوذ اسرائیل در آمریکا و فرانسه جهت مقابله با ارمنستان، روابطش را با اسرائیل توسعه داده است.
به نظر افشار سلیمانی جمهوری آذربایجان در تحریم‌های آمریکا علیه ایران مشارکت نخواهد کرد و به همکاری خود با ایران ادامه خواهد داد. او در این باره اما گفت که اگر در نهادهای بین‌المللی مالی و پولی تحولی رخ بدهد و ایران را تحریم بکنند، آن موقع آذربایجان مجبور خواهد شد با این نهادها همکاری کند.