«Έφυγε» ο Γκίντο Βέστερβελε

«Η Γερμανία θα παραμείνει ένας αξιόπιστος εταίρος στην Ευρώπη». Με αυτά τα λόγια, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ο Γκίντο Βέστερβελε αποχαιρετούσε τη διεθνή σκηνή τον Σεπτέμβριο του 2013, στα 51 του χρόνια. Την ημέρα εκείνη ήταν επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας. Την επόμενη μέρα δεν θα ήταν καν βουλευτής, καθώς το κόμμα του, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP), είχαν μείνει εκτός Βουλής, για πρώτη φορά στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Γερμανίας. Ήταν ένα ξαφνικό τέλος για μία πολιτική σταδιοδρομία γεμάτη διακυμάνσεις.

Ο Βέστερβελε γεννήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου του 1961 στο Μπαντ Χόνεφ, προάστιο της Βόννης. Μεγάλωσε με τον πατέρα του και τα τρία αδέλφια του, καθώς οι γονείς του, δικηγόροι και οι δύο, είχαν χωρίσει. Ήδη από τα σχολικά του χρόνια προσέλκυε την προσοχή με την ευφράδεια, αλλά και την ευγένειά του. «Τζέντλεμαν» τον χαρακτήριζαν οι δάσκαλοί του. Μόλις στα 19 του χρόνια ο Βέστερβελε εντάσσεται στο φιλελεύθερο κόμμα, ανήκει μάλιστα στα ιδρυτικά μέλη της νεολαίας του. Σχεδόν πάρεργο στην πολιτική του δραστηριότητα αποτελούν οι σπουδές του στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου της Βόννης, τις οποίες πάντως ολοκληρώνει, ενώ αργότερα ανακηρύσσεται διδάκτωρ. Στα 33 του χρόνια εκλέγεται γενικός γραμματέας του FDP και στα 39 του γίνεται ο νεότερος πρόεδρος στην ιστορία του κόμματος. Δέκα ολόκληρα χρόνια θα παραμείνει στην ηγεσία του FDP.

Πολιτικό σώου, εκλογικός θρίαμβος

Κύριος στόχος του Γκίντο Βέστερβελε ήταν να «ανοίξει» το κόμμα των Φιλελευθέρων στις νεαρές ηλικίας, διευρύνοντας αντιστοίχως την απήχησή τους στο εκλογικό σώμα. Θέλοντας να προσελκύσει την προσοχή, δεν δίστασε να καταφύγει σε αντισυμβατικές μεθόδους: Εμφανίστηκε στο Big Brother. Ξεκίνησε προεκλογικές περιοδείες με ένα αυτοκινούμενο τροχόσπιτο, βαμμένο κίτρινο-μπλε, στα χρώματα του κόμματος. Διακήρυξε ότι ο στόχος του στις εκλογές του 2009 θα ήταν το ασύλληπτο 18% και μάλιστα αποτύπωσε τον αριθμό αυτό στις σόλες των παπουτσιών του, τις οποίες επεδείκνυε στις τηλεοπτικές κάμερες. Κυκλοφόρησε φωτογραφίες του από παιχνίδι μπιτς-βόλεϊ. Με όλα αυτά οι αντίπαλοί του άρχισαν να χαρακτηρίζουν το FDP «το κόμμα του χαβαλέ». Παρέβλεπαν όμως ότι ο πρόεδρός του ήταν και εξαιρετικός ρήτορας, από τους καλύτερους στο κοινοβούλιο. Τελικά, στις βουλευτικές εκλογές του 2009 ο Γκίντο Βέστερβελε πετυχαίνει τον στόχο του, χαρίζοντας στο FDP τη μεγαλύτερη εκλογική επιτυχία στην ιστορία του: το 14,9% των ψηφοφόρων εμπιστεύεται τους φιλελεύθερους και ιδιαίτερα τις υποσχέσεις τους για δραστική μείωση της φορολογίας.

Στα 48 του χρόνια ο Γκίντο Βέστερβελε γίνεται ο 11ος υπουργός Εξωτερικών της μεταπολεμικής Ομοσπονδιακής Γερμανίας. Πραγματοποιεί την πρώτη του επίσκεψη όχι στο Παρίσι, όπως προέβλεπε ο «αγραφος νόμος» για έναν νέο υπουργό Εξωτερικών, αλλά στη Βαρσοβία. Διακηρύσσει την προσήλωσή του στον αφοπλισμό και απαιτεί να απομακρυνθούν από το γερμανικό έδαφος 20 πυρηνικές κεφαλές, αμερικανικής κατασκευής, που είχαν παραμείνει από την εποχή του ψυχρού πολέμου. Προκαλεί αίσθηση σε ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών το 2011 για την επικείμενη διεθνή στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, καθώς η Γερμανία απέχει, ενώ όλες οι υπόλοιπες δυτικές χώρες τάσσονται υπέρ της στρατιωτικής επιχείρησης. Στη Γερμανία πάντως η δημοτικότητά του υποχωρεί. Σε μία εποχή που η οικονομική κρίση γιγαντώνεται, ο Γκίντο Βέστερβελε εξακολουθεί να απαιτεί μείωση της φορολογίας, όπως άλλωστε προβλέπει το προεκλογικό πρόγραμμα του FDP, ενώ κάνει λόγο, καθ΄υπερβολήν έστω, για «ύστερη ρωμαϊκή παρακμή» αναφέρομενος στην υπερβολική, όπως πιστεύει, κοινωνική στήριξη προς τους άνεργους. Ο εξαιρετικός ρήτωρ της αντιπολίτευσης φαίνεται να μην μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες της καθημερινής διακυβέρνησης. Το FDP κατακρημνίζεται στις δημοσκοπήσεις.

Το εσωκομματικό «πραξικόπημα» του 2011

Οι συνέπειες δεν άργησαν: την άνοιξη του 2011 εκδηλώνεται εσωκομματικό πραξικόπημα και τα ηνία του κόμματος αναλαμβάνει ο νεαρός και φιλόδοξος Φίλιπ Ρέσλερ. Ο Βέστερβελε παραμένει υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο δεσμεύεται ότι δεν πρόκειται πλέον να παρεμβαίνει σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. Ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο, προσπαθεί να διαμεσολαβήσει σε εστίες κρίσης. Η δημοτικότητά του αυξάνεται και πάλι. Σε λίγο οι δημοσκοπήσεις τον υποδεικνύουν ως έναν από τους δέκα πιο δημοφιλείς πολιτικούς σε ολόκληρη τη Γερμανία. Σε τέσσερα χρόνια θητείας στο υπουργείο Εξωτερικών, ο Βέστερβελε ταξιδεύει σε εκατό χώρες, συνδέει το όνομά του με πολιτικές και πρωτοβουλίες για την αποκλιμάκωση της βίας και την αποχή από στρατιωτικές παρεμβάσεις.

Συμπληρώνει 30 χρόνια στα δημόσια πράγματα. Θα ξεφύγει από τα καθιερωμένα και στην ιδιωτική του ζωή, καθώς είναι ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών της χώρας που συζεί με έναν άνδρα. Από το 2004 είχε κάνει το outing. Πάνω απ΄όλα όμως ο Βέστερβελε θα ξεχωρίσει για τη ρητορική του δεινότητα. Υπερασπιζόταν με αποφασιστικότητα τις θέσεις του και αντέκρουε την κριτική περί «αντικοινωνικής πολιτικής» των φιλελευθέρων με φράσεις όπως «Κοινωνικό είναι ό,τι δημιουργεί θέσεις εργασίας», "Όπου δεν υπάρχει τίποτα δεν μπορείς και να μοιράσεις τίποτα" ή ακόμη και με την ειρωνική φράση «Σε αυτή τη ζωή καλό είναι να μην έχεις αποφοιτήσει μόνο από τη σχολή οδηγών».

Τον Ιούνιο του 2014 έγινε η διάγνωση: ο Γκίντο Βέστερβελε έπασχε από λευχαιμία. Θα δώσει τη μάχη του. Ένα χρόνο αργότερα φαινόταν ότι είχε νικήσει τη νόσο. Τον Σεπτέμβριο του 2015 θα κάνει μία δημόσια εμφάνιση μιλώντας στο πρόγραμμα Young Leaders που διοργανώνει το «Ίδρυμα Βέστερβελε», ενώ λίγο αργότερα θα τιμηθεί με το μετάλλιο της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας. Αλλά τον Νοέμβριο θα αναγκαστεί να μπει και πάλι στο νοσοκομείο. Η είδηση για τον θάνατό του προκάλεσε συγκινητικές αντιδράσεις στη Γερμανία. «Ήταν ένας αληθινός πατριώτης. Συμβολίζει μία Γερμανία ανοιχτή, φιλελεύθερη, σταθερά εδραιωμένη στη διεθνή κοινότητα» δήλωσε ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ.

Ιβέτα Οντρουσκόβα / Γιάννης Παπαδημητρίου