سفر دو روزه‌ی البرادعی به تهران
۱۳۸۸ مهر ۱۱, شنبه
به گزارش رسانه‌های ایران، البرادعی در سفر دو روزه‌اش به تهران، با علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، دیدار و گفت‌وگو می‌کند. آنها یکشنبه، ۱۲ مهر، در یک کنفرانس مطبوعاتی به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ خواهند داد.
ایران می‌گوید، قرار سفر محمد البرادعی به تهران، در جریان نشست اخیر شورای حکام آژانس، میان وی و علی‌اکبر صالحی گذاشته شده است. خبرگزاری آلمان از تهران گزارش داده است که البرادعی در تهران، درباره‌ی سفر کارشناسان آژانس برای بازرسی از تاسیسات اتمی جدید ایران در نزدیکی شهر قم گفت‌وگو خواهد کرد. هنوز روشن نیست که خود البرادعی نیز از این مرکز دیدن خواهد کرد یا نه. علاوه بر این، دیدار وی با محمود احمدی‌نژد، رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز قطعی نیست.
ایران دو هفته پیش وجود مرکز جدید غنی‌سازی اورانیوم خود را به آژانس اطلاع داد. انتشار این خبر با واکنش گسترده‌ی بین‌المللی مواجه شد. بنا بر گزارش‌های انتشار یافته، ساخت این مرکز در سال ۲۰۰۵ آغاز شده و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از سال ۲۰۰۶ از وجود آن اطلاع داشته‌اند. به گزارش رسانه‌های آمریکا، ایران زمانی تصمیم گرفت وجود این مرکز را به آژانس گزارش دهد که مطلع شد، دولت آمریکا قصد افشای آن را دارد.
محمود احمدی‌نژاد روز شنبه در سخنانی در تهران، مخفی‌کاری در مورد تاسیسات اتمی قم را رد کرد و گفت: «به خاطر احترامی که به مدیرکل آژانس می‌گذاریم و تاکیدی که بر قانون داریم، زودتر از زمان موعد اطلاعات لازم را به آژانس دادیم.»
با این حال، خشم دولت‌های غربی از پنهان‌کاری ایران جدی است. گوردن براون، نخست وزیر بریتانیا، می‌گوید: «فریبکاری توسط حکومت ایران و نقض تعهدات بین‌المللی به حدی است که موجب شوک و خشم جامعه جهانی شده است». نخست وزیر بریتانیا اعتقاد دارد که «برخلاف انکارهای مقا‌م‌های حکومتی، ایران مصمم است که به بمب اتمی دست یابد».
«تحرک» در مناقشه‌ی اتمی با ایران
در محافل غربی سفر البرادعی به تهران، تحرکی در مناقشه‌ی اتمی با ایران ارزیابی می‌شود که دو سال گذشته عملا با بن‌بست مواجه بود. یک کارشناس انستیتوی "علم و سیاست" در برلین، با اشاره به نتایج مذاکرات ژنو و سفر البرادعی به تهران، به خبرگزاری آلمان گفته است، در مذاکرات اتمی با ایران تحرک قابل‌توجهی دیده می‌شود. به اعتقاد این کارشناس، همین که تهران حاضر شده فرآوری اورانیوم تا غلظت ۱۹ یا ۲۹ درصد در خارج از ایران صورت بگیرد، بخشی از نگرانی غرب را برطرف می‌سازد.
ایران در مذاکرات ژنو اعلام آمادگی کرد، بخشی از ذخایر اورانیوم با غلظت پایین خود را برای فرآوری بیشتر به روسیه تحویل دهد. موضوع محوری در مناقشه‌ی اتمی غرب با ایران، "غنی‌سازی اورانیوم" در داخل ایران است. شورای امنیت در همه‌ی قطعنامه‌های خود از تهران خواسته است که به این فعالیت‌ها پایان دهد. اما در پیشنهاد جدید ایران، مسئله‌ی اصلی غنی‌سازی در ایران به قوت خود باقی است.
کشورهای غربی ایران را متهم می‌کنند که زیر پوشش پروژه‌ی تولید انرژی هسته‌ای، برای ساخت سلاح اتمی تلاش می‌کند. غربی‌ها پیشنهاد کرده‌اند که ایران در ازای دریافت کمک‌های فنی و اقتصادی، حتی نیروگاه اتمی پیشرفته که با آب سبک کار می‌کند، از غنی‌سازی اورانیوم دست بردارد. بسته‌ی مشوق‌های غرب سال گذشته ارائه گردید، اما ایران پاسخ روشنی به آن نداد.
رهبران کشورهای غربی تهدید کرده بودند که اگر مذاکرات ژنو به نتایج رضایت‌بخشی نرسد، تحریم‌های گسترده و شدیدی را علیه ایران به کار خواهند بست. اما ظاهرا پیشنهاد جدید ایران در ژنو، قرار دور جدیدی از مذاکرات برای اواخر اکتبر و نیز سفر البرادعی به تهران، گشایش‌های معینی را، دست‌کم برای چند هفته، ایجاد کرده است.