Διάσκεψη Βερολίνου: Βήμα προς την ειρήνη στη Λιβύη;

Ξεκινά σήμερα η δεύτερη Διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη με τη συμμετοχή των ίδιων κρατών και οργανισμών που συμμετείχαν και στην πρώτη, τον Ιανουάριο του 2020. Η διαφορά έγκειται στο ότι αυτήν τη φορά είναι προσκεκλημένα μέλη της πρόσφατα εκλεγείσας μεταβατικής κυβέρνησης υπό τον πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα. Και επειδή η διάσκεψη θα γίνει σε υπουργικό επίπεδο, δεν αναμένεται να παραστεί ο ίδιος.

Τα όρια της μεταβατικής κυβέρνησης

Από την πρώτη διάσκεψη έχουν αλλάξει αρκετά στη χώρα. Το πιο βασικό είναι ότι από τον περασμένο Οκτώβριο υπάρχει συμφωνία εκεχειρίας υπό την αιγίδα των ΗΕ ανάμεσα στις στρατιωτικές δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ με έδρα την Βεγγάζη και του Φαγίζ αλ Σάρατζ με έδρα την Τρίπολη, την πρωτεύουσα της Λιβύης. Από τον περασμένο Φεβρουάριο εξελέγη και μεταβατική κυβέρνηση, η οποία ανέλαβε να προετοιμάσει το έδαφος με τη στήριξη του διεθνούς παράγοντα, έτσι ώστε στις 24 Δεκεμβρίου να μπορέσουν οι Λίβυοι να εκλέξουν νέα κυβέρνηση. Το έργο είναι κολοσσιαίο, αν σκεφτεί κανείς ότι από το 2014 τη χώρα κυβερνούσαν δύο αντιμαχόμενες διοικήσεις.Η πρώτη στην Τρίπολη, με τη στήριξη της Τουρκίας και του Κατάρ, και η δεύτερη στη Βεγγάζη με στήριξη από τη Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.

«Δεν νομίζω ότι η μεταβατική κυβέρνηση ασκεί ιδιαίτερη επιρροή, γιατί οι εμπλεκόμενες διεθνείς δυνάμεις ξέρουν ότι η δύναμή τους στηρίζεται στην διεθνή βοήθεια και όχι σε αυτήν του λιβυκού λαού» υποστηρίζει ο Σάμι Χάμντι, διευθυντής του International Interest, μιας εταιρείας συλλογής και ανάλυσης στοιχείων. «Ο διεθνής παράγων γνωρίζει ότι ο πολιτικός διάλογος στη Λιβύη έγινε με διεθνείς προσπάθειες και όχι λιβυκές. Γνωρίζει ότι η μεταβατική κυβέρνηση δημιουργήθηκε επί τη βάσει διεθνούς συμφωνίας και όχι λιβυκής. Εάν λοιπόν είστε η Ρωσία, η Τουρκία, η Γερμανία ή η Γαλλία ξέρετε ότι για να κάνετε κάτι στη Λιβύη, χρειάζεστε τη βοήθεια και της Ρωσίας ή της Τουρκίας, ή ακόμη και τις πιέσεις των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στον Χαφτάρ».

Θα γίνουν εκλογές το Δεκέμβριο;

Υπάρχουν δύο σημαντικές αποφάσεις από την πρώτη Διάσκεψη του Βερολίνου, οι οποίες ωστόσο παραμένουν σε εκκρεμότητα: Το εμπάργκο όπλων και η αποχώρηση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων και μισθοφόρων. Σύμφωνα με στοιχεία των ΗΕ υπάρχουν στη χώρα πάνω από 20.000 ξένοι μισθοφόροι και στρατιωτικό προσωπικό, μεταξύ άλλων από την Τουρκία, τη Ρωσία, το Σουδάν και το Τσαντ.Και δεν διαφαίνεται βούληση να μεταφέρουν αυτές τις δυνάμεις εκτός Λιβύης ή να σεβαστούν το εμπάργκο όπλων.Το τελευταίο διάστημα κυκλοφόρησαν φήμες ότι η μεταβατική κυβέρνηση αποφασίσει να αναβάλει τις εκλογές πέραν του Δεκεμβρίου, κάτι το προβληματικό, γιατί το θέμα είναι στην πρώτη θέση της αυριανής ατζέντας της Διάσκεψης.

Ο Αντρέας Ντίτμαν, καθηγητής Ανθρωπογεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Γκίσεν, που ερευνά τις εξελίξεις και την ασφάλεια στη Λιβύη, εκφράζει την υπόθεση ότι «ίσως η συμμετοχή το Δεκέμβριο να μην είναι υψηλή, όχι επειδή είναι Χριστούγεννα και ο Λίβυοι θέλουν να το γιορτάσουν, αλλά επειδή είναι απογοητευμένοι από τις προηγούμενες εκλογές και έχουν μάθει ότι ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, στο τέλος τα καλάσνικοφ αποφασίζουν»

Τζένιφερ Χολάις

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου