کمبود دارو در ایران و "تاریخ مصرف‌هایی که تغییر می‌کنند"
۱۳۹۷ آذر ۵, دوشنبه
حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت ایران، روز دوشنبه پنجم آذر (۲۶ نوامبر) با اشاره به افزایش چندین برابری بهای مواد اولیه صنعت دارو به خاطر "تکانه‌های قیمت ارز"، از مجلس شورای اسلامی خواست تا به فکر مشکلات این صنعت باشند.
نوسانات شدید ماه‌های گذشته در بازار ارز در ایران، افزایش سرسام‌آور قیمت دلار و سقوط ارزش پول ملی، بر خرید و فروش همه کالاها از جمله دارو تأثیر گذاشته و باعث گرانی قیمت آن و باز شدن پای دلالان به این بازار شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
حسن قاضی‌زاده هاشمی که در مراسم افتتاح خط تولید داروهای ضد سرطان در شرکت "اکتوور" سخن می‌گفت، با اشاره به حضور چند تن از نمایندگان مجلس ایران در این مراسم گفت: «از نمایندگان مجلس شورای اسلامی می‌خواهم که اکنون که در آستانه تدوین بودجه هستیم، حتما به مشکلات صنعت دارو فکر کنند.»
وزیر بهداشت ایران افزود: «اگر عرق ملی و مذهبی افرادی که در این حوزه کار می‌کنند نباشد، کارشان را در صنعت دارو ادامه نمی‌دادند؛ چرا که در حال‌حاضر ۱۲ ماه است که پول‌شان را دریافت نکرده‌اند و این یک مشکل نقدینگی جدی محسوب می‌شود.»
افزایش چندین برابری قیمت مواد اولیه
به گزارش شفقنا، حسن قاضی‌زاده هاشمی همچنین گفت که «تکانه‌های قیمت ارز باعث شده تهیه برخی مواد در صنعت دارو چندین برابر افزایش قیمت داشته باشد».
وزیر بهداشت تأکید کرد که «اجازه نمی‌دهیم به اسم حمایت از تولید داخل با جان مردم بازی شود. در این زمینه باید هزینه تمام‌شده را در این حوزه درست ببینیم وگرنه دچار کم‌فروشی می‌شویم. یعنی در ماده اولیه و یا در محصول نهایی تقلب صورت می‌گیرد».
به گفته وزیر بهداشت ایران «اشکال در حوزه دارو این است که چون خریدار اصلی دولت است، دولت فکر می‌کند هر چه ارزان‌تر خریداری کند بهتر است و بنابراین قیمت را واقعی نمی‌بیند. بنابراین کلاف سردرگمی می‌شود که در همه ادوار تکرار شده است».
حسن قاضی‌زاده هاشمی در مورد قیمت‌گذاری دارو گفت: «باید قیمت تمام‌شده را با یک پول معقول در نظر بگیریم. حال اگر اعتبار داریم، همه چیز را رایگان کنیم، اما اگر نداریم بر عهده خود مردم بگذاریم تا خودشان پرداخت کنند. مردم در وهله اول بهترین دارو، بهترین خدمت و بهترین پزشک را می‌خواهند و در مرحله دوم قیمتش را نگاه می‌کنند. حال اگر دولت در قیمت کمک کند، عالی است.»
وزیر بهداشت ایران در نهایت ضمن تاکید بر لزوم گسترش رقابت در حوزه دارو، شرط این کار را وجود "رقابت‌ها در سطح بازار" دانست وتصریح کرد: «یکی از بدبختی‌های ما این است که به جای رقابت در بازار در بالاها رقابت می‌کنیم و دست و پای یکدیگر را می‌گیریم و رانت ایجاد می‌شود.»
قاضی‌زاده هاشمی همچنین با اشاره به اینکه "گره کار ما اقتصاد است"، گفت: «اقتصاد دارو را درست کنید و بانک‌ها هم به میدان بیایند. البته باید در سیاست خارجی هم نگاه‌های بلندتری داشته باشیم تا این فرصت‌ها ایجاد شود.»
"علت کمبود دارو واکاوی شود"
هم‌زمان با تأکید وزیر بهداشت بر اینکه مردم "در مرحله دوم" به قیمت دارو نگاه می‌کنند، یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ایران گفت که «گرانی داروهای آزاد با اقتصاد بیماران همخوانی ندارد».
به گزارش خبرگزاری ملت، بشیر خالقی همچنین با اشاره به مشکل کمبود دارو در ایران، تأکید کرد: «کسری دارو با تخصیص ارز دولتی معنایی ندارد، بنابراین بیماران نباید با معضل کسری دارو روبرو باشند.»
کمبود و گرانی دارو به‌خصوص پس از التهابات ارزی ماه‌های گذشته در ایران برجسته‌تر شد تا جایی که بیماران و بستگان آنها برای دسترسی به داروهای کمیاب یا نایاب در شبکه‌های اجتماعی از دیگران کمک می‌خواستند.
بانک پارسیان که مهم‌ترین نهاد مالی ایران برای خرید دارو به شمار می‌رود، در بین چهار بانکی قرار دارد که مشمول تحریم‌های جدید وزارت خزانه‌داری آمریکا شده‌اند.
به گفته سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، ۹۶ درصد داروهای مصرفی کشور تولید داخل است، اما نیمی از مواد اولیه برای ساخت این داروها باید از خارج وارد شوند.
داروهای تولید داخل ارزان‌ترند، اما به باور عمومی، به اندازه داروهای خارجی تاثیرگذار نیستند. کمبود شدید دارو در ایران، دلالی و قاچاق در این عرصه را نیز دامن زده است. گزارش رسانه‌های ایران حاکی از آن هستند که مبتلایان به سرطان بیش از دیگر بیماران در تنگنای تامین دارو قرار دارند.
بشیر خالقی در سخنان امروز خود یادآور شد که «کسری دارو در کشور با توجه به اینکه نرخ ارز دولتی برای تامین دارو اختصاص یافته است منطقی نیست، زیرا تمهیداتی از چند ماه گذشته در نظر گرفته شده است. بنابراین اگر کسری دارو در بازار وجود دارد باید علت آن واکاوی شود».
این نماینده مجلس ضمن تأکید بر لزوم قرار گرفتن تامین و تهیه دارو به عنوان "اولویت اساسی دولت"، گفت: «وزارت بهداشت و درمان می‌بایست تهمیداتی نیز اتخاذ کند، که گرانی داروهای آزاد نیز بر دوش بیماران نباشد و به نوعی با تعامل با بیمه این معضلات را برطرف کند.»
به گفته این عضو کمیسیون بهداشت مجلس، چنانچه گرانی داروهای آزاد با "تمهیدات اقتصادی" متوقف نشود، این گرانی "مسیر سوءاستفاده" در بازار داروی ایران را "باز" خواهد کرد.
هشدار نسبت به خرید دارو از ناصرخسرو
هم‌زمان با این اظهارات، رهبر مژدهی‌آذر، عضو هیأت مدیره انجمن داروسازان ایران، نسبت به خرید دارو از بازار ناصرخسروی تهران، به مردم هشدار داد و گفت: «سوداگران ناصرخسرو بی‌شرمی را به حدی رسانده‌اند که تاریخ مصرف داروها را به صورت کاملا آشکار تغییر می‌دهند و در مواجهه با اعتراض بیماران، توجیه می‌کنند که تاریخ مصرف داروها تا یک سال قابل تمدید است.»
مژدهی‌آذر همچنین با اشاره رونق بازار داروی ناصرخسرو به خاطر "بحث تحریم‌ها و برخی کمبودهای دارویی"، از نگرانی شدید جامعه داروسازی ایران نسبت به این موضوع خبر داد. به گفته عضو هیأت مدیره انجمن داروسازان ایران، در حال حاضر «علاوه بر داروهای خارجی، داروهای ایرانی هم در ناصرخسرو عرضه می‌شود».
وزارت بهداشت و سازمان غذا و داروی ایران، یعنی متولیان اصلی حوزه سلامت، بارها پدیده کمبود دارو در کشور را رد کرده و گفته‌اند، آنچه به عنوان کمبود احساس می‌شود، تنها کمبود "۳۰ تا ۵۰ قلم" دارویی است که به گفته آنها در کل بازار جهانی دارو وجود دارد.
بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی نیز بر کمبود و گرانی داروی آزاد بی‌تأثیر نیست. گرچه مقام‌های آمریکایی بارها تأکید کردهاند که تحریم‌ها شامل مواد غذایی و دارو نمی‌شوند، مقام‌های ایران می‌گویند، تحریم‌های بانکی، بیمه و کشتیرانی تأثیر مستقیمی بر تامین دارو و واردات آن دارند. علی نوبخت حقیقی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، ۲۰ آبان‌ماه گذشته با اشاره به نبود دارو در بازار گفته بود، بحث مستثنی بودن دارو از تحریم‌ها "عوام‌فریبی" است.