یکپارچگی تازه در گروه شش بر سر مناقشه اتمی ایران
۱۳۸۸ مهر ۲, پنجشنبهگروه شش کشور در اطلاعیه مشترکی از جمهوری اسلامی خواست، که تا اول اکتبر در رابطه با برنامه اتمی خود پاسخهای جامعی به پرسشهای موجود دهد.
به گفته کارشناسان سیاسی، ایران تاکنون بارها از نظارت بینالمللی بر تاسیسات اتمی خود سر باز زده و در صورت ادامه سرسختی تهران در مناقشه اتمی، کشورهای غربی دست به تحریم ایران خواهند زد. به احتمال زیاد این تحریمها در حوزه انرژی خواهد بود. شواهد حاکی از آنست، که روسیه و چین نیز دیگر نمیخواهند، مانع برقراری تحریمها علیه ایران شوند.
با نزدیک شدن نظرات و مواضع کشورهای عضو گروه شش به یکدیگر، روسیه نیز برای نخستین بار امکان برقراری تحریمهای جدید علیه ایران را منتفی ندانست. دمیتری مدودیف پس از دیدار با بارک اوباما، در حاشیه نشست سالانهی سازمان ملل، گفت: «در صورتی که ایران برنامه اتمی خود را محدود نسازد، اقدامات تنبیهی علیه تهران میتوانند، ضرورت داشته باشند.»
به گفته رئیسجمهور روسیه، «تحریمهای اقتصادی به ندرت به نتایجی مطلوب دست مییابند، اما در برخی موارد اجتنابناپذیر هستند.» مدودیف افزود: «این وظیفه دو قدرت جهانی است، تا انگیزههایی را برای ایران فراهم کنند که استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای را ممکن سازند و همزمان از دستیابی تهران به تسلیحات اتمی جلوگیری کنند.»
اوباما نیز پس از دیدار با همتای روسی خود گفت، ایران تاکنون بارها از تعهدات بینالمللی خود سر باز زده است، اما آمریکا و روسیه بر سر این موضوع توافق دارند، که پیش از هر اقدامی، نخست با تهران به مذاکره بپردازند.
دیوید میلیبند، وزیر امورخارجه بریتانیا، با استناد به اطلاعیه گروه شش کشور در نیویورک گفت: «ما خواهان پاسخی جدی از سوی ایران هستیم.» وزیر امورخارجه بریتانیا به عنوان سخنگوی گروه شش کشور، افزود: «برنامه اتمی ایران سبب ایجاد نگرانیهای جدی در جامعه بینالمللی شده است. بدین دلیل ما از ایران میخواهیم، که به تمامی پرسشهای مطرح پاسخ گوید.»
آمریکا و دیگر کشورهای غربی گمان میبرند، که ایران در پوشش برنامه اتمی خود، درصدد ساخت پنهانی جنگافزارهای هستهای است. هیلاری کلینتون، وزیر امورخارجه آمریکا، نیز پس از گفتوگو با همتایان خود در گروه شش گفت: «این گروه برای تشدید فشارها بر ایران به توافق رسیده است.»
به گفته وزیرامورخارجه آمریکا، تنها از این طریق میتوان تهران وادار کرد، که به تعهدات خود گردن بگذارد. هیلاری کلینتون افزود: «حال همه چیز به ایران بستگی دارد. زمان آن فرارسیده، که ایران با جامعه بینالمللی بر سر یک میز بنشیند و به برنامه اتمی خود شفافیت بخشد.»
پافشاری بر مواضع پیشین
احمدینژاد در روز گذشته در نیوریورک در گفتوگویی با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته بود، که ایران حاضر به بحث درباره انرژی اتمی است، اما برنامه هستهای ایران در دستور کار مذاکرات ژنو قرار ندارد. مقامات رسمی ایران نیز در هفتههای گذشته بارها بر حق ایران برای غنیسازی اورانیوم تاکید کرده بودند.
علی باقری، معاون هئیت نمایندگی ایران در مذاکرهی اتمی، به تازگی ادعا کرده بود، که دلیلی برای مذاکره در این زمینه وجود ندارد، زیرا همهی «پرسشهای فنی و حقوقی» در اینباره برطرف شدهاند.
اوباما و چرخش در سیاست هستهای آمریکا
باراک اوباما رئیسجمهوری آمریکا در روز گذشته (چهارشنبه ۲۳ سپتامبر) در سخنان خود در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با اشاره به مشکلات بینالمللی، جامعه جهانی را به عصر جدیدی از همکاریهای مشترک فراخواند.
به گفته بارک اوباما، آمریکا آماده رهبری است، اما تمام کشورهای جهان باید دست به عمل زنند. رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد: «همانگونه که هیچ کشوری قادر به قطع ارتباط با تمام دنیا نیست، هیچ کشوری، نیز صرف نظر از بزرگی و قدرتش، به تنهایی یارای مقابله با این چالشها را ندارد.» به گفته اوباما، آمریکا به همراه دیگر کشورهای جهان خواهان حل مشکلات است.
SI/SA