Τριπλές εκλογές στο Βέλγιο

Υποχρεωτική ψηφοφορία, ψηφοδέλτια σε πολλές γλώσσες και προεκλογικές εκστρατείες στην τηλεόραση: το Βέλγιο εκλέγει νέο κοινοβούλιο αυτή την Κυριακή. Περίπου οκτώ εκατομμύρια ψηφοφόροι με δικαίωμα ψήφου καλούνται να εκλέξουν 150 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων στις Βρυξέλλες ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές.  Νέες εκλογές θα γίνουν και για τα περιφερειακά κοινοβούλια της Φλάνδρας, της Βαλλονίας και της περιφέρειας της πρωτεύουσας των Βρυξελλών, καθώς και για το κοινοβούλιο της γερμανόφωνης κοινότητας, η οποία έχει πληθυσμό περίπου 80.000 κατοίκων. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική στο Βέλγιο. Όσοι απέχουν χωρίς δικαστικά αποδεκτό λόγο αντιμετωπίζουν πρόστιμο.

Προεκλογική εκστρατεία με …πιτζάμες

Η προεκλογική εκστρατεία πήρε κατά διαστήματα περίεργη μορφή. Για παράδειγμα οι Φλαμανδοί ηγέτες έκαναν εκστρατεία για ψήφους σε μορφή ριάλιτι. Βρέθηκαν μαζί σε ένα κάστρο, διαφωνούσαν μπροστά στις κάμερες και μαγείρεψαν μαζί σπαγγέτι Μπολονέζ. Οι γαλλόφωνοι πολιτικοί, από την άλλη, έπαιρναν συνεντεύξεις με τις πιτζάμες τους και έπαιζαν επιτραπέζια παιχνίδια σαλονιού. Για όσους δεν το γνωρίζουν το Βέλγιο είναι γλωσσικά και πολιτισμικά διαιρεμένο, με την ολλανδόφωνη και οικονομικά ισχυρότερη περιοχή της Φλάνδρας στον βορρά και τη γαλλόφωνη περιοχή της Βαλλονίας στο νότο. Το γεγονός ότι τα περισσότερα κόμματα κατεβαίνουν μόνο στη Βαλλονία ή τη Φλάνδρα καθιστά τον σχηματισμό κεντρικής βελγικής κυβέρνησης μια περίπλοκη και συνήθως χρονοβόρα υπόθεση. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το ακροδεξιό φλαμανδικό κόμμα Vlaams Belang φαίνεται να προηγείται στις εκλογές.

Μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2019 χρειάστηκαν περίπου 16 μήνες για να σχηματιστεί ο λεγόμενος συνασπισμός Vivaldi από επτά κόμματα: τους Πράσινους, τους Φιλελεύθερους και τους Σοσιαλδημοκράτες και από τα δύο μέρη της χώρας, καθώς και τους Χριστιανοδημοκράτες από τη Φλάνδρα. Έκτοτε, επικεφαλής της κυβέρνησης είναι ο Φλαμανδός φιλελεύθερος Αλεξάντερ Ντε Κρόο. Ποια ζητήματα απασχολούν τους κατοίκους της χώρας μεταξύ της Βόρειας Θάλασσας και των Αρδεννών - και τι σχέση έχει αυτό με τη Γερμανία;

Μείγμα αιολικής με πυρηνική ενέργεια

Με πληθυσμό περίπου 11,5 εκατομμυρίων κατοίκων, ο ενεργειακός εφοδιασμός της χώρας αποτελεί μείζον ζήτημα - και όχι μόνο μετά την ενεργειακή κρίση που ακολούθησε τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Η επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προωθείται έντατικά, ιδίως η υπεράκτια αιολική ενέργεια. Για παράδειγμα, το Βέλγιο μαζί με τη Γερμανίακαι άλλες επτά χώρες έχουν θέσει ως στόχο την κατασκευή υπεράκτιων ανεμογεννητριών στη Βόρεια Θάλασσα με δυναμικότητα 120 γιγαβάτ έως το 2030. Ο στόχος είναι να παραχθούν τουλάχιστον 300 γιγαβάτ μέχρι το 2050. Πάνω απ' όλα όμως το Βέλγιο, σε αντίθεση με τη Γερμανία, εξακολουθεί να βασίζεται και να προωθεί την πυρηνική ενέργεια, με ορισμένα κόμματα να φέρνουν στο προσκήνιο ακόμη και την κατασκευή νέων πυρηνικών εργοστασίων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Η χώρα διαθέτει συνολικά επτά αντιδραστήρες σε δύο πυρηνικά εργοστάσια, αν και δύο έχουν ήδη τεθεί εκτός δικτύου. Πέρυσι συμφωνήθηκε ότι δύο πυρηνικοί αντιδραστήρες θα παραμείνουν στο δίκτυο μέχρι το 2035, δέκα χρόνια περισσότερο από ό,τι προβλεπόταν αρχικά χωρίς να αποκλείεται κι άλλη παράταση της διάρκειας λειτουργίας τους.

Στη Γερμανία οι βελγικοί πυρηνικοί αντιδραστήρες από τη δεκαετία του 1970 και του 1980 αποτελούν μόνιμη πηγή συζήτησης και έχουν επανειλημμένα βρεθεί να έχουν ελαττώματα, όπως προβληματικά τμήματα από σκυρόδεμα. Ως αποτέλεσμα, η πόλη του Άαχεν και η γερμανική κυβέρνηση, μεταξύ άλλων, έχουν επανειλημμένα ζητήσει να κλείσουν οι πυρηνικοί σταθμοί.

Αγοραστική δύναμη και μετανάστευση

Το λιμάνι της Αμβέρσας θεωρείται σημαντική πύλη εισόδου κοκαΐνης από τη Νότια Αμερική. Το Βέλγιο συνεργάζεται με τη Γερμανία, επειδή κι αυτή αντιμετωπίζει παρόμοια προβλήματα στο Αμβούργο, και άλλες χώρες για την εξεύρεση λύσεων. Σύμφωνα με έκθεση της ΕΕ την άνοιξη του 2023 στην Αμβέρσα μετρήθηκαν επίσης τα υψηλότερα υπολείμματα κοκαΐνης σε λύματα στην Ευρώπη. Στις Βρυξέλλες τα περιστατικά πυροβολισμών έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα με αποτέλεσμα πολλούς θανάσιμους τραυματισμούς.Οι αρχές το αποδίδουν σε συγκρούσεις μεταξύ συμμοριών ναρκωτικών. Τι μπορεί να πάρει ένας Βέλγος με τα χρήματα που κερδίζει; Το ζήτημα της αγοραστικής δύναμης αποτελεί μείζονα ανησυχία για τους κατοίκους. Ο πληθωρισμός δεν παίζει σημαντικό ρόλο στο Βέλγιο, λόγω του ότι οι μισθοί προσαρμόζονται τακτικά ανάλογα. Συνεπώς σε διεθνή σύγκριση οι πραγματικοί μισθοί στο Βέλγιο βρίσκονται σε καλό επίπεδο. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με την οργάνωση καταναλωτών Test-Achats, το 1/3 των Βέλγων αντιμετωπίζει δυσκολίες με το κόστος στέγασης και ενέργειας καθώς και με τα τρόφιμα. Εδώ και καιρό οι Βέλγοι προβληματίζονται για τη φορολογική μεταρρύθμιση που έχει προγραμματιστεί από καιρό, για συνταξιοδοτικά ζητήματα αλλά και για το υψηλό ποσοστό χρέους για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Ο αριθμός των αιτούντων άσυλο αυξήθηκε πρόσφατα απότομα και τα κέντρα φιλοξενίας ήταν υπερπλήρη. Μια κίνηση του αρμόδιου υφυπουργού πέρυσι να διακόψει τη διάθεση καταλυμάτων σε ανύπαντρους άνδρες που ζητούν άσυλο προκάλεσε αναστάτωση και δικαστήριο ανέστειλε και πάλι αυτό το μέτρο. Σύμφωνα με έρευνες, είναι κυρίως οι Φλαμανδοί αυτοί που ανησυχούν ιδιαίτερα για θέματα μετανάστευσης και ασφάλειας.

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου