نهاوندیان از احتمال گسترش سامانه مشابه "اینستکس" خبر داد

محمد نهاوندیان درباره تاثیر تشدید تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی بر مناسبات مالی و تجاری ایران و کشورهای اروپایی تاکید کرد که سیاست راهبردی دولت برقراری روابط عمیق‌تر با همسایگان است.

معاون اقتصادی رئیس جمهوری روز یک‌شنبه اول اردیبهشت به خبرگزاری ایلنا گفت: «عمیق و گسترده‌تر کردن کار و روابط با همسایگان، مزایای بسیاری دارد که یکی از آن‌ها این است که مراودات مالی دو طرف با مناسبات محلی انجام شود؛ یعنی تعاملات مالی با پول ملی دو کشور و بدون اتکاء به دلار صورت گیرد.»

او افزود پیگیری این رویکرد باعث می‌شود که "سیاست‌های خصمانه آمریکا" آسیب کمتری به اقتصاد جمهوری اسلامی وارد کند.

یکی دیگر از امیدواری‌های ایران برای تاب آوردن در برابر فشار تحریم‌های ایالات متحده آمریکا، همکاری کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به خصوص سه کشور طرف توافق هسته‌ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) است که بر خلاف واشنگتن اعلام کرده‌اند همچنان به این توافق و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایبند هستند.

وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشست ۳۱ ژانویه خود در بخارست با پیشنهاد مشترک فرانسه، بریتانیا و آلمان برای راه‌اندازی سامانه تسهیل مبادلات مالی و بازرگانی با ایران موافقت کردند.

سامانه‌ای که قرار است مبادلات مالی و تجاری میان شرکت‌های اروپایی و بخش خصوصی و دولتی ایران را تسهیل کند و از تاثیر تحریم‌های آمریکا دور نگه دارد اینستکس (Instex) خوانده می‌شود. این نام مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges (ابزار حمایت از مبادلات تجاری) است.

یکی از راهکارهای مورد نظر اتحادیه اروپا به وجود آوردن امکانی است که از طریق آن درآمد ارزی حاصل از صادرات ایران صرف واردات کالا و خدمات از کشورهای اروپایی شود.

وعده طرف‌های اروپایی برجام

پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی و بازگشت تحریم‌های این کشور علیه جمهوری اسلامی، کشورهای اروپایی طرف توافق وعده دادند تدابیری اتخاذ کنند که تهران از منافع اقتصادی برجام بی‌نصیب نشود.

نهاوندیان به ایلنا گفت: «کشورهای اروپایی ابزار مالی اینستکس را معرفی کرده‌اند و یک گام‌هایی هم برداشته شده و در حال پیشروی است، اما نتیجه کار بستگی به این دارد که چه حجمی از مبادلات در این سازوکار وارد می‌شود.»

محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، سوم اسفند در گفت‌وگو با یک روزنامه سوئیسی گفته بود که اجرایی شدن سامانه اینستکس حدود ۹ ماه طول می‌کشد و شرط آن تزریق پول صادرات نفت و گاز جمهوری اسلامی به این سامانه است.

ظریف ۲۵ فروردین در حاشیه مراسمی در وزارت خارجه اعلام کرد که سازوکار متناظر با اینستکس هفته گذشته در ایران راه‌اندازی شده و حالا نوبت اروپایی‌ها است که به وعده خود عمل کنند.

سازوکار مشابه اینستکس برای چهار کشور

معاون اقتصادی حسن روحانی از رایزنی با برخی دیگر از کشورها برای راه‌اندازی سازوکار مشابه اینستکس خبر داد و به ایلنا گفت: «برای مراودات مالی با دیگر کشورها مانند روسیه، عراق،‌ چین و ترکیه، راهکارهای مشابهی مطرح و روی آن بحث شده است تا نه تنها حجم مناسبات کم نشود بلکه نسبت به گذشته افزایش یابد.»

وزیر خارجه ایران هفته گذشته بدون نام بردن از کشور خاصی گفته بود که برای مبادلات تجاری با برخی "کشورهای همسایه" سازوکاری مشابه اینستکس ایجاد شده است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

او چند روز پیش در خاتمه سفر سه روزه خود به ترکیه، این کشور را یکی از همسایگان مورد نظر خود معرفی کرد. به گزارش خبرگزاری ایرنا، ظریف سی‌ام فروردین پیش از ترک آنکارا در جمع خبرنگاران گفت: «در پنج حوزه شامل تعرفه ترجیحی، همکاری در حوزه انرژی، همکاری‌های بانکی و ایجاد سازوکار مشابه اینستکس در روابط دوجانبه با دولت ترکیه به توافق رسیدیم.»

تا کنون درباره پیشرفت احتمالی رایزنی‌های ایران با چین و روسیه در این ارتباط گزارش موثقی منتشر نشده اما در دیدارهای مقام‌های ارشد تهران و بغداد در روزها و هفته‌های اخیر، یافتن راهکارهایی که مبادلات تجاری دو طرف را به رغم تحریم‌ها تسهیل کند یکی از مسائل محوری بوده است.