فقط سلاح های هسته یی کهنه کنار گذاشته می شوند

براساس گزارش انستیتوت تحقیقات بین المللی صلح استکهلم «سیپری»، به دلیل توافقنامه کاهش سلاح میان ایالات متحده امریکا و روسیه، شمار سلاح های کشنده اتومی در جهان همواره کاهش می یابد.

اما این مساله که ابرقدرت های اتومی براساس این توافقنامه، شمار سلاح های اتومی شان را کاهش می دهند، الزاماً دلیلی برای کاهش واقعی سلاح های هسته یی نیست.

چنانچه کیلی شانون، یکی از نویسندگان گزارش انستیتوت تحقیقات المللی استکهلم می گوید: «بسیاری از سلاح های هسته یی که به زباله دانی انداخته شده و یا بی ضرر ساخته شده اند، در واقع سلاح های کهنه و غیرقابل استفاده از دوران جنگ سرد بوده اند». به گفته شانون این کاهش از دید قوت عملیاتی در خور توجه نیست.

با توجه به این واقعیت، اگر کسی فکر کند که توافقنامه جدید برای کاهش سلاح های هسته یی میان ایالات متحده امریکا و روسیه که در سال 2011 نافذ شد، جهان را به حوزه خالی از سلاح های اتومی تبدیل می کند، بیش از حد خوش بین است.

انِته شاپر، رییس پروژه و کارشناس کنترول کاهش سلاح در بنیاد صلح و تحقیقات منازعه در فرانکفورت درباره این توافقنامه می گوید: «همه این ها مایوس کننده است».

از دید این کارشناس، دلیل عمده آن رابطه دشوار میان ایالات متحده امریکا و روسیه می باشد: «باید روسیه را قوی تر در موضوع شامل کرد و این کشور باید در شورای ناتو-روسیه جدی تر گرفته شود».

این کارشناس آلمانی دراین مورد که سلاح های اتومی تا به حال در آلمان مستقر هستند، خیلی مایوس است. او این امر را یک «تناقض» نامیده، می گوید: «در واقع این سلاح ها می بایست مدت ها پیش از میان می رفتند و از اینجا بیرون می شدند. اما ناتو در حال حاضر تا این حد آماده نیست».

ایالات متحده امریکا و روسیه بخشی بزرگی از ذخیره های سلاح های هسته یی را در سطح جهان دارند که به بیش از 90 درصد می رسد.

اما براساس گزارش انستیتوت تحقیقات بین المللی صلح استکهلم «سیپری»، قدرت های اتومی کوچکتر نیز روند مدرنیزه کردن سلاح های اتومی شان را دنبال می کنند. به قول فرانسه و بریتانیا یا از پیش در زمینه نوسازی سیستم سلاح های اتومی شان کار می کنند، یا در مرحله برنامه ریزی آن قرار دارند. اما آنچه روشن است، این که هم بریتانیا و هم فرانسه به کاهش ذخیره های سلاح های اتومی شان در زمان مشخص اقدام نخواهند کرد. کیلی شانون توضیح می دهد: «به نظر می رسد که چین در حال برنامه ریزی درازمدت برای نوسازی است، اما تمرکز بیشتر برای بهتر ساختن کیفیت است، نه بر توسعه کمی برنامه اتومی».

هند و پاکستان در حال تجهیز تسلیحاتی

این کارشناس انستیتوت تحقیقات بین المللی صلح استکهلم، سیپری، می گوید که انکشافات در این مورد بیشتر در رابطه با قدرت های اتوی کوچکتر مایه نگرانی است: «ما می دانیم که هند و پاکستان هم حجم و هم کیفیت سلاح های اتومی شان را توسعه می دهند.

انِته شاپر، رئیس پروژه و کارشناس کنترول کاهش سلاح در بنیاد صلح و تحقیقات منازعه در فرانکفورت نیز به این نظر است که روند تجهیزات تسلیحانی این دو کشور آسیایی، پویایی ویژه ای دارد: "پاکستان خود را از جانب هند مورد تهدید می بیند، و هند در این رابطه بیشتر به چین نظر دارد."

کوریای شمالی کشور ناشناخته

کوریای شمالی در این ارتباط موقف ویژه دارد. روشن است که این کشور منزوی از سال ها به این سو در حال بهتر ساختن کیفی سلاح اتومی خود است. براساس گزارش «سیپری»، کارشناسان قبلاً از "سلاح های اتومی ابتدایی" در رابطه با کوریایی شمالی سخن می گفتند، اما به قول کیلی شانون، امروز بیشتر کارشناسان به این نظر هستند که این کشور از مدتی به این سو، سلاح های اتومی قابل کارکرد را در اختیار دارد.

سلاح های اتومی مخفی اسراییل

شانون می گوید که اسراییل نیز سلاح های اتومی دارد. باوجود آن که این کشور رسماً هرگز اعتراف نکرده است که سلاح های اتومی دارد، اما این امر یک "راز آشکار" است. حجم برنامه سلاح اتومی اسراییل ثابت به نظر می رسد، اما به گفته شانون "اسراییل منتظر است که در ایران چه رخ می دهد. اگر ایران سلاح های اتومی بسازد، این امر بر ذخیره سلاح های اتومی اسراییل نیز تاثیر گذار است."

براساس اظهارات این کارشناس «سیپری» مجموعاً در سال های اخیر توسط توافقانامه کاهش سلاح میان ایالات متحده امریکا و روسیه، شمار زیادی از سلاح های اتومی نابود شده است. در زمان جنگ سرد شمار آنها به حدود 60 هزار می رسید که هدف آن ایجاد یک توازن قدرت بود؛ اما امروز شمار آنها فقط به حدود 16 هزار می رسد. شانون تاکید می کند روشن است که "16 هزار سلاح اتومی بازهم شمار خیلی هنگفتی است."