Βραδιά του Ερευνητή 2022 στη Θεσσαλονίκη

Με μάσκες ή χωρίς, μικροί και μεγάλοι κατέκλυσαν τις αίθουσες του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης για να γνωρίσουν από κοντά τις νέες τεχνολογίες και να συνομιλήσουν με τους ερευνητές στη φετινή Βραδιά του Ερευνητή σε μία έκρηξη θετικής ενέργειας. «Αυτή είναι η χαρά του ερευνητή. Το ιδανικό είναι να έχεις σκεφτεί κάτι, να λειτουργήσει και τελικά να υπάρχει εκεί έξω στον κόσμο και να το χρησιμοποιούν οι άλλοι», λέει χαρακτηριστικά ο ερευνητής Αντώνης Δημητρίου. H εξαιρετική βραδιά διοργανώθηκε και φέτος με εξαιρετικό τρόπο από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). Χορηγός επικοινωνίας ήταν, μεταξύ άλλων, και η Deutsche Welle.

Ενεργειακή αυτονομία

Οι λογαριασμοί ενέργειας έχουν φτάσει στα ύψη και στο τραπέζι μπαίνουν νέες λύσεις από τα επιστημονικά συρτάρια. Το καινοτόμο ευρωπαϊκό έργο PLUG-N-HARVEST δίνει μια πολύ αξιόλογη πρόταση. «Με μία κτιριακή πρόσοψη αλουμινίου που μπορεί να ενσωματώσει τεχνολογίες φωτοβολταϊκών, θερμομόνωσης και κλιματισμού κι ένα σύστημα ενεργειακής διαχείρισης κτιρίου τεχνητής νοημοσύνης, μπορεί κάποιος να παίρνει τις βέλτιστες αποφάσεις, για τον τρόπο και το μέγεθος της χρήσης συγκεκριμένων φορτίων του κτιρίου», τονίζει ο Δρ. Ιάκωβος Μιχαηλίδης από το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Μέσω έξυπνων αλγορίθμων ο ελεγκτής του κτιρίου με βάση τις παρατηρήσεις του συστήματος λαμβάνει αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο αν θα ρυθμίσει π.χ. το κλιματιστικό ή ένα θερμοστάτη σε χαμηλότερη θερμοκρασία. «Οι προτάσεις αφορούν τη μείωση του κόστους της ενέργειας, κρατώντας τη θερμική άνεση σε βέλτιστα πλαίσια», αναφέρει ο Μιχαηλίδης. Οι δοκιμές στα κτίρια έδειξαν ότι αυτά τα φωτοβολταϊκά πάνελ παράγουν μία μεγαβατώρα το χρόνο, καλύπτοντας 22-24% των ενεργειακών αναγκών ενός μέσου ελληνικού νοικοκυριού με μικρό κόστος. Με τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης υπάρχει εξοικονόμηση άλλου 15% ενέργειας. «Στο κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών καλύφθηκαν έτσι τα έξοδα φωτισμού για όλο το 24ωρο. Η ανάπτυξη εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να δημιουργήσει και περαιτέρω οικονομικά οφέλη κατά την λειτουργία ενός κτιρίου. Π.χ., όταν ένα νοικοκυριό είναι διατεθειμένο να μην καταναλώσει ενέργεια σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο της μέρας τότε θα δίνει στον πάροχο την δυνατότητα να την προμηθεύσει αλλού που έχει μεγαλύτερο όφελος, ενώ στο νοικοκυριό θα δίνονται ισοδύναμα οικονομικά οφέλη, εκπτώσεις ή μπόνους σαν ανταμοιβή."», επισημαίνει ο Έλληνας ειδικός. Στόχος η εμπορική εκμετάλλευση του έργου και ήδη ξεκίνησε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρίες για το επόμενο βήμα.

Eξατομικευμένη διατροφή

Θέλετε να χάσετε κιλά; Μήπως ένα πρόβλημα υγείας σας αναγκάζει να αλλάξετε διατροφή; Η εφαρμογή PROTEIN μπορεί να σας λύσει τα χέρια. «Δίνουμε ένα πλάνο προσωποποιημένης και εξατομικευμένης διατροφής σύμφωνα με τις ανάγκες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του χρήστη, με τη χρήση μιας απλής εφαρμογής στο κινητό τηλέφωνο. Οι πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά και την υγεία του που δίνει ένας χρήστης συνδυάζονται με πληροφορίες και κανόνες από γιατρούς και διατροφολόγους και δίνουν ένα πρόγραμμα διατροφής και φυσικής άσκησης για τον καθένα», δηλώνει ο Λάζαρος Γυμνόπουλος project manager του έργου. Η εφαρμογή εξασφαλίζει τον έλεγχο αξιοπιστίας των πληροφοριών του κάθε χρήστη και τις φιλτράρει με τους διατροφικούς κανόνες πρόσληψης θερμίδων και στοιχείων. Μάλιστα, δίνει καινοτόμες δυνατότητες όπως να ερευνήσει πόσο αργά ή γρήγορα τρώει κάποιος μέσω ενός απλού βίντεο αλλά και αυτόματης αναγνώρισης του όγκου του φαγητού μέσα από μια απλή φωτογραφία. «Παρά την αρχική κριτική, αποδείχθηκε εν τέλει ότι η εφαρμογή μπορεί να λειτουργήσει σε αρμονία με τους επιστήμονες αν υπάρχει υψηλή επιτήρηση και απευθείας επαφή με το χρήστη», τονίζει ο ερευνητής.

Το επόμενο βήμα των ερευνητών του έργου PROTEIN είναι η περαιτέρω οικονομική αξιοποίηση της  εφαρμογής και η σύνδεση των αλγορίθμων της με θέματα βιωσιμότητας: με την προσβασιμότητας της τροφής, την αναζήτηση οικονομικών τροφών ή ακόμα με αυτές χωρίς μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα στη διαδικασία παραγωγής τους.

Ένα ρομπότ…βοηθός μουσείου

«Έχουμε φτιάξει ένα κοινωνικό ρομπότ το οποίο προορίζεται να λειτουργεί μέσα στους χώρους του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Σκοπός είναι να παίζει διαδραστικά παιχνίδια με νεαρούς επισκέπτες. Σε ένα μήνα ετοιμαζόμαστε να υποδεχθούμε τα σχολεία». εξηγεί μιλώντας στη Deutsche Welle, o Αντώνης Δημητρίου, υπεύθυνος έργου Culture ID από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Με ενσωματωμένη τεχνολογία RFID αυτό το κοινωνικό ρομπότ αλληλοεπιδρά με το φυσικό κόσμο. Παρακολουθεί τα εκθέματα τα οποία είναι εφοδιασμένα με μια RFID ετικέτα και την καταγραφή επεμβάσεων σε αυτά αλλά και με τους επισκέπτες με ένα διασκεδαστικό τρόπο, προσθέτοντας κάτι το διαφορετικό. «Σαν ένα παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού, τα παιδιά χρησιμοποιούν μια φορητή συσκευή που έχουμε φτιάξει, η οποία τους καθοδηγεί να βρουν στοιχεία μέσα στο μουσείο που αφορούν το συγκεκριμένο γρίφο. Τους χαροποιεί, συνεργάζονται, να προχωρήσουν στο μονοπάτι της γνώσης μέσα στο μουσείο», επισημαίνει ο Έλληνας ερευνητής.

Αφήνοντας πίσω τις κρίσεις της οικονομίας και της πανδημίας οι ερευνητές στην Ελλάδα επιμένουν να καινοτομούν για να δώσουν λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα αλλά και δημιουργικές ανάσες στις ζωές των ανθρώπων. Οι κινήσεις σύνδεσης με την αγορά και το άνοιγμα προ το ευρύ κοινό δείχνουν να γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ κοινωνίας και επιστήμης.

Διογένης Δημητρακόπουλος