بین عشق و کلاشنیکوف؛ سرگذشت زنان "دولت اسلامی"

ده درصد از خارجیانی که به گروه "دولت اسلامی" پیوسته اند، دختران و زنان جوان هستند. 60 زن آلمانی نیز در میان آن‌ها هستند. چه سرنوشتی انتظار این زنان را می‌کشد؟ پرفیسور زوزانه شروتر در این مقاله به تحلیل این موضوع می پردازد.

اواسط ماه جنوری سال روان یک دستورالعمل به زبان عربی با عنوان "زنان در دولت اسلامی" منتشر شد که به بخشی از نکات روشنی می اندازد. نویسندگان این دستورالعمل اعضای "واحد الخنساء" هستند. این شاخه نظامی که تمام اعضایش زنان است، در شهرها گزمه می کنند و برخی زنان را به خاطر مسئله پوشش دستگیر می کنند؛ مثلا زنانی را که چهره شان را به طور مناسب نپوشانده اند، یا تکه روبنده شان نازک است.

ایدئولوژی جنسیتی این رساله بسیار شبیه بیانیه های سلفی هاست که در عربستان سعودی منتشر و به زبان آلمانی ترجمه گردیده اند. این بیانیه ها با عنوان "زنان تحت حمایت اسلام" در سال 2010 به دلیل ترویج خشونت ممنوع شدند.

مسئله کلیدی این نوشته ها "نابرابری زن و مرد" است که بر اساس آن مقررات دولت و جامعه تنظیم می شوند. به عنوان مثال در "زنان تحت حمایت اسلام" گفته شده است: «خدا بر اساس خرد خود به زنان عواطف حساس، احساسات نرم و توانایی مراقبت و عشق داده است. این ها زنان را قادر می کنند تا وظایف طبیعی خود را که ولادت طفل، شیر دادن و مراقبت از کودکان هستند، انجام دهند».

احساسات زیاد؛ منطق کمتر

بر اساس مکتب فکری سلفی ها، این احساسات زیاد سبب می شود تا زنان نتوانند روشن فکر کنند و عاقلانه تصمیم بگیرند. بر این اساس، خداوند مردها را بر زنان مسلط ساخته است.

هر دو نوشته "دولت اسلامی" و سلفی ها، از آیه 34 سوره "نساء" قرآن استنتاج شده است که در آن آمده: «مردان سرپرست زنانند به دليل آنكه خدا برخى از ايشان را بر برخى برترى داده». در نسخه عربی چاپ سعودی هم ادامه آیه این گونه آمده است: «زنانى را كه از نافرمانى آنان بيم داريد [نخست] پند شان دهيد و [بعد] در خوابگاهها از ايشان دورى كنيد و [اگر تاثير نكرد] آنان را ترك كنيد [...]».

در رساله نوشته شده توسط "زنان دولت اسلامی" نه تنها مشروعیت خشونت ذکر نشده، بلکه محدودیت در حقوق زنان، قانون میراث یا تعدد زوجات نیز یادآوری نشده اند.

هر دو نوشته پیام هایی علیه آزادی "غربی" دارند؛ با این تصور که این آزادی مردان را ضعیف و زنانه می کند و در عوض زنان باید وظایف مردانه ای را پیش ببرند که عاجز از مدیریت آنان هستند.

کار با یک مرد گناه کبیره است

بر اساس این منطق، شگفت انگیز نیست اگر کار زنان با مردان منع شده باشد. در حقیقت، نویسندگان این متن می گویند که زنان فقط زمان محدودی اجازه دارند به خاطر بعضی کارها مانند معلمی یا طبابت خارج از خانه باشند. در این زمان هم، زنان باید به شدت قوانین شریعت را مراعات کنند. کسانی که این مقررات را رعایت نکنند با سرنوشت داکتر دندان، روئا دیب روبرو می شوند. خانم دیب به اتهام تداوی یک مرد که گناه کبیره شمرده می شود، ماه آگست سال گذشته دستگیر و اعدام شد.

در جستجوی عشق و تخیل عاشقانه

بسیاری از کارشناسان معتقدند که امید یافتن عشق و مرد مورد علاقه سبب می شوند که بسیاری از زنان جوان به سوریه بروند. این امید هنگامی شکل می گیرد که تصاویر زیادی از مردان جهادگرا دیده می شود که پیش زنان روبنده دار خود کرنش می کنند. در یکی از تصاویر این نوشته به چشم می خورد: «در سرزمین جهاد، تو را یافتم ای عزیزترین مجاهدم». تصاویر منتشر شده با جملات و داستان های عاشقانه "ملوسانه" همراه است. این عکس ها ظاهرا نشان می دهند که جهادگرایان زن در سوریه توانسته اند شوهرشان را که فکر می کنند از ازل، از سوی خدا برای آنها انتخاب شده، پیدا کنند.

اما بر خلاف تصور، حامیان گروه تروریستی "دولت اسلامی" تنها زنان "اتاق خواب" نیستند. نوشته های طولانی سیاسی و مذهبی که از سوی این زنان در انترنت منتشر شده، موکد این مسئله است. بسیاری از این نوشته ها نتیجه تحقیقات فشرده و زیاد در منابع اسلامی هستند. بنابراین جای شگفتی نیست که بسیاری از زنان خارجی که به "دولت اسلامی" پیوسته اند، تحصیلات عالی دارند. این زنان وقتی مسئله قساوت و بنیادگرایی به میان می آید، با مردان رقابت می کنند. آنها حتا اعدام زندانی هایشان را تجلیل می کنند و خواهان حمله بر کشورهای غربی می شوند.

ظلم؛ راهی به سوی بهشت

یک دانشجوی دختر بریتانیایی که حالا با نام "مجاهده بنت اسامه" شناخته می شود، پا را فراتر گذاشته است. او عکسی از خود منتشر کرده که در آن، در حالی که لباس پرستاری به تن دارد، سر قطع شده انسانی را به دست چپ خود گرفته است. زنان "دولت اسلامی" شاید به خاطر ایده های رمانتیک و عاشقانه جذب شده باشند اما آنها هم مانند مردان جهادگرا خود را بخشی از جنبشی می بینند که می خواهد کل جهان را به تصرف خود درآورد.

آیا ممکن است این زنان از "زن خانه بودن" خسته شوند و شوهران خود را نه یک جفت ازلی بلکه جنگجویان ظالم ببینند؟

در سوریه زنان موظفند تا از قوانین اسلامی پیروی کنند. آنان آزادی تصمیمگیری خود را از دست می دهند. آنها بدون همراهی شوهرشان یا اقارب مرد نمی توانند از خانه بیرون شوند؛ یا حتا با فامیل خود تماس انترنتی داشته باشند. وقتی نقاب پر زرق و برق از چهره "دولت اسلامی" برافتد، زنان خود را چیزی غیر از زندانیان یک سیستم وحشیانه نخواهند دید.

یادداشت: پرفسور دکتر زوزانه شروتر رئیس "مرکز تحقیقاتی جهان اسلام در فرانکفورت" است.