اپوزیسیون متفرق سوریه؛ کی برای چه می جنگد؟

مناسبات قدرت گاهی این و زمانی آن رهبر سیاسی را بالا می کشاند. مسایل ایدیولوژیک و تاکتیکی مورد مناقشه قرار دارند. رهبران اپوزسیون کمتر می کوشند در مورد یک سیاست مشترک به توافق برسند. در حال حاضر آنها در موقعیتی نیستند تا در مورد شرکت در کنفرانس بین المللی سوریه که با ابتکار ایالات متحده امریکا و روسیه در پایان ماه می برگزار می شود، به توافقی برسند.

باره میکاییل، تحلیلگر مسایل سیاسی سوریه در "بنیاد روابط بین الملل و دیالوگ" در مادرید، می گوید: «در آغاز بیشتر متوجه تفرقه ایدیولوژیک می شویم که می توان به طور خلص از تقابل نیروهای سکولار و اسلامگرا سخن به میان آورد. اما پس از آن وضع پیچیده می شود، زیرا هر گروه برنامه خودش را دنبال می کند».

به گفته میکاییل، گروه های لیبرال، اسلام گرای لیبرال، اسلام گرای محافظه کار و دیگر گروه ها وجود دارند. علاوه بر این مسایل مناقشه برانگیز دیگری وجود دارند. گروه هایی هستند که طرفدار مداخله نظامی مستقیم می باشند، در حالی که سازمان های دیگر در مخالفت با آن اظهار نظر می کنند. این تحلیل گر مسایل سیاسی سوریه در ادامه گفت که سایر گروه ها می خواهند یک اردوی مشترک و متشکل از همه شورشیان تشکیل گردد، تا به صورت انحصاری حق استفاده از سلاح را داشته باشد، زیرا هر طریق دیگر برای آینده سوریه خطرناک می باشد.

ایتلاف های ضعیف در درون اپوزیسیون

انشقاق عمیقی در صفوف مخالفان حکومت سوریه وجود دارد. با نفوذترین ایتلافی که در ماه نومبر سال 2012 تاسیس شد، «ایتلاف ملی انقلاب سوریه و نیروهای مخالف حکومت» بود. در این ایتلاف علاوه بر گروه های قومی و مذهبی مختلف، گروه های مختلف فکری مانند اخوان المسلمین که محافظه کار می باشد و کمیته انسجام که سکولار است، شرکت داشتند. علاوتاً ایتلاف ملی با "اردوی آزاد سوریه" که بخش نظامی اپوزسیون می باشد، یکجا می باشد. "اردوی آزاد" به سهم خود متشکل از گروه های مختلفی است که صرفاً در یک ایتلاف ضعیف گرد هم آمده اند. غالباً این اتحاد چیزی بیش از صرفاً یک نام نیست.

افزایش تندروی در میان اپوزیسیون

احتمال افزایش تشنج در میان ایتلاف ملی وجود دارد. از یک طرف گروه های سکولار با اسلامگرایان میانه رو اختلاف دارند و از جانب دیگر، آنها با گروه های افراطی مشکل دارند. پیتر هارلنگ، کارشناس سوریه در موسسه تحقیقاتی "گروه بین المللی بحران" می گوید هستند نیروهای مخالفی در سوریه که زیر پرچم اسلامگرایان قرار گرفته اند. به گفته او، کم نیستند کسانی که این کار را بنا به ملحوظات عملگرایانه انجام می دهند. زیرا از یک سو رژیم اسد همواره با خشونت در برابر شورشیان واکنش نشان می دهد، از جانب دیگر حمایت مورد انتظار از غرب به دست آنها نرسید و آنها مجبور شدند از جاهای دیگری کمک بگیرند.

هارلنگ در این مورد می گوید: «آنها به سمت نیروهای مسلح اسلامی می روند، زیرا این ها از شبکه های اسلامی خارجی حمایت های بزرگی به دست می آورند و بیشتر این حمایت ها را از کشورهای منطقه خلیج به دست می آورند. این مردم در جنگ قرار دارند، به سلاح و تجهیزات نیاز دارند. پول لازم برای این منظور از کشورهای خلیج، از شبکه های اسلامی ای به دست می آید که مساجد را سازماندهی کرده اند».

تروریست های خارجی در سوریه

نوع دیگر شورشیان در سوریه جنگجویان اسلامگرایی می باشند که از خارج به این کشور سفر کرده اند. آنها به نوعی اسلام افراطی معتقد می باشند. مشهورترین گروه آنها "جبهه النصره" می باشد. در اپریل امسال اعلام گردید که این گروه با سازمان تروریستی القاعده در عراق همکاری می کند. موسسه "کیلیم" که در بریتانیا روی تروریسم اسلامی تحقیق می کند، به این نظر است که جبهه النصره 5 هزار عضو ثابت دارد و چند هزار دیگر جنگجویانی اند که ارتباط ضعیف با این گروه دارند. آنها در نظر دارند که در سوریه و همچنان کشورهای عربی هم مرز آن خلافت اسلامی را تاسیس کنند. باره میکاییل می گوید: «مردم سوریه و آنهایی که از آغاز یک گروه سیاسی فعال بوده اند، بیشتر سکولار می اندیشند. اپوزسیون سوریه شامل این بخش است که از ده ها سال بدین سو وجود داشته است. طرز تفکر سکولار هنوز هم غالب می باشد».

خشونت های مذهبی فزاینده

روزنامه عربی زبان "الحیات" که در لندن انتشار می یابد، می نویسد که با توجه به افزایش خشونت در سوریه مردم به جماعت های دینی پناه می برند. سوری ها روز تا روز پی می برند که آنها هم توسط نیروهای رژیم و هم توسط مخالفان آن به دلیل اعتقادات مذهبی و دینی شان مورد حمله قرار می گیرند و کشته می شوند. بنابراین آنچه که در دسترس قرار دارد کسب حمایت از دین و مذهب خودی می باشد.

روزنامه الحیات می نویسد: «بنابراین چنین فرقه گرایی را دیگر نمی توان نادیده گرفت، چه نخست از جانب سربازان رژیم اسد صورت گرفته باشد و یا بنا بر تجارب خراب از گذشته در مورد یک قدرت مبالغه آمیز به وجود آمده باشد. مسآله هرچه باشد اکنون مردم با جان شان بهای نفرت دینی را می پردازند».