Nova runda dijaloga - teme i akteri stari

Šefica evropske diplomatije Ketrin Ešton, premijeri Srbije i Kosova Ivica Dačić i Hašim Tači i prvi potpredsjednik Vlade Srbije, Aleksandar Vućić razgovaraće u Briselu o primjeni dogovorenog u okviru Briselskog sporazuma. Nakon februarske 22. runde dijaloga, i dalje je otvoreno ostalo pitanje organizacije prvosuđa na sjeveru Kosova, odnosno formiranje i nadležnosti Osnovnog suda u Kosovskoj Mitrovici. Dvije strane su tada izjavile da su „nadomak rješanja“ koje je istovremeno u skladu sa kosovskim ustavom i zahtjevom za poštovanje specifičnosti i samosvojnosti Srba na sjeveru Kosova.

„Ako je jedan sud za sedam opština, onda etnička struktura u dijelovima odjeljenja koja zasjedaju na sjeveru mora da bude sa većinom srpskih sudija i tužilaca. Podjela po etničkim kriterijumima nije praksa u pravosuđu i to se mora poštovati, kao što se mora poštovati i specifičnost sevra“, izjavio je premijer Srbije Ivica Dačić nakon februarske runde dijaloga.

Iako je tada bilo najavljeno da bi konačan dogovor trebalo da se finalizuje i potpiše „ u narednim danima“ do toga nije došlo. U Briselu, neposredno pred novu rundu dijaloga nisu željeli da spekulišu o tome da li su dvije strane u okviru ekspertskih grupa u međuvremenu usaglasile stavove i da li bi na današnjem sastanku moglo da dođe i do konačnne političke saglasnosti o pravosuđu.

Kako će izgledati dijalog nakon izbora u Srbiji i na Kosovu?

Iz Beograda najavljuju da će se tokom ove runde dijaloga nastaviti razgovori i o formiranju Zajednice srpskih opština, civilnoj zaštiti na sjeveru i pripremama za učešće Srba na predstojećim parlamentarinim izborima na Kosovu. Istovremeno, u Briselu se insistira na razgovoru o daljim koracima u dijalogu Beograda i Prištine u kontekstu izbornih rezultata u Srbiji, ali i predstojećih na Kosovu. Ostaje tako da se vidi u kom formatu će se nastaviti dijalog koji su do sada vodili premijeri Dačić i Tači:

„Dosadašnji prvi potpredsjednik Vlade, Aleksandar Vučić imao je odličan rezultat. On je bio veliki i važan dio dijaloga Beograda i Prštine. Mi očekujemo da će se ti pregovori nastaviti , što je i sam Vučić jasno stavio do znanja“, izjavila je šefica EU diplomatije, Ketrin Ešton, naglasivši neophodnost da nakon izbora u Srbiji dođe do što bržeg formiranja novih institucija vlasti kako bi zemlja nastavila reformski i proces normalizacije odnosa sa Prištinom.

U diplomatskim izvorima u Briselu navode da bi, bez obzira na privremeni zastoj zbog izbornih procesa u Srbiji i na Kosovu i eventualne promjene pregovarača, ova faza dijaloga trebalo da do novembra, kada ističe mandat šefici EU diplomatije, dovede bar do potpune implementacije Briselskog dogovora kao prvog u cilju normalizacije odnosa Beograda i Prištine. EU očekuje da uslijede i drugi sporazumi o preostalim otvorenim pitanjima.

Od Beograda se očekuje jasnije pozicioniranje prema krimskom pitanju?

Povodom navoda nekih srpskih medija da bi 23. rundu dijaloga Beograda i Prištine šefica EU diplomatije mogla da iskoristi da na delegaciju Beograda izvrši dodatni pritisak kako bi se Srbija pridružila evropskim mjerama protiv Ruske Federacije, u Briselu ponavljaju da zemlje koje pretenduju na članstvo u EU nemaju pravno-formalnu obavezu da podrže ovakve odluke zemalja članica Unije, ali i upozoravaju da se obaveze iz Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju „budno prate“, i da će imati „svoje efekte“ na godišnje izvještaje o napretku svake zemlje pojedinačno u procesu evrointegracija.

Nezvanično, diplomatski izvori u Briselu kažu da se u EU shvata „specifična pozicija Srbije“, ali i da se od Beograda ipak očekuje „malo jasniji stav“ u odnosu na krimsko pitanje.

Autorka: Marina Maksimović
Odg. urednica: Jasmina Rose