هیسم: طالبان می خواهند ظرفیت عملی شان را نشان بدهند

نیکولاس هیسم نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای افغانستان و رئیس اداره معاونت ملل متحد به افغانستان، در مصاحبه ای با دویچه وله در مورد دلایل تشدید خشونت ها در افغانستان صحبت می کند و توضیح می دهد که چرا به زودی از سر گرفته شدن گفت و گوهای صلح با کابل غیرمحتمل است.

دویچه وله: چه دلیلی در عقب افزایش خشونت های اخیر مرتبط با طالبان در افغانستان وجود دارد؟

هیسم: من فکر نمی کنم که ما بتوانیم با اطمینان در مورد انگیزه های آن صحبت کنیم، اما می خواهم بگویم که دلیل عمده آن آرزومندی طالبان برای به نمایش گذاشتن ظرفیت عملی شان در زمانی است که این گروه بعد از اعلام مرگ ملا عمر در گیر تفرقه است.

همچنان شک آن وجود دارد که این حوادث چشمگیر در کابل، واکنشی نسبت به ادعاهایی باشد که گفته می شود آن ها دچار اختلاف اند.

دویچه وله: با اینهم اخیراً از شما نقل قول شده است که گفته اید حملات اخیر «احتمالاً یک علامت جنگ درونی» می باشد. همین طور است؟

هیسم: شاید من نگفته باشم که علامت، بلکه بیشتر بازتاب جنگ درونی است که به این ترتیب طالبان احساس ضرورت کرده اند تا واضحاً ظرفیت عملی شان را در درون افغانستان نشان بدهند.

دویچه وله: اعلام مرگ ملا عمر چه تاثیری بر طالبان گذاشته است؟

هیسم: آنچه را ما می دانیم این است که مطمئناً این اعلام مرگ اعتراضات در مورد جانشین او را فعال ساخته است. ما باید انتظار بکشیم که در درازمدت چه تاثیری برجا می گذارد. من این را به دلیل آن می گویم که هرگاه ملا منصور حمایت از موضع رهبری خود را تحکیم بخشد، در آن صورت چشم انداز طالبانِ منسجم تر وجود دارد که شاید بتواند به طور بسیار موثر در پروسه صلح شرکت کند. از جانب دیگر، هرگاه این اعتراضات ادامه یابند، در آن صورت امکان آن وجود دارد که طالبان دچار انشعاب گردند.

دویچه وله: این تشدید خشونت آیا علامت قوت طالبان است یا علامت ضعف؟

هیسم: مشکل است چیزی گفت. یک نظر در پایتخت مطرح است که می گوید، برگشت طالبان به بمبگذاری های بسیار چشمگیر در شهر کابل، یک عقب نشینی آن ها از میدان جنگ است که با به کار گیری حمله بر پسته های کنترول پولیس و اردو، تلفات چشمگیری متحمل شده اند. اما من چنین چیزی را با اطمینان گفته نمی توانم.

دویچه وله: زمان بسیار طولانی می گذرد و حکومت وحدت ملی وزیر دفاع تعیین نکرده است. آیا شما فکر می کنید که در صورت کارکرد موثرتر حکومت از این خشونت ها جلوگیری می شد یا دست کم فراغتی حاصل می گردید؟

هیسم: من فکر می کنم که ما نیاز داریم تا موضوع بسیار عمومی حکومتداری را از اداره وزارت دفاع جدا کنیم. معصوم استانکزی بیشتر به حیث یک وزیر دفاع موثر و استراتژیک شناخته می شود، بنابراین من مطمئن نیستم که ما می توانیم پیوندی بین انفجارات بمب و موقعیت سرپرستی او در وزارت دفاع به وجود آوریم.

اما من فکر می کنم اظهار بسیار کلی تری که می توان کرد این است که مردم افغانستان در انتظار علایم بسیار قابل رؤیت یک حکومت وحدت ملی کارآ و همچنان وحدت بیشتر در حکومت می باشند.

دویچه وله: در چه حدی فقدان وحدت در حکومت بر وضع امنیتی تاثیر می گذارد؟

هیسم: من مطمئن نیستم که این امر مستقیماً تاثیر می گذارد. سوال های بسیار عمومی پیرامون اداره موثر منابع دست داشته امنیتی وجود دارند و من فکر می کنم این یک موضوع دوامدار است.

من یک کارشناس نظامی نیستم، اما کسانی استند که می گویند نیروهای امنیتی افغانستان در حال آموختن تجربه اند. و ما همچنان انتقادات دوامداری را در ارتباط با مشکلات لوژستیکی و اشتباهات مخابراتی می شنویم.

دویچه وله: این برای مذاکرات صلح میان حکومت و طالبان چه اهمیت دارد؟

هیسم: هر قدر خشونت وجود داشته باشد، همانقدر آغاز یک پروسه صلح مشکل تر می گردد. چنین امری برای افغان های عادی کمتر خوشایند می باشد. از جانب دیگر بزرگترین مشکل و یا مانع برای از سر گرفتن زودتر گفت‌وگوهای صلح آن است که طالبان خود شان نیز نیاز به تحکیم رهبری شان و رسیدن به یک موضعگیری منسجم تر در ارتباط با مذاکرات دارند.

بنابراین، در کوتاه مدت من آغاز مجدد گفت‌وگوهای صلح به زودی را نمی بینم، اما می خواهم باور کنم که این امر در میان مدت اتفاق می افتد. بدیل دیگری وجود ندارد.

دویچه وله: اخیراً رئیس جمهور غنی پاکستان را به دلیل ناتوانی در مهار زدن شورشیان سرزنش کرد. وخامت خشونت ها چقدر برای مناسبات افغانستان و پاکستان زیانبخش است؟

هیسم: من فکر می کنم که ما باید این امر را با توجه به پس منظری ببینیم که رئیس جمهور غنی یک خطر سیاسی چشمگیر را در نزدیک شدن اش با پاکستان متقبل شد و حمایت آن ها را در پرداختن به حوادث مرتبط به تروریسم تقاضا نمود.

بنابراین هنگامی که در پایتخت افزایش حملات تروریسم وجود داشته باشد، ناگزیر رئیس جمهور غنی باید هم از استراتژی اش دفاع کند و برای حمایت از راهیافت خود به پاکستانی ها نگاه کند، و از سوی دیگر نشان دهد که از مخاطره سیاسی ای که در پیش گرفته بود، بازگشت خواهد شد. من فکر می کنم که آنچه ما در 48 ساعت گذشته از رئیس جمهور غنی دیده ایم یک چالش برای پاکستان می باشد تا به تعهداتش وفا کند.

دویچه وله: آیا با چنین سطح نابود کننده خشونت، حکومت افغانستان انگیزه های کریمانه تری برای طالبان جهت برگشت به میز مذاکره پیشکش می کند؟

هیسم: من چنین فکر نمی کنم. اظهارنظرهای سیاسی که در هفته گذشته در افغانستان ابراز شده اند، بیانگر انزجار از چنین سطح گسترده خشونت می باشند. در عین زمان، در حالی که حکومت برای گفتگوهای صلح با طالبان آماده می ماند، آنچه ما با توجه به موقف حکومت در برار عامه مردم می بینم، کمتر احتمال دارد که یک مصالحه بیشتر را پیشکش کند و به احتمال زیاد بهای داخل شدن به گفت‌وگوهای صلح را بلندتر می گرداند.