مرکل: ایران باید درباره تاسیسات دوم خود توضیح دهد
۱۳۸۸ مهر ۳, جمعه
ساعاتی پس از انتشار علنی خبر وجود دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم در ایران، رهبران قدرت‌های بزرگ جهان نسبت به آن واکنش نشان دادند. باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، ایران را متهم کرد که دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم خود را سال‌ها از جهانیان مخفی نگاه داشته است.
تاسیسات دوم در نزدیکی قم
ایران روز دوشنبه‌ی گذشته (۲۱ سپتامبر) در نامه‌ای به محمد البرادعی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، وجود دومین تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم خود را اطلاع داد. تا پیش از این، تهران همواره ادعا می‌کرد که فاقد تاسیسات و مراکز مخفی اتمی است.
مقام‌های دولت آمریکا می‌گویند، این تاسیسات در دل کوهی در نزدیکی شهر قم قرار دارد. تاسیسات نخست غنی‌سازی اورانیوم ایران در نطنز است.
رئیس جمهور آمریکا، به همراه نیکلا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه، و گوردون براون، نخست‌وزیر بریتانیا، روز جمعه (۲۵ سپتامبر) از دولت ایران خواستند به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان دهد هرچه سریع‌تر از این تاسیسات دیدن کنند.
ایران توضیح دهد
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز خواستار توضیح هرچه سریع‌تر ایران درباره‌ی تاسیسات دوم خود شد. صدراعظم آلمان که همراه دیگر رهبران کشورهای غربی جهت شرکت در اجلاس سران گروه ۲۰ در شهر پیتس‌بورگ ایالات متحده آمریکا به‌سر می‌برد، گفت، ما از ایران می‌خواهیم همه‌ی اطلاعات مربوط به تاسیسات دوم خود را در اختیار مقام‌های آژانس قرار دهد.
خانم مرکل همچنین افزود، اقدام ایران برخلاف مقررات سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. صدراعظم آلمان گفت، ایران باید پیشنهادهای جامعه‌ی بین‌المللی برای پایان دادن به برنامه‌ی اتم خود را بپذیرد.
نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه نیز گفت، ایران تا پایان ماه سپتامبر یا باید قطعنامههای شورای امنیت را اجرا کند یا خود را برای پذیرش تحریم‌های تازه آماده سازد.
وزارت امور خارجه‌‌ی فرانسه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که اعتراف ایران به داشتن تاسیسات تاکنون مخفی هسته‌ای، نقض قطعنامه‌ی شورای امنیت است و این خبر تردیدها نسبت به برنامه‌ای اتمی ایران را تشدید می‌کند.
گوردون براون، نخست وزیر بریتانیا، دولت ایران را به "فریب‌کاری" متهم کرد و گفت، ایران از روز اول اکتبر یا باید با جامعه‌ی جهانی همکاری کند، یا با انزوای بیشتری روبرو خواهد شد.
چهار سال فعالیت مخفی
بنابر اطلاعاتی که خبرگزاری آلمان (dpa) از منابع مطلع بدست آورده، کار بر روی مرکز دوم غنی‌سازی اورانیوم ایران از سال ۲۰۰۵ آغاز شده است. بنا بر این گزارش، تهران ملزم به مطلع کردن آژانس از فعالیت خود بوده و ۴ سال این تعهد خود را نقض کرده است. تاسیساتی که در نزدیکی شهر قم ساخته می‌شود بسیار پیشرفته است، اما هنوز آماده‌ی کار نیست و مواد اتمی در آن وجود ندارد.
تاسیسات نطنز ظرفیت نصب ۵۴ هزار سانتریفوژ را دارد، تاسیسات جدید در نزدیکی قم اما برای نصب ۳ هزار دستگاه چرخنده ساخته شده است.
روزنامه‌ی آمریکایی "نیویورک تایمز" نوشته است، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا مدت‌هاست که از وجود و روند ساخت این پروژه مطلع هستند و دولت آمریکا این اواخر اطلاعاتی را نیز در اختیار دیگر هم‌پیمانان غربی خود قرار داده بود. گفته می‌شود ایران زمانی تصمیم گرفت آژانس را از وجود این تاسیسات مطلع کند که آمریکا قصد افشای آن را داشت.
اول اکتبر در ژنو
بنابر پیش‌بینی‌ها، روز اول اکتبر پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان (گروه ۵+۱) در شهر ژنو با ایران به مذاکره خواهند نشست. کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که زیر پوشش پروژه‌ی تولید انرژی هسته‌ای، برای ساخت سلاح اتمی تلاش می‌کند. ایران به موازات برنامه‌ی هسته‌ای خود، یک پروژه‌ی تولید و توسعه‌ی موشک‌های کوتاه و میان‌برد نیز دارد. به اعتقاد غربی‌ها، دست‌کم بخشی از این پروژه‌ی موشکی در پیوند با برنامه‌ی تولید سلاح هسته‌ای قرار دارد. ایران این اتهام‌ها را رد می‌کند و می‌گوید برنامه‌ی هسته‌ایش در چارچوب مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان، چهار قدرت بزرگ غربی، به ایران پیشنهاد کرده‌اند که در ازای دریافت کمک‌های فنی و اقتصادی، فعالیت‌های حساس هسته‌ای خود را متوقف کند. در میان بسته‌ی پیشنهادی این کشورها، دریافت راکتور هسته‌ای مدرن که با آب سبک کار می‌کند نیز منظور شده است. کشورهای پیشنهاد‌دهنده به ایران تا پایان ماه سپتامبر فرصت داده‌اند تا به این بسته‌ی پیشنهادی پاسخی روشن بدهد.
MM/KG