Λιβύη: Ξεχειλίζει η οργή στην Ντέρνα

Από πού να αρχίσει κανείς και πού να τελειώσει στην Ντέρνα με τους χιλιάδες νεκρούς και τους εκατοντάδες άστεγους... Τί θα γίνει με το νερό, που δεν είναι πόσιμο; Τί θα γίνει με την προμήθεια τροφής σε μια χώρα απόλυτης φτώχειας; Πώς θα αντιμετωπιστούν οι ασθένειες μετά από μια θεομηνία τον Ντάνιελ, που έφερε τα πάνω κάτω και στην Ελλάδα; Οι κάτοικοι της πόλης πήραν τους δρόμους για να βγάλουν την οργή τους. Προχθές χιλιάδες κάτοικοι συγκεντρώθηκαν  στο κέντρο της πόλης διαδηλώνοντας για πρώτη φορά μετά τις φονικές πλημμύρες. Έξω από το τζαμί Αλ Σαχάμπα, ζήτησαν να αποδοθούν ευθύνες και εκφράζουν την απόγνωσή τους για τους κακούς χειρισμούς που θεωρούν ότι έκαναν οι τοπικές αρχές.

Κακή συντήρηση των φραγμάτων

Επί ώρες οι διαδηλωτές φώναζαν "Αγκίλα δεν σε θέλουμε! Όλοι οι Λίβυοι είναι αδέλφια!". Στόχος της οργής τους ο Αγκίλα Σάλεχ, πρόεδρος του κοινοβουλίου της Λιβύης που εδρεύει στη Βεγγάζη. Οι διαδηλωτές απαίτησαν να τους καταβληθούν αποζημιιώσεις και να τεθεί η επίβλεψη ανοικοδόμησης της πόλης σε διεθνείς ομάδες. Το βράδυ της Δευτέρας ο πρώην δήμαρχος της πόλης, ο Αμπντέλ Μονέιμ αλ-Γκάιθι, δήλωσε ότι το σπίτι του πυρπολήθηκε από διαδηλωτές. Εισαγγελείς ξεκίνησαν ήδη έρευνα για την κατάρρευση των δύο φραγμάτων, που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του 1970, καθώς και για την κατανομή των των κονδυλίων συντήρησής τους.

Την ίδια ημέρα ο Αλ Γκάιθι τέθηκε σε διαθεσιμότητα εν αναμονή της έκβασης της έρευνας. "Υπάρχει πολύς θυμός για το κοινοβούλιο, επειδή χρειάστηκαν 4 ημέρες για να συνεδριάσει και στη συνέχεια ο πρόεδρος ουσιαστικά έβρισε τους Λίβυους επειδή τόλμησαν να κατηγορήσουν τους πολιτικούς και να αναρωτηθούν γιατί συνέβη αυτό", δήλωσε στη Deutsche Welle ο Τάρεκ Μεγκερίσι, στέλεχος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. Εκείνο που κάνει τους ανθρώπους να εξεγείρονται είναι ότι ο Σαλέχ είπε την περασμένη εβδομάδα ότι η πλημμύρα είναι "θεομηνία" και ότι οι πολιτικοί δεν ευθύνονται γι αυτό. Αλλά υπάρχουν αξιόπιστες εκθέσεις που αποδεικνύουν ότι φράγματα δεν είχαν συντηρηθεί για χρόνια.

Το 2022, ο καθηγητής και πολιτικός μηχανικός Αμπνελβανίς Ασόρ έγραψε σε άρθρο του για το πανεπιστήμιο Sabha Journal of Pure and Applied Sciences ότι σε περίπτωση μεγάλης πλημμύρας οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές για τους κατοίκους της κοιλάδας και της πόλης". Όπως και συνέβη στις 11 Σεπτεμβρίου, μετά την κατάρρευση των φραγμάτων από τις καταρρακτώδεις βροχές που κατέστρεψε το ¼ της παραθαλάσσιας πόλης, για να μην αναφερθεί κανείς στην ανθρώπινη καταστροφή. Αλλά κατά πόσο οι υπεύθυνοι αυτής της χωρίς προηγούμενο καταστροφής θα λογοδοτήσουν; Θεωρείται μάλλον απίθανο, διότι η πολιτική και οι πολιτικοί είναι διαπλεκόμενοι και επικρατεί οικογενειοκρατία.

Απαγόρευση σε δημοσιογράφους

Ο ένας είναι συγγενής ή προστατευόμενος του άλλου. Εμπιστοσύνη στους θεσμούς δεν υπάρχει, οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι. Το 2022, η παγκόσμια Μη Κυβερνητική Οργάνωση Διεθνής Διαφάνεια κατέταξε τη Λιβύη στην 171η θέση μεταξύ 180 χωρών στον Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς. Η (διεθνώς μη αναγνωρισμένη) κυβέρνηση στα ανατολικά της χώρας κάνει ό,τι μπορεί για την αυτοπροστασία και μακροημέρευσή της στην εξουσία. Χθες, δημοσιογράφοι ανέφεραν ότι αξιωματούχοι της διοίκησης τούς ανάγκαζαν να φύγουν από την πόλη. Ο Χιχέμ Αμπού Τσκιουάτ, υπουργός Πολιτικής Αεροπορίας, είπε τηλεφωνικά στο Reuters ότι "κάποιοι" δημοσιογράφοι κλήθηκαν να μετακινηθούν, αλλά αυτό δεν σχετίζεται με τις διαμαρτυρίες των πολιτών στην κεντρική πλατεία της πόλης.

"Πρόκειται για μια προσπάθεια να δημιουργηθούν καλύτερες συνθήκες εργασίας των ομάδων διάσωσης για να φέρουν σε πέρας το έργο τους πιο ομαλά και πιο αποτελεσματικά", δήλωσε. "Ο μεγάλος αριθμός των δημοσιογράφων έχει γίνει εμπόδιο στο έργο των ομάδων διάσωσης" τόνισε. Στο μεταξύ και εκπρόσωπος ανθρωπιστικής οργάνωσης είπε στο Reuters ότι η διοίκηση της Ντέρνας δεν έδωσε άδεια μετακίνησης σε ομάδα που επρόκειτο να πάει εκεί. Προς τί όλα αυτά σε μια χώρα που χρειάζεται άμεσα ανθρωπιστική βοήθεια και φάρμακα για να μην ξεσπάσουν επιδημίες;

Το υπουργείο Υγείας δήλωσε στο ειδησεογραφικό ιστότοπο Αλ Μαρσάντ ότι η πόλη χωρίστηκε σε 3 ζώνες, ακριβώς για να εμποδιστεί η μετάδοση ασθενειών. Η περιοχή που επλήγη πιο πολύ χαρακτηρίστηκε μη κατοικήσιμη και μόνο τα σωστικά συνεργεία μπορούν να μπουν. Η δεύτερη, η "εύθραυστη ζώνη", είναι ακόμη επικίνδυνο να κατοικηθεί και μόνο η τρίτη μπορεί να κατοικήσιμη. Θα οδηγήσει αυτή η οργή των κατοίκων σε μια αρμονική συνεργασία με την αντίπαλη κυβέρνησης της δυτικής Λιβύης;

Ο ειδικός σε θέματα Λιβύης Ταρέκ Μεγκερίσι δεν το πιστεύει. Η διαίρεση διαρκεί από το 2014 με την αναγνωρισμένη από τη διεθνή κοινότητα κυβέρνηση Ντμπέιμπα να έχει έδρα την Τρίπολη και τον ισχυρό στρατηγό Χαφτάρ, που έχει υπό τις διαταγές του τον λεγόμενο Λιβυκό Εθνικό Στρατό, να εδρεύει στο Τομπρούκ. "Αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο ο Χαφτάρ και οι Λίβυοι πολιτικοί είναι καλοί, αυτό είναι η πολιτική καταστολής, η φυλάκιση των ανθρώπων που τολμούν να διαμαρτυρηθούν και να εκφραστούν", δηλώνει.

Πηγές: DW, The Libya Observer, AFP, Reuters, DPA