عراق: اتحاد سیاسی در چشمرس نیست
۱۳۹۶ بهمن ۱, یکشنبه
سوال این است که آیا عراق پس از سرکوب ملیشه های تروریست "دولت اسلامی" یا "داعش" می تواند به وضعیت قبلی خود برگردد. سیاستمدران به این پرسش عراقی ها به وضوح پاسخ منفی می دهند. اما واقعیت این است که مطرح کردن چنین یک سوالی خود نشان می دهد که وضعیت آینده عراق چقدر نامشخص است. اگر ممکن نگردد که این کشور متحد شود و همه عراقی ها به عنوان شهروندان برابر قرار گیرند، ایدیولوژی جهادگرایی می تواند به سرعت دوباره محبوبیت پیدا کند. چنین چیزی نیز می تواند مانعی بر سر راه انتخابات پارلمانی در اواسط ماه می باشد.
با درنظرداشت روابط پیچیده میان نیروهای سیاسی، فقط چهار ماه قبل از انتخابات، نمی توان زیاد خوش بین بود. احزاب شدیداً متفرق اند. رسد. سه جناح بزرگ سیاسی، شیعیان، سنی ها و کردها شامل فراکسیون های اند که هیچ دیدگاه متحدی بین شان وجود ندارد.
از هم گسیختگی: شیعیان
اردوگاه شیعیان بیشتر از همه متفرق و از هم پاشیده اند. بیش از ۷۰ حزب و گروه های مختلف وجود دارند که به نوبه خود به بلاک ها و فراکسیون های بیشتری تقسیم می شوند.
بزرگترین حزب، الدعوه است. این حزب جریان های رهبری کننده و حتی رقیب را در خود متحد کرده است. مهمترین آنها جریان سیاسی تحت رهبری نخست وزیر حیدر العبادی است که در ماه های اخیر اعتبار فوق العاده ای به دست آورده است. بسیاری از عراقی ها از تعهد او در مبارزه علیه گروه تروریستی "دولت اسلامی" استقبال می کنند که در نهایت به شکست این گروه منجر شده است. از آن زمان به بعد این جناح به عنوان "اتحاد پیروزی" شناخته شده است.
این امر نشان می دهد که به چه حد انتخابات آینده با جنگ علیه داعش ارتباط دارد: تعدادی از نیروهای شیعه که علیه جهادیست های افراطی مبارزه کرده اند، پس از شکست دادن "دولت اسلامی"، احزاب سیاسی تشکیل داده اند که اکنون برای جلب رای دهندگان فعالیت می کنند.
دومین بلاک مهم شیعه به نام "حکمت"، تا هنوز نتوانسته است به عنوان یک نیروی مستقل بین عراقی ها حضور پیدا کند. با این حال این جناح از مشی شدیداً جانبدارانه از شیعیان به رهبری نوری المالکی نخست وزیر سابق عراق، آگاهانه فاصله می گیرد.
سومین جریان بزرگ شیعه، جنبش مقتدی الصدر است. این جریان با تمام جناح های دیگر مخالفت دارد و برای یک ائتلاف "تکنوکرات" شامل تمام جناح ها تلاش دارد. این جناح مبارزه علیه تفرقه قومی و مذهبی را، که پس از مداخله نظامی ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۳ در عراق به وجود آمده است، هدف اش قرار داده است.
از لحاظ جمعیت سنی ها ضعیف شده اند
اردوگاه سنی ها نیز در حال حاضر یک تصویری از اتحاد را ارائه نمی دهند. با شکست نظامی ملیشه های تروریست "دولت اسلامی"، جناح سنی ها به گروه ها و جناح های متعددی تقسیم شده اند. گفته می شود که در حال حاضر بیش از ۵۰ گروه وجود دارند. ستون اصلی این جناح "اتحاد ملی" است که تحت رهبری ایاد علاوی، معاون رئیس جمهور عراق است. این به نوبه خود از ۳۰ جناح مختلف تشکیل شده است. آنها از گروه های شبه نظامی سنی که در مبارزه با داعش شرکت داشتند، ایجاد شده اند. آنها اکنون در فهرست های انتخاباتی به صورت مشترک حضور دارند.
با این حال، تمام احزاب سنی در حال حاضر با مشکل مواجه هستند، زیرا آرای شان بین مردم به شدت کاهش یافته است. بسیاری از سنی ها از غرب عراق فرار کرده اند، یا از ترس جنگجویان "دولت اسلامی" و یا هم به دلیل حملات تهاجمی نیروهای دولتی علیه "دولت اسلامی". از این رو برخی از سیاستمداران سنی می خواهند که انتخابات تا زمان جابجایی مجدد این مردم در مناطق مسکونی شان، به تعویق بیفتند.
در واقع، طبق گزارش خبرگزاری ( arabiya.net) حدود ۴۴ درصد از اعضای مجلس ملی از به تعويق انداختن انتخابات حمایت می کنند. با این حال، ایالات متحده امریکا نمی خواهد به روز انتخابات که به تاریخ ۱۲ ماه می تعیین گردیده است، تغییری وارد گردد. محمد مالبسی، فرماندار ولایت انبار که اکثریت باشندگان آن سنی ها اند، نیز می خواهد که انتخابات در زمان تعیین شده راه اندازی شود.
کردها متحد، ولی ضعیف شده اند
کردها نسبت به شیعیان و اهل سنت متحد تر اند. در پارلمان ملی، آنها ۶۰ کرسی دارند، و چندین کرد مسئولیت های وزارت خانه ها را دارند. با این حال به دلیل جنبشی که برای همه پرسی استقلال کردستان در ماه سپتمبر گذشته راه اندازی شده بود، و به ویژه که ۹۲ درصد کرد های واجد شرایط رأی دهی برای استقلال منطقه شان رای دادند، جناح کرد ها حق موجودیت خود را به عنوان یک جریان سیاسی قسماً از دست داده است.
همچنین کناره گیری سیاسی مسعود بارزانی، رهبر کردها و مرگ جلال طالبانی رئیس جمهور سابق و کردی نژاد، فشار بیشتر بالای اردوگاه کردها وارد کرده است. تا کنون این اتحاد به اندازه سابق خود گسترش پیدا نکرده است. مهمتر از همه دو حزب بزرگ «اتحاد ملی» و «کردستان دموکراتیک» فعال اند. اما در عین حال آنها از لحاظ سیاسی وجوه مشترکی ندارند. بنابراین اتحاد این دو حزب بعید به نظر می رسد. کمونیست ها نیز در انتخابات پارلمانی وارد رقابت ها گردیده اند. آنها با دیگر بازیگران غیر مذهبی متحد شده اند، اما آنها از شانس کمی برخوردار اند.
nka, si (Mulhem)