«حاکمیت ایران اهمیت پیام اوباما را درک نمی‌کند»
۱۳۸۸ فروردین ۲, یکشنبه
سران ایران به ایالات متحده و نیات آن با بدبینی عمیق می‌نگرند. سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در واکنش به پیام نوروزی باراک اوباما خواستار شد که سیاست آمریکا در عمل تغییر کند. آیت‌الله خامنه‌ای تلویحا اشاره کرد که پیام دوستانه رئیس جمهور آمریکا با نیت واقعی و رفتار عملی کاخ سفید تفاوت دارد.
بر خلاف بیشتر مردم که از پیام نوروزی اوباما با شادی و غرور استقبال کردند، محافل رسمی و رسانه‌های گروهی ایران به آن بی‌اعتنا ماندند و به آن جای شایسته‌ای ندادند. واقعیت آن است که اوباما نیز حرف اصلی خود را خطاب به مردم ایران بیان کرد، و نه به سران ایران، بی‌توجه به انتخابات آینده و این که رئیس جمهور آینده ایران چه کسی خواهد بود.
رد "گزینه نظامی"
نکته برجسته در پیام اوباما این است که دولت او تلاش دارد مناقشه هسته‌ای غرب با جمهوری اسلامی را از راه گفتگو و تفاهم حل کند، و به علاوه راه دوستی با ایران را از راه احترام متقابل و دوستی دو ملت پیش ببرد. این نشانه تحولی بنیادین در سیاست خارجی آمریکاست. چنین موضعی به طور طبیعی با استقبال مردم مواجه می‌شود که از قطع رابطه سی ساله با آمریکا آسیب دیده‌اند، اما سران نفع خود را همچنان بر ادامه لحن تند و خصمانه می‌دانند، چنانکه امید نوری پور سیاستمدار ایرانی‌تبار آلمانی در مصاحبه‌ای بیان کرده است:
”فکر می‌کنم حاکمیت ایران پیام اوباما را درک نمی‌کند، نه فقط به این خاطر که اهمیت این پیام را در متحول کردن مناسبات دو کشور در نمی‌یابد، بلکه احساسات ایرانیان را نیز در این رابطه غلط ارزیابی می‌کند. مردم ایران خواهان گفتگو و بازگشت به جامعه بین‌المللی هستند، اما حاکمیت به این خواست عمومی توجه ندارد.“
تهدید و ترغیب
تنها چند روز پیش از پیام نوروزی، باراک اوباما به تمدید تحریم‌ها علیه ایران دستور داد. این روشن می‌سازد که آمریکا در برخورد با جمهوری اسلامی به سیاستی آمیخته از فشار و لحن دوستانه روی آورده است. رهبر جمهوری اسلامی نیز در واکنش به پیام اوباما یادآور شد که آمریکا هنوز از مواضع خصمانه خود دست برنداشته و ”حتی در همین پیام تبریک نیز ملت ایران طرفدار تروریست و دنبال سلاح هسته‌ای خوانده شده است.“
پیام اوباما، تا آنجا که به مردم ایران مربوط می‌شود، سرشار از احترام و تفاهم است. پیام نوروزی رئیس جمهور تازه آمریکا فرصت گرانبهایی است که می‌تواند دریچه تازه‌ای در روابط دو کشور بگشاید، و به انزوای سیاسی ایران پایان دهد، به شرط آنکه سران جمهوری اسلامی با تعهد و احساس مسئولیت وارد صحنه بین‌المللی شوند.
اما نباید فراموش کرد که در گذشته فرصت‌های بسیاری از دست رفته است. پیش از هر چیز سران جمهوری اسلامی باید دریابند که در عرف بین‌المللی به جای سیاست تهدید و ارعاب، زبان گفتگو و تفاهم رواج دارد، و آنها برای پایان دادن به انزوای سیاسی کشور ناگزیر به فراگیری این زبان هستند.