«خودکفایی پایدار بنزین غیرممکن است»
۱۳۸۹ مهر ۵, دوشنبه
مسعود میرکاظمی وزیر نفت دولت دهم، روز ۱۴ شهریور امسال، در آستانه "هفته دفاع مقدس" در پیامی اعلام کرده بود که جمهوری اسلامی در زمینه تولید بنزین به مرز خودکفایی رسیده است. وی همچنین وعده داده بود که ایران در آینده نزدیک عنوان صادرکننده بنزین به سایر کشورها را نیز کسب خواهد کرد.
خودکفایی به کدام قیمت؟
سه هفته پس از طرح اظهارات غیرمنتظره وزیر نفت، حمیدرضا کاتوزیان، رئیس اصول‌گرای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد: «خودکفایی بنزین قابل تقدیر است، اما امکان ادامه ندارد.»
کاتوزیان در این مورد توضیح داد: «هزینه تمام شده برای هر لیتر بنزین، از بهای بنزین سبد خلیج فارس که در بنادر جنوب تخلیه می‌شود خیلی بیشتر است. از طرف دیگر، بخش‌هایی از پتروشیمی که با هدف خودکفایی در تولید بنزین مورد استفاده قرار می‌گیرد، دچار مشکل تعمیر و نگهداری، فرسودگی و کمبود منابع می‌شوند.»
به گفته رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، مراکز پتروشیمی از قبل تعهداتی برای تولید برخی محصولات دارند که باید بتوانند به آن عمل کنند. اما استفاده از مجتمع‌های پتروشیمی برای تولید بنزین، مانع از اجرای این تعهدات می‌شود.
توقف ساخت پالایشگاه‌ها
بر اساس اظهارات حمیدرضا کاتوزیان در کنفرانس خبری روز دوشنبه ۴ مهر، کمیسیون انرژی قبلا از دولت خواسته بود که در مورد بهینه‌سازی پالایشگاه‌های موجود اقدام کند و به ساخت پالایشگاه‌های جدیدی مثل پالایشگاه ستاره خلیج فارس سرعت ببخشد.
احمدی‌نژاد در دوره ریاست‌جمهوری خود تاکید کرده بود که برای خودکفایی ایران در زمینه تولید بنزین، ۶ پالایشگاه جدید ساخته خواهد شد. پالایشگاه ستاره خلیج فارس قرار بود مهم‌ترین آنها باشد. اما گسترش تحریم‌های بین‌المللی مانع تحقق این طرح‌ها شد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی در ایران معتقدند که اختصاص دادن مجتمع‌های پتروشیمی به تولید بنزین، سبب کاهش درآمد ایران از طریق صدور تولیدات پتروشیمی می‌شود. مصنوعات پتروشیمی، پس از نفت، دومین رقم مهم صادرات ایران را تشکیل می‌دهند. درآمد ایران از این محل سال‌گذشته حدود ۷ میلیارد دلار بوده است.
مجلس، بی‌خبر از قراردادهای بزرگ نفتی
دولت دهم نه تنها به خاطر سوء مدیریت صنایع نفت و گاز و پتروشیمی مورد انتقاد است، بلکه بارها متهم شده که قراردادهای نفت و گاز را بدون آگاهی مجلس امضا کرده است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، با تایید این مطلب به خبرنگاران گفته است:«به صراحت می‌گویم که در مورد قراردادهای نفتی و گازی چیزی به مجلس گفته نمی‌شود. ممکن است مردم بپرسند چرا با دولت برخورد نمی‌کنید؟ در حالی که ما فقط می‌توانیم تذکر بدهیم، سئوال و استیضاح کنیم.»
کاتوزیان عقد قراردادهای نفت و گاز را بدون تصویب مجلس، نقض قانون اساسی دانسته و از مردم ایران خواسته است که در جریان این تخلفات قرار بگیرند تا اگر مجلس خواست اقدامات جدی‌تری انجام بدهد، بدانند دلیل آن چیست.
جواد طالعی
تحریریه: بهمن مهرداد