مرگ بن لادن و تشدید بحث جنگ در افغانستان

بارک اوباما، رییس جمهور امریکا در سال 2009 در استراتژی اصلاحی خود، شکست القاعده را در اولویت قرار داد و دستور داد تا 30 هزار نیروی اضافی به افغانستان اعزام شوند.

مقامهای دولتی امریکا مدت هاست که اذعان کرده اند که عاملین القاعده در افغانستان کاهش یافته، و شاید فقط تعداد انگشت شماری از آنها باقی مانده باشند. اما این مقامها در مورد بازگشت طالبان به قدرت هشدار داده اند و گفته اند که مبادا طالبان اجازه بدهند که افغانستان یک بار دیگر پناهگاه امن جنگجویان شود و خطر دیگری همانند 11 سپتمبر را متوجه ایالات متحده کنند.

کشتن بن لادن، به عنوان قویترین سمبول جنگجویان اسلام گرا، ممکن است بیش از پیش حمایت مردم امریکا و اعضای کانگرس این کشور را از جنگ در افغانستان کاهش بدهد.

دنیل سرور، پرفیسور دانشگاه جان هاپکینز می گوید: «پرسشی که اکنون باید پاسخ داده شود این است: آیا ما می توانیم از منافع حیاتی حفاظت کنیم و (ماموریت) را سریع تر از آنچه که برنامه ریزی کردیم، به پایان برسانیم؟».

تحلیلگران آمریکایی به این باورند که بن لادن از مدت ها پیشتر، نقش عملیاتی خود را در درون شبکه القاعده متوقف کرده بود. به همین دلیل، بسیاری از تحلیلگران می گویند که مرگ او ممکن است مقدار کمی از خطر نشات گرفته در منطقه بکاهد؛ به ویژه این که این نگرانی وجود دارد که افغانستان می تواند دوباره به هرج و مرج کشیده شود.

هرچند که مرگ بن لادن پیشرفتی در مبارزه علیه تررویزم و پیامی به القاعده و دیگر گروه های جنگجو تلقی شود، کاخ سفید روز سه شنبه در مورد مساله خروج سریع نیروها با احتیاط رفتار کرد.

جی کرنی، سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت که برنامه فعلی اوباما در افغانستان همچنان "پا برجاست"، به ویژه در مورد "انتقال" مسوولیت امنیتی و آغاز خروج نیروهای امریکایی تا دو ماه دیگر. او همچنین افزود: «سرعت خروج نیروها به شرایط پیش روی بستگی خواهد داشت».

اما جان کری، سناتور دموکرات امریکا می گوید: «با مرگ بن لادن، برخی از مردم خواهند پرسید که چرا ما بار مان را بسته و افغانستان را ترک نمی کنیم. ما این کار را نمی توانیم».

هنوز برای آمریکایی های خسته از جنگ، بسیار دشوار است که حضور گسترده و طولانی مدت را در افغانستان بپذیرند. این اوباما بود که در سال 2009 دستور داد که ماموریت امریکا بر جنگ علیه القاعده و تضعیف طالبان است، نه شکست دادن شورشیان افغان.

سرور می گوید: «به نظر من این بسیار مشکل است برای سیاستمدارانی که می بینند سالانه 120 میلیارد دالر به افغانستان می رود، و بگویند که هیچ تغییر نیامده است».

از سال 2009 تاکنون مشکلات و اشتباهاتی در دولت اوباما در مورد افغانستان بوده است؛ و بسیاری از کارشناسان فکر می کنند که با فرا رسیدن آغاز روند خروج نیروها، دوباره چنان اشتباهاتی شکل بگیرند.

کاخ سفید مصمم است که برنامه اوباما را برای خروج نیروها از افغانستان دنبال کند، هرچند که سمبولیک باشد. ریچارد لوگر، سناتور جمهوریخواه و عضو کمیته روابط خارجی، روز سه شنبه گفت که اوباما نیاز دارد یک «تحلیل هوشیارانه از آنچه که امکان دارد در افغانستان به دست آوریم» ارایه دهد.

لوگر گفت: «با توجه به این که القاعده به شدت از کشور (افغانستان) بیجای شده و به دیگر مناطق پراگنده شده است، افغانستان یک ارزش استراتژیک ندارد که بتواند حضور 100 هزار نیرو و 100 میلیارد دالر را سالانه توجیه کند، به ویژه این که با محدودیت های مالی نیز روبهرو هستیم».

پیتر فیور، یک مقام سابق دولت بوش می گوید که مرگ بن لادن باعث ایجاد بحث هایی در هر دو جناح دموکرات و جمهوریخواه می شود. او می گوید: «کسانی که دو هفته پیش می گفتند که اکنون زمان آن فرا رسیده که پیروزی را در افغانستان اعلان کنیم، حالا می گویند: ببینید، حالا زمان آن فرا رسیده که پیروزی را اعلان کرده و از آنجا (افغانستان) خارج شویم».

در این میان، برخی از حامیان جنگ نیز سعی می کنند که از کشته شدن بن لادن سود ببرند و آن را یک پیروزی در جنگ افغانستان قلمداد کنند.

فیور که در حال حاضر پرفیسور دانشگاه دوک می باشد، می گوید: "اگر قرار می بود من به اوباما مشورت بدهم، به او می گفتم که از این پیروزی به دست آمده، بهرمنده شود؛ چرا که در هفته های آینده تمام انتخاب های دشوار افغانستان، همچنان دشوار باقی خواهند ماند».

رویترز / عاصف حسینی

ویراستار: عارف فرهمند