PanamaPapers: Transakcije vode u BiH

Afera “PanamaPapers” ponovo je aktuelizovana u BiH objavljivanjem imena nekoliko ljudi koji su osnivali fiktivne firme, koristeći usluge advokatske kompanije Mossack Foncesa. Radi se o, kako navodi Međunarodni konzorcij istraživačkih novinara, direktoru Bosnalijeka Nedimu Uzunoviću i Amelu Kovačeviću bivšem ambasadoru BiH u Kini, a od kompanija se pominje zvornička “Alumina”.

Firme osnivali zbog poreskih olakšica

Kovačević se obratio medijima rekavši da je kompaniju osnovao 2013. godine u Hong Kongu zbog poreza. Međutim tvrdi da ona nikada nije zaživjela: “Zbog poreza je osnovana firma. Tamo skoro da nema poreza. Ali sama činjenica osnivanja kompanije nije na bilo koji način problematična", rekao je Kovačević medijima povodom objavljivanja njegovog imena.

U bazi podataka, među državljanima BiH je i Nedim Uzunović, direktor Bosnalijeka. Firmu Serreta Invest Limited, prema informacijama Međunarodnog konzorcijuma novinara, osnovao je 2009. godine na Britanskim djevičanskim ostrvima. Uzunović nije bio dostupan za komentar jer su nam u ovoj komapniji rekli da je službeno odsutan. On je pak za bh medije ranije izjavio: “Offshore kompanije nisu same po sebi nelegalne. Vrlo je neozbiljno kompanije i imena osoba stavljati u kontekst nelegalnosti na način kako je učinjeno. Ovom prilikom ističem da su sve aktivnosti koje sam obavljao i obavljam u skladu sa zakonom”.

Kompanije imaju predstavništva u BiH

“Ta kompanija posluje i danas jer se predstavništvo nalazi u BiH. Znači u BiH postoji firma Serreta Invest i vlasništvo je te firme sa Britanskih djevičanskih ostrva. Meni nije poznato čime se ona bavi. Osnovana je u januaru 2009. godine. U to vrijme gospodin Uzunović je bio direktor predstavništva Bosnalijeka u Rusiji. Ono što je zanimljvo da su revizori ukazali za čitav niz transakcija za koja nije bilo pokrića i za koje su smatrali da su sumnjive u tom periodu”, kaže za BH radio 1 Miranda Partucić iz Centra za israživanje korupcije i organnizovanog kriminala, partnera Međunarodnog konzorcijuma novinara.

Uzunović i Kovačević zajedno su na listi sa zvorničkom kompanijom “Aluminom”, kćerkom firme fabrike glinice “Birač” koja je pod istragom zbog poslovanja u periodu dok je na njenom čelu bila litvanska UKIO grupa, za koju se sumnja da je izvlačila novac iz BiH upravo preko “Alumine”. Urednik portala Capital, Siniša Vukelić kaže da je još prije tri godine utvrđeno nelegalno poslovanje i sumnjive transakcije “Alumine” ali da niko do sada nije reagovao.

Znali za izvlačenje novca prije tri godine

“Organi RS znali su da Litvanci izvlače pare iz BiH i pohranjuju ih na offshore račune. Te podatke imala je i Agencija za bankarstvo, a dokaz je izvještaj deviznog inspektorata iz 2013. godine. Tu se vidi da su rađene malverzacije u milionskim sumama i da niko ništa nije preduzeo. Mislim da je mala vjerovatnoća da će neko nešto preduzeti nakon objavljivanja ovih podataka”, kaže Vukelić.

Miranda Patrucić kaže kako će oni i dalje objavljivati podatke. "Postoji još nekoliko imena koja su u vezi sa BiH, odnosno čiji su državljani na listi Panama dokumenata. Mi radimo na tim pričama jer oni nisu bili u bazi nego su se njihova imena nalazila u drugim dokumentima koji nisu objavljeni. Ali pošto su od javnog interesa njihova će imena biti objavljena čim priča bude gotova."

Kompanija i fiktivna uprava za 1000 dolara

Analitičar Željko Raljić kaže da se u ovom trenutku ne može govoriti u čijem su stvarnom vlasništvu sporni računi te da ostaje otvoreno pitanje da li je bilo nezakonitih transakcija. “Doskorašnji predsjednik Upravnog odbora Alumine je svojevremeno na poziciji direktora finansija fabrike glinice Birač, a to je ratni period, vršio nezakonite transakcije. To je bilo nezakonito izvlačenje novca koji se prebacivao na račune na Kipru”, kaže Raljić.

Dokumenti "PanamaPapers" koji su procurili iz panamske advokatske firme Mossack Fonseca sastoje se od 2,6 terabajta podataka, 11,5 miliona dokumenata i 214.000 fiktivnih kompanija.