از پناهندگی تا تبدیل شدن به نیروی کاری در آلمان

سر و صدا از هرگوشۀ کارخانه بلند است. حدود ده مرد جوان با لباس های آبی رنگ کار، پارچه های نل ها را ولدنگ (جوش کاری) می کنند. یکی از جوانان از کشور گینه که با اشتیاق کار می کند، می گوید: "کار کردن برای من بسیار بسیار خوب است. می خواهم کار کنم، همیشه، همیشه، همیشه".

همۀ این مردان جوان ماه ها در فرار بوده اند و به عنوان پناهنده قسماً سال ها را در بیکاری سپری کرده اند. حالا امور همیشگی روزمره و کار در ورکشاپ یک آغاز جدید در زندگی آنهاست.

فرانک بروکسمایر، مدیر مرکز آموزش های مسلکی شهر دویسبورگ آلمان می گوید: "در اینجا کمتر افرادی داشته ایم که تا این حد با اشتیاق کار کنند". این مرکز آموزشی 9 دورۀ آموزشی برای تجدید مسلک را در رشته های مختلف، از رانندگی لاری گرفته تا بخش های تخنیک ماشین آلات، نل دوانی و لوله کشی، تکنالوژی مرکزگرمی و تهویه هوا ارائه می کند. به ویژه شاگردان رشته تخنیک ماشین آلات به مشکل پوره می شود.

کمک در مضامین آلمانی و ریاضی

از همین رو بروکسمایر و همکاران اش حالا به ابتکاری دست زده و 17 پناهجو را در همین رشته ها آموزش می دهند. به گفتۀ بروکسمایر پیشۀ مرکزگرمی سازی بیشتر از همه رشته های دیگر آینده ساز است. در سراسر آلمان به افراد مسلکی در این رشته اشد ضرورت است. بروکسمایر می افزاید که پس از دورۀ آموزشی دو ساله در مرکز آموزش های مسلکی دویسبورگ، فارغان با سند دست داشتۀ خود در بازار کار در آلمان جذب می شوند. اگر این پروژه موفقانه به پیش برود، آنگاه مبتکران آن پناهجویان بیشتری را، برای رشته های رانندگی لاری و یا مراقبت و پرستاری از سالمندان، استخدام خواهند کرد. در این رشته ها کمبود نیروهای مسلکی وجود دارد.

در کورس های خاص آمادگی 17 پناهجو زبان آلمانی می آموزند، فهم خود در رشتۀ ریاضیات را تقویت می کنند و همچنان با واژه های فنی آشنا می شوند که به آن به عنوان میخانیکر ماشین آلات نیاز دارند. در رابطه با کار عملی، تجربۀ قبلی آنها نیز نقش دارد. اما هیچ یک از این پناهجویان نمی توانند تجربۀ قبلی خود را به اساس مدارک ثابت سازند. بروکسمایر می گوید: "آنها طبعاً اسناد و مدارک تحصیلی خود را با خود نمی آورند. کسی که از طریق مدیترانه از کشورش فرار می کند، همه چیز را در حافظۀ خود با خود می آورد، اما مدارک خود را نمی تواند".

وضعیت نامطمین اقامت

بیشتر این هفده پناهجو از غرب افریقا و همچنان سوریه و البانیا به آلمان آمده اند. روند رسیدگی به تقاضای پناهندگی آنها، به جز از یک نفر، تا هنوز پایان نیافته است. اینکه آنها تا چه زمانی در آلمان اجازۀ اقامت می داشته باشند، کاملاً نامعلوم است. این عدم اطمینان سبب می شود که بسیاری از کارفرمایان از استخدام یک پناهجو برای کار خودداری کند.

اوفه شوبیل مدیر یک کارخانه تکنالوژی نل دوانی و لوله کشی، مرکز گرمی و سیستم تهویه است. او در حال حاضر 16 کارآموز دارد که جهاد معی از کشور سوریه نیز شامل آنان است. معی سه سال پیش به آلمان آمده است و اجازۀ اقامت در این کشور را به دست آورده است. اوفه شوبیل اعتراف می کند که در غیر آن این جای درسی را به وی نمی داد.

نیروی بزرگ بالقوه

جهاد معی در همین جولای امسال به آموزش مسلکی خود آغاز کرد و تا هنوز با واژه های فنی مشکل دارد. او می گوید: "گاهی همکاران از من چیز مشخصی را می خواهند و من برای شان چیز دیگری را می آورم، و این سخت است". او می افزاید که در سوریه محصل بوده است و در اینجا در دویسبورگ آلمان با دستان خود کار می کند و به این تا حال عادت نکرده است.

اما کارفرمایش پس از اولین هفته ها از کار وی بسیار راضی است. هرچند معی در گزارش های حتمی کارآموزی خود تا هنوز اندکی به کمک نیاز دارد، اما اوفه شوبیل در مورد وی ابراز اطمینان می کند: "در میان پناهجویان شمار زیادی جوانان علاقمند به کار و با تحصیلات خوب وجود دارند، که توانایی بالقوۀ شان تا هنوز به حد کافی شناخته نشده است". او می افزاید: "به عنوان مالک شرکت شاید در این مورد اندکی فکر و اندیشه صورت می گیرد، اما بسیاری از شرکت ها در برداشتن آخرین گام، یعنی استخدام پناهجویان به کار، تردید دارند. ولی من مطمین هستم که چنین تردیدی نباید وجود داشته باشد".

جهاد معی یک دورۀ سه سالۀ کارآموزی را در آلمان در پیش رو دارد. اما او از همین حالا در نظر دارد که پس از آن به تحصیلات بالاتر در رشتۀ خود ادامه بدهد تا زمانی خود بتواند به عنوان معلم دیگران را آموزش بدهد.