بیوه‌های پرسونل نیروهای امنیتی؛ در دام فقر و فراموشی
۱۳۹۶ آذر ۱۴, سه‌شنبه
فرزند و دو نواسه جنت بی‌بی چند ماه قبل در یک حمله طالبان بر پُسته پولیس کشته شدند. این مادرکلان و بیوه حالا هیچ عضو بالغ مرد در خانواده خود ندارند.
از دست دادن عضو مرد خانواده برای چنین خانواده‌های فقرزده در افغانستان مصیبت دوگانه است. چونکه آنها نه تنها عزیز شان، بلکه نان‌آور خانواده را نیز از دست می‌دهند.
جنت بی‌بی حالا با بیوه‌های پسر و نواسه‌های کشته شده‌اش برای سیر کردن شکم ۱۲ کودک به جا مانده از آنها در روستای دورافتاده‌ای در ولایت شرقی ننگرهار مبارزه می‌کند؛ جایی که حتی مردان به مشکل می‌توانند کار بیابند، چه رسد به زنان.
این خانم ۶۵ ساله در پیش روی خانه گِلی‌اش در قریه شیمل گریه کنان به فرانس پرس گفت: «از وقتی که پسر و نواسه‌هایم را از دست دادم، هیچ‌گونه کمکی از جانب حکومت دریافت نکرده ام. آنها تنها نان‌آوران خانواده بزرگ ما بودند.»
جنت بی‌بی که در جریان اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر پیشین در دهه ۱۹۸۰ بیوه شده بود، گفت که فرزند و نواسه‌هایش را تشویق کرد تا در ولایت جنوب شرقی زابل به پولیس بپیوندند، با وجودی که می‌دانست این وظیفه خطرناک است.
تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در جنگ با طالبان رو به افزایش است. اما ۳۶ هزار افغانی پولی که این سه عضو خانواده از راه شمولیت در صفوف پولیس به دست می‌آوردند، بیشتر از آن بود که آنها بتوانند در شیمول پیدا کنند.
فرزندان به جا مانده از این ماموران پولیس مجبورند به جای رفتن به مکتب، همراه با مادران شان در نزدیک‌ترین مزرعه کار کنند تا لقمه نان ناچیزی به دست بیاورند. بسیاری دیگر در این قریه ۴۵۰۰ نفری سرنوشت مشابه دارند، قریه‌ای که ۹۰۰ باشنده آن، یعنی ۲۰ درصد جمعیت، به نیروهای امنیتی پیوسته اند.
امیر محمد، عضو شورای ولایتی ننگرهار با اشاره به این که در ماه‌های اخیر ده‌ها جسد به این قریه انتقال یافته اند، به فرانس پرس گفت: «تلفات به رو به افزایش است.»
بسیاری پرسونل نیروهای امنیتی ۳۳۰ هزار نفری افغانستان از روستاها اند. در کشور جنگ‌زده افغانستان که دورنمای اقتصادی بسیاری خانواده‌ها تیره است، مردانی مانند فرزند و نواسه‌های جنت بی‌بی برای نجات خانواده شان از گرسنگی به صفوف نیروهای امنیتی می‌پیوندند.
اما بعد از خروج نیروهای رزمی ناتو از افغانستان در پایان سال ۲۰۱۴ تلفات نیروهای امنیتی افغانستان افزایش یافته است. به گزارش اداره مفتش ایالات متحده برای بازسازی افغانستان، تنها در چهار ماه نخست امسال بیش از ۲۵۰۰ پرسونل نیروهای امنیتی افغانستان کشته شده اند.
با این تلفات، بیوه‌های بیشتری از آنها به جا می‌مانند که در کشور زیر سیطره مردان به صورت خاص آسیب پذیرند. بیوه‌ها در این کشور غالباَ به عنوان یک بار نگریسته شده و مورد خشونت قرار می‌گیرند. از جانب دیگر، این زنان که غالباَ بی‌سواد اند و تجربه کار بیرون از خانه را ندارند، وقتی شوهران شان را از دست می‌دهند گزینه‌های محدودی برای تامین معیشت خانواده دارند.
هرچند بیوه‌های پرسونل نیروهای امنیتی که در وظیفه کشته می‌شوند مستحق دریافت معاش شوهران شان تا زمان ازدواج دوباره یا ۱۸ ساله شدن فرزندان شان اند، اما گزارش ملل متحد می‌رساند که بسیاری زنان نمی‌دانند چگونه این پول را به دست بیاورند.
وزارت کار و امور اجتماعی می‌گوید که این بیوه‌ها مکلف اند تا اسنادی را ارائه کنند که ارتباط آنها با سرباز یا پولیس کشته شده را ثابت سازد.
عبدالفتاح احمدزی، سخنگوی این وزارت به فرانس پرس گفت: «بازماندگان (نیروهای کشته شده) باید به ما رجوع کنند. کسی محروم نمی‌شود.»
اما سازمانی غیرانتفاعی «کمک به قهرمانان افغان» که از ۵۰۰۰ خانواده اعضای کشته و زخمی شده نیروهای امنیتی حمایت می‌کند، می‌گوید که فساد دلیل اصلی عدم دسترسی بیوه‌های نیروهای امنیتی به این کمک دولتی است.
نسرین شرر، آمر پروژه‌های خاص این سازمان گفت: «از آنها خواسته می‌شود رشوت بدهند تا درخواست شان مورد رسیدگی قرار گیرد و این زنان غالباَ پولی ندارند که رشوت بدهند.»
خانواده ملک‌زاده که او نیز در ولایت زابل پولیس بود و دو سال قبل توسط طالبان کشته شد، وضعیت مشابه جنت بی‌بی دارند. از این مرد ۲۷ ساله یک بیوه، مادر سالخورده و دو کودک در قریه شیبل به جا مانده اند که در تقلای پیدا کردن یک لقمه نان اند.
مادر سالخورده او به فرانس پرس گفت: «ما دو سال قبل یگانه نان‌آور خانه خود را از دست دادیم. همه روزه از صبح تا شام برای زمینداران گندم پاک می‌کنیم. از وقتی که فرزندم را از دست دادم، هیچ کسی به ما کمک نکرده است. زندگی برای ما واقعاَ دشوار است.»
جنت بی‌بی گفت که فرزند و نواسه‌هایش به پولیس پیوستند «تا هم پول به دست بیاورند و هم به کشور خدمت کنند»، اما از زمان کشته شدن شان به این سو، حتی یک قدردانی رسمی از وظیفه‌ای که آنها انجام داده بودند صورت نگرفته است، چه رسد به کمک مالی.
او ادامه می‌دهد: «ما به سختی می‌توانیم معیشت مان را پیدا کنیم.» او در مورد فرزند و نواسه‌های کشته شده‌اش می‌گوید: «حالا هرچند آنها مرده اند، اما از تصمیم خود متاسف نیستم. من کواسه‌هایم را نیز خواهم فرستاد تا پولیس شوند و از کشور ما دفاع کنند.»
af/rr (AFP)