تحلیلگران: مرگ بن لادن گفتگو با طالبان را سرعت خواهد بخشید

تحلیلگران به این باورند که به نظر نمیرسد کشته شدن بن لادن منجر به عجله کشورهای غربی در بیرون کشیدن سربازان شان پیش از زمان تعیین شده گردد. براساس برنامه ریزی کنونی، قرار است مسوولیتهای امنیتی تا پایان سال 2014 به نیروهای افغانستان واگذار شود.

دلیل اصلی حمله ایالات متحده امریکا و نیروهای ایتلاف علیه طالبان در افغانستان این بود که این گروه پناهگاهی برای بن لادن و دیگر رهبران القاعده مهیا کرده بود. اکنون که بن لادن کشته شده است، برخی در غرب این سوال را مطرح میکنند که آیا باز هم جنگ در افغانستان ادامه مییابد؟

مارتین وان بیلجرت، از مرکز تحقیقاتی «شبکه تحلیلگران افغانستان» میگوید: «فکر نمیکنم کشته شدن بن لادن به صورت مستقیم تاثیری بر ظرفیت جنگی هیچ کدام از گروههای درگیر در جنگ افغانستان داشته باشد».

او میافزاید: «فکر نمیکنم اداره ایالات متحده امریکا طوری برنامه ریزی کند که از مرگ بن لادن برای بازگشت سریع از افغانستان استفاده نماید، اما آنها نمیتوانند کنترول کنند که افکار عمومی آنها را به کجا میکشاند».

وزارت دفاع افغانستان گفته است که مبارزه با تروریسم راه دشواری در پیش دارد. ظاهر عظیمی، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان گفت بعد از کشته شدن بن لادن «در کوتاه مدت حملات انتقام جویانه» را در افغانستان پیشبینی میکند.

در همین حال، برخی تحلیلگران به این باورند که با کشته شدن بن لادن، زمینه این که تلاشهای صلح افغانستان به مرحلهای جدید برسد، وجود دارد.

انی ماری سلاوتر، از مقامهای پیشین وزارت خارجه امریکا و اکنون پروفیسور دانشگاه پرینستون، در مجله «فارن پالیسی» نوشت: «مرگ بن لادن فرصت جدیدی را برای شروع مصالحه واقعی خلق کرده است».

ماری سلاوتر افزوده است: «ایالات متحده امریکا قبلاً روشن ساخته است که مرگ بن لادن، پایان جنگ در افغانستان نیست.... اما (ایالات متحده) فرصت کنونی را باید به عنوان شروع پایان نشانه گذاری کند، لحظهای که به ایتلاف اجازه میدهد به توافق سیاسی جامع روی آورد که منجر به تامین امنیت و ثبات در افغانستان خواهد شد».

حامد کرزی سال گذشته شورای عالی صلح را برای گفتگو با طالبان ایجاد کرد که جامعه بینالمللی نیز از تلاشهای او حمایت کرده است. هرچند تاهنوز نشانههای ملموسی از پیشرفت در روند مصالحه دیده نشده، اما چنین تصور میشود که مرگ بن لادن، انگیزه تازهای به این تلاشها خواهد بخشید.

ایالات متحده امریکا نیز از راه حل سیاسی در افغانستان حمایت کرده است. پس از کشته شدن بن لادن، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه ایالات متحده خطاب به طالبان گفت: «شما نمیتوانید ما را شکست بدهید. اما شما میتوانید انتخاب کنید که القاعده را رها نمایید و به یک روند سیاسی صلح آمیز بپیوندید».

در همین حال، توماس روتیگ، کارشناس در «شبکه تحلیلگران افغانستان» میگوید روابط طالبان و القاعده محدود شده است. او میگوید در جمع حمله کنندگان یازدهم سپتامبر هیچ افغانی شامل نبود و همین طور هیچ افغانی در رهبری القاعده نیز عضویت ندارد.

اما بسیاری معتقدند که هنوز روابط گستردهای میان طالبان و القاعده وجود دارد و جنگجویان القاعده در حملات علیه نیروهای خارجی در افغانستان شرکت دارند. نیروهای تحت رهبری ناتو در افغانستان گفته اند که در پنج هفته گذشته بیش از 25 عضو القاعده را در افغانستان کشته اند.

روتیگ میگوید: «در لفظ جهادیها، القاعده بر دشمنان دور، به گونه مثال ایالات متحده امریکا و متحداناش در سرزمینهای خود شان تمرکز میکند، درحالی که طالبان با دشمنان نزدیک، که اشغالگران کشور اسلامی افغانستان میخوانند، جنگ میکنند».

توماس روتیگ اشاره میکند که عناصری در میان طالبان قبلاً به گفتگو با غربیها چشم دوخته اند. اما پیام طالبان به ایالات متحده و دیگر قدرتهای غربی تااکنون دشمنانه است. این گروه در مورد کشته شدن بن لادن ابراز تردید کرده است. طالبان در بیانیهای گفتند هنوز «پیش از وقت» است که در مورد خبر کشته شدن بن لادن ابراز نظر کرد، زیرا «امریکاییها اسنادی را که ادعای شان را ثابت بسازد، ارایه نکرده اند».

فرانس پرس/ عارف فرهمند

ویراستار: روح الله یاسر