بالاخره کمبود دارو داریم یا نداریم؟
۱۳۹۷ خرداد ۷, دوشنبهبه گزارش خبرگزاری مهر، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، از حذف یارانهی ارزی دارو از سوی بانک مرکزی خبر داده است. بنا بر این گزارش و طبق تصمیم جدید، قرار است واردات دارو با دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومان و یوروی ۵ هزار و ۲۰۰ تومان انجام شود.
در جلسه مشترک واردکنندگان با بانک مرکزی، "پیچیده بودن مکانیزم پرداخت" و "کافی نبودن بودجه ۸۰۰ میلیارد تومانی برای این منظور"، از دلایل تغییر نرخ ارز برای واردات دارو عنوان شده است.
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو، مشکل کنونی واردکنندگان دارو را گذشته از مسئله نرخ ارز، اصلاح قیمتها میداند. به گفتهی او در گذشته، دارو با یوروی حداکثر ۴ هزار و ۲۰۰ تا ۳۰۰ وارد میشد و قیمت دارو بر اساس همین نرخ تعیین شده است.
ریاحی میگوید:« شرط بانک مرکزی برای پرداخت یارانه به واردات دارو، ثبات قیمتها برای یک سال به روال پیشین بود.» رئیس اتحادیه واردکنندگان داور تأکید میکند: «پیش از تغییر نرخ ارز، واردکنندگان دارو به قیمتها و عدم افزایش آن در سال ۹۶معترض بودند و در نتیجه با چنین شرطی موافقت نشد.»
ریاحی اضافه میکند که قیمت داروها هنوز در همین سطح باقی مانده است و تغییری نکرده است.
با خروج دارو را از دایره کالاهای اساسی، وزارت بهداشت وعدهی اصلاح قیمت داروهای وارداتی براساس نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومان برای دلار را داده است.
کمبود دارو داریم یا نداریم؟
گفتههای رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو را چند داروخانه در تهران در تماس تلفنی با دویچه وله تأیید میکنند. یکی از کارکنان داروخانه کریم خان در تهران در پاسخ به پرسش دویچه وله درباره تبعات تغییر نرخ ارز بر روی قیمت و کمبود دارو میگوید: «فعلا وضعیت خوب است، هیچ چیزی تغییر نکرده و هیچ کمبودی در زمینه ارائهی دارو به بیماران نداریم.»
اما دکتر محمدرضا دری، دبیر انجمن داروسازان تهران در مصاحبه با خبرگزاری مهر میگوید: «قرار بود برای اینکه مردم در تامین دارو دچار چالش نشوند و شاهد افزایش بهای دارو نباشیم، تفاوت نرخ ارز توسط دولت به تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو پرداخت شود. اما خلاء در این نوع پرداخت، منجر به این شده که در تامین بعضی داروها دچار مشکل شویم.» به گفتهی دبیر انجمن داروسازان تهران، این چالش، بیشتر متوجه داروهای وارداتی است. دری اما مشکل را تا سطح کمبود دارو در داروخانههای خصوصی و افزایش مراجعه به داروخانههای دولتی محدود کرده است.
یکی دیگر از داروخانههای تهران که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، با تأیید این موضوع که فعلا مشکلی در مورد تأمین دارو نیست، از زاویهای دیگر به مسئله دارو مینگرد و از نگرانی مردم و داروخانهها از پیامدهای بسط تحریمهای احتمالی به حوزهی دارو سخن میگوید.
نگرانیای که رد پای آن را با وجود تاکید داروخانهها بر عدم کمبود دارو و افزایش قیمت، میتوان از هم اکنون در شبکههای اجتماعی دید:
امکان حذف استثنای غذا و دارو از تحریمها
هرچند هنوز تحریمی شامل اقلام پزشکی و دارویی نیست اما اقتصاددانان و پژوهشگران در ایران گویا برای تحریمهای احتمالی از هم اکنون چارهاندیشی میکنند.
ششم خردادماه در نشستی که در در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران برپا شد، اندیشکده "مبنا"، از بسته پیشنهادی خود " ۹ پیشنهاد عملیاتی به دولت برای توافق با اروپا" رونمایی کرد.
"ایجاد یک بانک بازرگانی یورو پایه مخصوص ایران" یکی از پیشنهادهای پژوهشگران اقتصادی در این بسته بود. در توضیح این "بانک" آمده: «در شرایط بازگشت تحریمهای برجامی، تنها ابزار برای اتصال این بانکها به محیط تجاری اروپا استفاده از استثنای غذا و دارو خواهد بود. درصورتی که تحریم کاتسا ضد این بانکها اعمال شود بنا به تصریح اوفک این استثنا هم وجود نخواهد داشت.»
در صورت تحریم دارو و تجهیزات پزشکی، بیماران نیازمند به داروهای وارداتی نخستین گروهی خواهند بود که پسلرزههای خروج از برجام را تجربه خواهند کرد.
«ایران توان تولید دارو برای ۲۰۰ میلیون نفر را دارد»
به گزارش روزنامه اطلاعات، کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو در ایران از در نظر گرفتن مسیرهای موازی برای تامین دارو در صورت تحریمهای احتمالی پس از خروج آمریکا از برجام سخن گفته است.
جهانپور همزمان تأکید کرده است، توان تولیدی کارخانههای داروسازی کشور به اندازهای است که میتوانند جمعیت ۲۰۰ میلیون نفری را پوشش دهند.
سخنگوی سازمان غذا و دارو از تولید ۹۶ درصد داروی مورد نیاز کشور در داخل و واردات تنها ۴ درصد دارو از خارج سخن میگوید. این داروها به گفتهی او، بیشتر شامل داروهای نادر یا جدید بدون مشابه داخلی و داروهای بیماری های خاص و صعب العلاج است.
مرگ بیماران تالاسمی و "موجودی صفر داروی دسفرال"
یکی از این بیماریها، تالاسمی است که به گفته انجمن تالاسمی ایران، وضعیت داروهای مورد نیاز آن چندان خوب نیست.
در اردیبهشت ماه امسال رئیس هیأت مدیره انجمن تالاسمی ایران از مرگ ۸۷ نفر در سال گذشته و ۷ نفر از بیماران تالاسمی در فروردین ماه خبر داد. میثم رمضانی علت درگذشت این بیماران را به جز یک مورد در اثر عارضه قلب عنوان کرد. رئیس انجمن تالاسمی در توضیح علت مرگ گفت: «بیشک این موضوع ناشی از عدم تزریق دارو یا بیکیفیتی دارو بوده است».
اکبر برندگی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، در نامهای به انجمن تالاسمی، تأکید کرده است: «در صورت اثبات عدم کیفیت داروهای تولید داخل نسبت به توقف تولید اقدام میشود و سهم واردات نمونه خارجی از برند اصلی افزایش مییابد.»
مواد اولیه از خارج، تولید در داخل
رییس هیات مدیره انجمن تالاسمی ایران در اردیبهشت ماه در مورد داروی مورد نیاز بیماران تالاسمی گفته بود: «سه ماه است که اصلا داروی دسفرال نیست و موجودی آن صفر مطلق است. مقادیر محدودی داروی دسفرال نیز به دلیل افزایش قیمت دلار در گمرگ است»
در نامه مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، در خصوص کیفیت داروهای آهن زدای تولید داخل، به منابع تامین ماده اولیه مورد استفاده در این دارو، از جمله به نام شرکت اکسلا Excella از کشور آلمان اشاره شده است.
با شرکت اکسلا در آلمان تماس گرفتیم تا در مورد صادرات دارو و مواد اولیه به ایران، نوسانات صادرات این مواد در ماههای گذشته و تأثیر خروج آمریکا از برجام بر روی مبادلات این شرکت با ایران بپرسیم. اکسلا تا این لحظه حاضر به مصاحبه با دویچه وله نشده است.