"افزایش ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصدی قیمت دارو در ایران"
۱۳۹۷ تیر ۲۳, شنبه
داریوش آرمان، رئیس انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی، به خبرگزاری ایلنا گفته است که از اسفند سال ۱۳۹۶، یعنی از ماه مارس (از زمان بالاگرفتن بحث در باره خروج آمریکا از برجام و احیای تحریم‌ها) قیمت داروهای مربوط به بیماران دیالیزی و پیوند کلیه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصد افزایش یافته است. او برای نمونه به داروهای بیماران پیوند کلیه اشاره کرده که از ۱۳۰ هزارتومان به ۲۶۰ هزار تومان افزایش یافته و بعدا تا ۳۲۰ هزار تومان هم صعود کرده است.
آرمان تصریح کرده است که بخشی از داروها که تحت پوشش بیمه‌ها نیست، بسیار گران شده است. به گفته او «بیماران دیالیزی جزو بیماران خاص هستند که مزایای بیمه‌ای دارند، اما برخی از داروهای آنها تحت پوشش بیمه نیست، و مشکل اصلی‌تر این است که بیماران پیوند کلیه باید برای زنده ماندن و زنده نگه‌داشتن عضو پیوندی هر روز باید داروهای مختلفی را مصرف کنند، اما متاسفانه به محض اینکه وارد چرخه پیوند کلیه شده و عمل پیوند را انجام می‌دهند، از شمول بیماران خاص خارج میشوند و باید هزینه دارو را بپردازند».
ظاهرا هزینه سنگین تامین این داروها سبب شده که «برخی از بیماران که شرایط پیوند کلیه را دارند و نوبت آنها فرا رسیده، اعلام می‌کنند که با شرایط دیالیز راحت‌تر هستیم، چون امکان پرداخت هزینه‌های دارویی و مراقبت‌های بعد از پیوند را ندارند.»
رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی سپس با بیان این که یکی از داروهای پرمصرف بیماران دیالیزی نایاب شده، مشکل کنونی بازار دارو را هم نایاب‌شدن برخی اقلام و هم افزایش قیمت آنها ذکر کرده است. او نتیجه گرفته است که «با این وضعیتی که پیش می‌رود خوشبین نیستیم که بازار دارویی آرامی داشته باشیم.»
قیمتهایی که رعایت نمی‌شوند
گرچه مقام‌های ایران نیاز دارویی ایران به خارج را تنها سه تا چهار صد عنوان می‌کنند، ولی همین میزان هم به دلیل نوسانات ارزی تاثیری محسوس بر بازار دارو در ایران می‌گذارد. انتشار لیست "تثبیت‌شده" داروهای ساخت داخل در سایت اینترنتی سازمان غذا و دارو این جنبه از بحران در بازار دارو را کاهش نمی‌دهد. رضا انصاری عضو کمیسیون صنایع مجلس گفته است که «متاسفانه یکی از مشکلاتی که بیمارستان ها با آن مواجه اند، عدم تأمین داروهای مورد نیاز با قیمت های ثبت شده در سامانه غذا و دارو است.»
او تصریح کرده است که «بیمارستانها هنگام خرید دارو از این شرکتها با قیمتهایی متفاوتی مواجه میشوند و برای خرید دارو باید قیمت بالاتری نسبت به قیمتهای ثبت شده به شرکتها پرداخت کنند.» برای مثال قیمت وسایل دیالیز مورد نیاز بیمارستانها از ۴۴ میلیون به ۷۴ میلیون تومان رسیده است که افزایش قیمت ارائه خدمات درمانی در بیمارستانها از جمله پیامدهای این گرانی است.
این در حالی است که نگرانی در زمینه اختلال در تولید دارو در داخل نیز رو به افزایش است. داروهای ساخت داخل قسما با مواد وارداتی از خارج تولید میشوند و دسترسی تولیدکنندگان به نقدینگی و ارز لازم از شرایط لازم برای تداوم این تولید است.
داروسازی ایران در معرض تعطیل؟
محمدرضا شانه‌ساز، رئیس انجمن علمی داروسازان ایران در این زمینه روز ۲۲ تیر به خبرگزاری تسنیم گفته است که "از مهمترین مشکلات تولید کنندگان صنعت دارو این است که نقدینگی وجود ندارد و اصلا تولید کنندگان دارو پول ندارند که ماده اولیه دارو بخرند."
شانه‌ساز برای نمونه به وجود ۴۰ تا ۵۰ میلیون دلار مواد دارویی در گمرک ایران اشاره کرده که ترخیص نمی‌شود "چون صنعت دارو پول ندارد و حتی ابلاغیه جدید برای ترخیص مواد دارویی و دارو بدون تسویه با بانک‌ها نیز نتوانسته است مشکلات را کاملا رفع کند."
به این ترتیب، نداشتن نقدینگی معضلی اساسی در تولید داروی داخلی تلقی می‌شود که عمدتا به عدم پرداخت بدهی‌های دولت و بیمارستانها به شرکت‌های دارویی مربوط می‌شود. به گفته شانه‌ساز "اگر با چنین وضعی پیش رویم و فکری برای آن نشود" به ویژه با شروع عملی تحریم‌ها و خالی‌شدن هر چه بیشتر انبار شرکت‌های تولید کننده از مواد اولیه "تولید دارو در ایران مختل و متوقف می‌شود و ما باید داروی تولیدی خودمان را که با قیمت ارزان‌تری تولید می‌کردیم با قیمت چندبرابر از خارج خریداری کنیم."
حسن هاشمی، وزیر بهداشت ایران نیز روز شنبه، ۲۳ تیر، در اجلاس روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور، با تایید مشکل نقدینگی، آن را به خصوص با شروع عملی تحریم‌ها معضلی جدید عنوان کرده است. به گفته وی «عقل حکم می‌کند که دانشگاه‌های علوم پزشکی مواد اولیه، دارو و تجهیزات ضروری را ذخیره داشته باشند و آمادگی داشته باشیم که مشکلی متوجه مردم نشود. برای این کار نیز به پول نیاز داریم. ما بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان طلب داریم که بخش بیشتری از آن مربوط به شرکت‌های داروسازی وارد کننده دارو و تجهیزات پزشکی است که امروز بیش از هر زمان دیگر برای واردات نیاز به نقدینگی دارد.»