شب یلدا/چله به عنوان میراث فرهنگی در یونسکو ثبت شد
۱۴۰۱ آذر ۱۰, پنجشنبهآخرین شب خزان و اولین شب زمستان که طولانیترین شب سال است، در افغانستان و ایران جشن گرفته میشود. خانوادهها کنار هم جمع میشوند و با برنامههای متنوع فرهنگی و هنری این شب را گرامی میدارند. این شب در ایران به نام شب یلدا و در افغانستان از گذشته به نام شب چله یاد میشود.
یونسکو در جمع دهها میراث فرهنگی ناملموس، شب یلدا/چله را نیز به عنوان میراث فرهنگی مشترک ایران و افغانستان ثبت نموده است.
یونسکو این میراث مشترک را برای مردم افغانستان و ایران تبریک گفته و آن را جشن سنتی خورشید و گرمای زندگی توصیف نموده است.
چنانچه یونسکو نیز در وبسایت خود توضیح داده است، در شب یلدا یا چله مردم در خانههای خود جمع میشوند و با میوههای خشک و تازه این شب را گرامی میدارند.
هرچند در سالهای اخیر شب چله به شکل بزرگتر و پررونق از سوی فرهنگیان در برخی مناطق افغانستان جشن گرفته میشد، اما این مناسبت در گذشته بیشتر یک جشن خانوادگی بوده است.
در افغانستان از سابق مرسوم بوده است که در این شب اعضای خانوادهها تا دیروقتها بیدار بوده و با صرف کردن میوههای خشک و تازه، به داستانهای کهنسالان گوش میدادند و یا برنامههای هنری محلی برگزار میکردند.
در سالهای اخیر، پیش از این که طالبان قدرت را دوباره تصرف کنند، در برخی ولایتها برنامههای فرهنگی، شعرخوانی و موسیقی در جماعتهای بزرگتر برگزار میشد.
اما با توجه به محدودیتهایی که طالبان وضع کرده اند و همچنین بحران اقتصادی حاکم در افغانستان، به نظر نمیرسد این جشن امسال در افغانستان در برنامههای بزرگ برگزار شود.
محمد حسین فیاض، فعال فرهنگی در افغانستان به دویچه وله گفت که طالبان مخالف فعالیتهای فرهنگی و هنری میباشد و نمیگذارند که چنین برنامههایی با حضور زنان و نواختن موسیقی برگزار گردد.
او میگوید: «طالبان به خاطر به رسمیت شناخته شدن و جلب توجه مردم، امکان دارد که برگزاری این جشنها را در سطح کوچک و بدون موسیقی برای فرهنگیان اجازه بدهند.»
مرتبط:طالبان تعطیلی های میلاد النبی، عاشورا و نوروز را لغو کردند
طالبان با هر جشنی که ریشه دینی نداشته باشد مخالفت میکنند. این گروه از جمله رخصتی نوروز یا سال نو خورشیدی را از تقویم افغانستان حذف کرده است.