رنج مردم یمن: گرسنگی، آوارگی و وبا

از ماه ها به اینسو در بسیاری شهرهای یمن زباله ها یا به طور منظم و یا اصلاً بیرون برده نشده اند. به ویژه در حومه شهرها از باله ها پشته ها به وجود آمده است و بنابراین ملوث شدن در آنجا به طور بسیار چشمگیری وجود دارد. قبلاً در ماه اکتوبر گذشته در یمن نخستین واقعه ابتلا به مرض کولرا یا وبا ثبت گردید. تا حال ۱۰۸ نفر در اثر این مرض وفات نموده اند و در ۲۳ هزار مورد احتمال ابتلا به این مرض وجود دارد. نخستین موارد ابتلا به این مرض اکثراً در نواحی بیرون و حومه شهر به ملاحظه رسیده است.

سازمان داکتران بدون مرز در صحبت با خبرگزاری فرانس پرس گفته است: «ما نگران آن استیم که این به اپیدیمی یا شکل واگیر آن گسترش یابد.» سخنگوی این سازمان افزوده است که پس از دو سال جنگ، سیستم صحی یمن از هم گسسته است. علاوه بر این بسیاری شفاخانه ها ویران گردیده اند.

سخنگوی وزارت صحت یمن نیز تائید نموده است که کولرا یا وبا در آن کشور شایع شده است. سخنگوی موصوف به فرانس پرس گفته است که قبلاً در ده ولایت این مریضی ثبت شده است.

ترس از ظهور بزرگترین بحران گرسنگی در جهان

پیوسته شمار بیشتر مردم در پهلوی متاثر شدن از پیامدهای مستقیم جنگ اکنون از عوارض غیرمستقیم آن مانند انتقال بیماری های ساری عفونی رنج می برند. بسیاری مردم به دلیل فقدان حفظ الصحه و ملوث شدن ها از اسهالات دوامدار و استفراغ شکایت دارند.

از آغاز جنگ در بهار ۲۰۱۳ به اینسو طبق گزارش سازمان ملل متحد حدود ۱۰ هزار انسان در یمن کشته شده اند. طبق این گزارش حدود ۷،۵ میلیون طفل به طور عاجل به کمک های صحی نیاز دارند. ۲،۲ میلیون آن ها از سوء تغذی خراب و قریب به نیم میلیون آن ها از سوء تغذی حاد رنج می برند.

ملل متحد در اخیر اپریل در کل هشدار داد که حدود ۱۷ میلیون یمنی در یک حالت گرسنگی اضطراری قرار دارند. این وضعیت را از طریق عرضه کمک ها به طور سریع و جامع می توان برطرف کرد. انتونیو گوتیرش دبیرکل سازمان ملل متحد چند روز پیش اعلام نمود که یمن صحنهء «بزرگترین حالت اضطراری (بحران) گرسنگی در جهان» است.

این امر شرایط زندگی را در این کشور جنوبی عربی که قبلاً نیز دشوار بود، مشکل تر گردانیده است. بنا به گفته داکتران بدون مرز، به طور متوسط  توقع حیاتی برای زنان در آنجا ۶۲ سال و برای مردان ۵۹ سال می باشد. در مقایسه با آن در آلمان توقع حیاتی به طور متوسط برای زنان ۸۲ سال و برای مردان ۷۷ سال می باشد. مرگ و میر اطفال شیرخوار در  یمن ۷۵ مورد در هزار طفل شیرخوار و در آلمان ۴ مورد در هزار طفل شیرخوار می باشد.

یک راه حل سیاسی لازم است

شابیه مانتو، سخنگوی کمیساریای عالی پناهجویان ملل متحد به فرستنده تلویزیونی الجزیره گفت که پایان بحران بدون یک راه حل سیاسی قابل پیش بینی نیست. مانتو افزود که «نخست این بحران باید حل گردد. پس از آن است که ما می توانیم کمک کنیم.»

با اینهم هنوز پایان منازعه در یمن با یک علامت بزرگ سوالیه توام است. پس از آنکه در آغاز سال ۲۰۱۵ شورشیان شیعی حوثی علیه اردوی رئیس جمهور عبد ربه منصور هادی شورش نمودند، فوراً یک ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی نیز با حملات هوائی در این منازعه داخل گردید. این ائتلاف از رئیس جمهور عبد ربه منصور هادی حمایت می کند و به جانبداری از این جناح حملات هوائی را بر شورشیان انجام می دهد. از جانب دیگر گروه های جهادی مانند القاعده و به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش می خواهند حضور شان را در این کشور تثبیت کنند.

جنگ نیابتی

زباستین زونس، دانشمند علوم سیاسی و اسلام شناس از انجمن آلمانی برای سیاست خارجی به دویچه وله گفت که منازعه یمن عمدتاً یک جنگ نیابتی بین عربستان سعودی و ایران است. از نظر زونس «در قدم اول این یک منازعه سیاسی و جیو استراتژیک است.» از نظر عربستان سعودی استدلال می شود که پس از آنکه صدام حسین در سال ۲۰۰۳ سرنگون شد، ایران به طور چشمگیری در جهان عرب کسب نفوذ نموده است.

چنین ارزیابی ای در سال های اخیر به طور قابل ملاحظه ای تقویت گردیده است. زونس می گوید: «عربستان  سعودی در بسیاری کشورهای عربی متحدان ایران را در برابر خود می بیند. این تنها در مورد عراق نیست، بلکه در سوریه، بحرین، یمن و لبنان نیز چنین می باشد. این کشورها از نگاه عربستان سعودی توسط ایران کنترول می شوند. اما من از بسیاری جهات باور نمی کنم که این درست باشد، بلکه یک نوع احساس وسواس ضد ایرانی است.»

امید بستن به ترامپ برای آرامش

اکنون چشم امید به سفر اخیر ماه می ترامپ رئیس جمهور امریکا به عربستان سعودی دوخته شده است. قبلاً در اواسط ماه مارچ، ترامپ در واشنگتن کفیل ولیعهد عربستان سعودی را برای ملاقات پذیرفت. بعد از این ملاقات یک مشاور شهزاده مذکور گفت که این مذاکرات بیانگر «یک تغییر قابل ملاحظه در مناسبات و همچنان در سطح نظامی و اقتصادی و مسائل امنیتی می باشد.»

مشاور شهزاده سعودی گفت که قبل از همه بن سلمان و رئیس جمهور ترامپ در یک نقطه اتفاق نظر داشتند و آن اینکه «عین دیدگاه را در مورد توسعه جوئی ایران در منطقه داشتند.»

خود ترامپ در مورد این سفر که در پیش رو دارد با خوش بینی اظهار نظر نموده است. ترامپ گفت: «این سفر با یک ملاقات واقعاً تاریخی در عربستان سعودی با شخصیت های رهبری همه جهان اسلام آغاز می گردد. در آنجا یک اساس جدید همکاری و حمایت با متحدین مسلمان ما ایجاد می گردد تا با افراطی ها، تروریسم و خشونت بجنگند.» در صورت موفقیت این مذاکرات  نگرانی عربستان سعودی دست کم یک اندازه کمتر می گردد و این امر می تواند تاثیراتی بر جنگ در یمن داشته باشد. نه تنها دیپلومات ها در واشنگتن و ریاض، بلکه همچنان و قبل از همه یمنی ها انتظارات بلندی از این ملاقات دارند.

کرستین کنیپ/ ر. ر.