واکنش سیاستمداران آلمانی: "خطر وقوع جنگ زیادتر می‌شود"
۱۳۹۸ اردیبهشت ۱۸, چهارشنبه
با اعلام خروج محدود ایران از برجام، کشورهای اروپایی شرکت‌کننده در مذاکراتی که منتهی به برجام شد با نگرانی اوضاع خاورمیانه را دنبال می‌کنند و نسبت به تشدید تنش‌ها در این منطقه هشدار می‌دهند. سیاستمداران آلمانی هم نسبت به اعلام خبر خروج محدود ایران از برجام، واکنش نشان داده‌اند.
رولف موتسه‌نیش، کارشناس مسائل خارجی حزب سوسیال دموکرات آلمان معتقد است: «هرچند تندروها در تهران نتوانستند خواست خود را مبنی بر خروج کامل از برجام عملی کنند اما این اقدام ایران [خروج محدود] منطقه را بیش از پیش بی‌ثبات و نظم بین‌المللی را از بین خواهد برد.»
به اعتقاد این سیاستمدار آلمانی، آلمان باید با دیگر کشورهایی که در انعقاد قرارداد اتمی با ایران شرکت داشتند، "در شورای امنیت همه آنچه را که در توان دارند برای نجات بخش اعتمادساز قرارداد به کار بندند، حتی به قیمت وتوی آمریکا."
امید نوری‌پور: اروپا به حفظ برجام علاقمند است
اما ایران با خروج محدود از برجام چه هدفی را دنبال می‌کند؟ امید نوری‌پور، سخنگوی روابط خارجی حزب سبزهای آلمان می‌گوید: « بندهایی در این توافقنامه وجود دارد که داوطلبانه هستند و از نظر حقوقی الزا‌م‌آور نیستند. اگر موضوع بر سر این بندها باشد، این نشانه‌ای است که ایران همچنان تلاش می‌کند برجام را نجات دهد و ما هم [اروپا] باید بیشتر تلاش کنیم. اما اگر صحبت از بندهای اصلی برجام باشد، [اقدام ایران به خروج محدود] واقعا مخرب است و دیگر نجات برجام تنها یک حرف است و این واکنش اشتباه ایران به سیاست غلط آمریکایی‌ها خواهد بود و احتمال تشدید تنش در خاورمیانه را بیشتر می‌کند.»
نوری‌پور با اشاره به بغرنج بودن حل مشکلی که در آن یک طرف دعوا میز را ترک کرده و طرف دیگر هم می‌خواهد میز را ترک کند، بر اهمیت برجام برای اروپا تأکید کرده و می‌گوید: « ما اروپایی‌ها شدیدا به پابرجا بودن برجام علاقمندیم و برجام مهمترین مانع اتمی شدن خاورمیانه و نه تنها ایران است و ما باید همه توانمان را برای نجات برجام به کار گیریم.»
این سیاستمدار آلمانی این ادعا را که اروپایی‌ها در یک سال گذشته تلاشی برای برجام نکرده‌اند رد می‌کند و می‌گوید: «وظیفه من دفاع کردن از دولت آلمان نیست. اما باید اقرار کنم که دولت فدرال آلمان به همراه فرانسه و بریتانیا تلاش‌های زیادی کرد.»
او به "موج فشار آمریکا" بر شرکت‌های آلمانی و اروپایی اشاره می‌کند و معتقد است اگر در این راه تا حدی جلو نرفتیم به دلیل این است که "فشار آمریکا شرکت‌هایمان را در برابر این انتخاب قرار می‌داد که میان ایران و آمریکا یکی را به عنوان شریک تجاری برگزینند."
نوری‌پور معتقد است آلمان در این زمینه کار زیادی نمی‌توانست و نمی‌تواند انجام دهد. به گفته‌ی این سیاستمدار آلمانی اما کاری که آلمان می‌تواند بکند این است که "بیش از پیش از سیاست آمریکا فاصله بگیرد که می‌گوید، مهمترین شریک ما در منطقه خاورمیانه عربستان است، در این زمینه ما اروپایی‌ها باید موضع مشخص‌تری بگیریم تا به ایران این حس را منتقل کنیم که برایمان به نتیجه رساندن برجام مهم است."
"خطر رخ‌دادن یک جنگ هر روز زیادتر می‌شود"
نماینده سبزهای آلمان در مجلس این کشور در پاسخ به این پرسش که آیا ایران این ریسک را می‌کند که کاملا از برجام خارج شود یا خیر، می‌گوید: «تندروهای زیادی در ایران وجود دارند که مسلما می‌خواهند ایران از برجام خارج شود. اما اگر ایرانی‌ها دوباره سانتریفوژها را به کار بیندازند، عربستانی‌ها هم تلاش خواهند کرد به سلاح‌های اتمی دست یابند. باید پرسید که آیا این مسئله برای امنیت خود ایران خوب است؟ نیست.»
سخنگوی حزب سبزهای آلمان در امور سیاست خارجی با اشاره به دیدار غیرمنتظره مایک پمپئو، وزیر دفاع آمریکا از عراق معتقد است، پمپئو به عراق سفر کرده تا دولت این کشور را برای پیروی از خط آمریکا قانع کند. نوری‌پور با اشاره به واردات نفت و برق از ایران به عراق، می‌گوید، باید منتظر پاسخ و واکنش عراق بود. او همچنین با اشاره به این ادعا که "ایران احتمالا به عراق حمله خواهد کرد"، می‌گوید: «چرا باید ایران این کار را بکند؟ ایرانی‌ها به اندازه کافی سرباز و نفوذ در عراق دارند که نخواهند به این کشور حمله کنند.»
نوری‌پور اما با اشاره به استقرار ناو هواپیمابر آبراهام لینکن در منطقه و تجهیز کردن عربستان و هم‌پیمانانش توسط آمریکا، وضعیت را "مصیبت‌بار" می‌داند و می‌گوید: «خطر رخ‌دادن یک جنگ هر روز زیادتر می‌شود.»
او افزایش احتمال درگیری را با این مسئله که "تندروها در تهران و واشنگتن مدام به دست هم بهانه می‌دهند" مرتبط می‌داند. نوری‌پور با اشاره به گفته‌ی بولتون که آمریکا قصد جنگ علیه ایران را ندارد اما با ارسال ناو به ایران پیام می‌فرستد، می‌گوید:«نمی‌دانم آیا این پیام درستی است که ناو هواپیمابر به منطقه بفرستد. اما از طرف دیگر تهدید ایران به بستن تنگه هرمز هم درست نیست و جامعه جهانی هم نمی‌تواند [این تهدیدها را] بپذیرد.»
نوری‌پور در مورد احتمال نجات برجام و مذاکره ایران و آمریکا با یکدیگر به پیشنهاد آمریکا اشاره می‌کند و این نکته را که البته این پیشنهاد در آمریکا هم از حمایت کامل برخوردار نبود. از سوی دیگر او به شکاف بزرگی اشاره می‌کند که به گفته او در ایران در میان نیروهای تصمیم‌گیرنده وجود دارد و از فقدان نیرویی که بتواند طرف‌ها را سر میز بنشاند، سخن می‌گوید.
واکنش نمایندگان احزاب مختلف و کارشناسان آلمان به خروج محدود از برجام
واکنش‌ها به خروج محدود ایران از برجام از تمامی جناح‌های سیاسی در آلمان به گوش می‌رسد. آرنه لیتس، نماینده سوسیال دموکرات آلمان در پارلمان اروپا در توییتی نوشته است: «از ایران می‌خواهم از آمریکا پیروی نکند و خروج محدود از برجام را عملی نکند. [در صورت کاهش اجرای تعهدات از سوی ایران] بیم شکست برجام را دارم، برجامی که هنوز اتحادیه اروپا به آن پایبند است و آن را به عنوان بخشی مهم در صلح منطقه و همین‌طور برای اسراییل می‌بیند.»
ماتیاس هُن از حزب چپ آلمان و عضو کمیته دفاعی در مجلس این کشور هم در توییتر اروپایی‌ها را فراخوانده است که علیه یک "ماجراجویی نظامی" به روشنی موضع بگیرند.
آکسل فوس ، سیاستمدار آلمانی از حزب سوسیال مسیحی این کشور هم در مصاحبه با رادیو "دویچلند فونک" با اشاره به "وضعیت خطرناکی" که "به ویژه رفتار آمریکا" به وجود آورده است، می‌گوید: «اتحادیه اروپا کماکان تلاش خودش را برای جلوگیری از شکست برجام به کار خواهد بست.»
"گام بعدی می‌تواند به جنگ ختم شود"
میشاییل لودرز، کارشناس مسائل خاورمیانه هم در گفت‌گو با "دویچلند فونک" خروج ایران از برجام را قدمی دیگر در جهت وخامت اوضاع می‌داند. به اعتقاد او " با خروج آمریکا از برجام در یک سال پیش، ایرانی‌ها دیگر نمی‌خواستند منفعلانه نظاره‌گر این باشند که چه بر سرشان می‌آید". به اعتقاد او اما تهران تمام تلاش خود را به کار خواهد بست تا مانع شکست کامل برجام شود. چون به گفته لودرز، خروج کامل، "بهترین بهانه برای حمله است".
این کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است: «دیگر نه امیدی به نجات برجام هست و نه پیشنهادی برای مذاکره. در وضعیتی هستیم که گام بعدی می تواند به جنگ ختم شود.»