Njemački dpa: kraj destruktivne politike Beograda?

Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić nagovijestio je da bi mogao da prihvati francusko-njemački plan za normalizaciju odnosa sa Kosovom. Zapadni pregovarači su mu dali izbor – da prihvati plan ili da trpi posljedice prekida pregovora o pristupanju EU i povlačenja stranih investicija, rekao je on na konferenciji za novinare koja je emitovana uživo na televiziji u ponedjeljak uveče.

„Ako je izbor da dobijemo sankcije – a šta bi bila gora sankcija od povlačenja investicija – ili da s druge strane odmah prihvatimo sve što članstvo Kosova u UN znači, onda sam za put kompromisa, ma koliko on bio sporan“, objasnio je Vučić.

Tenzije nedavno ponovo eskalirale

Njemačka agencija u svom izvještaju podsjeća da je Kosovo, sada gotovo isključivo naseljeno Albancima, nekada bilo dio Srbije. Nakon oružane pobune kosovskih Albanaca i masovnog kršenja ljudskih prava od strane srpskih snaga bezbjednosti, NATO je u proljeće 1999. bombardovao Jugoslaviju koja se tada sastojala od Srbije i Crne Gore.

Od 1999. do 2008. tim područjem je upravljala administracija UN, Unmik, a 2008. država se proglasila nezavisnom. Srbija do danas nije priznala taj korak i polaže pravo na tu teritoriju. Diplomatski napori Zapada proteklih godina nisu rezultirali značajnijom normalizacijom situacije, a nedavno su tenzije ponovo eskalirale u vidu blokada puteva i pucnjave.

Članstvo Kosova u UN?

Za francusko-njemački plan se saznalo u jesen prethodne godine. On nikada nije zvanično objavljen, ali njegove ključne tačke su poznate otkako je dostavljen stranama. Plan, između ostalog, predviđa da Srbija i Kosovo uzajamno prihvate sadašnje granice, iako se formalno ne priznaju kao države. 

Konkretno, to bi značilo da bi Srbija prestala da blokira članstvo Kosova u međunarodnim organizacijama – što ona čini uz aktivnu podršku Rusije. Prijem Kosova u UN do sada nije uspio zbog veta stalne članice Savjeta bezbjednosti Rusije.

„Nema riječi o tome da podržavamo ulazak Kosova u UN, ali bismo de fakto prihvatili njegovo članstvo“, rekao je Vučić.

„Nervoza u Evropi"

Ako bi se to dogodilo, to bi zapravo bila prekretnica u Vučićevoj kosovskoj politici, koja je do sada bila zasnovana na srpskom nacionalizmu, ocjenjuje dpa.

„Geopolitička situacija se promijenila“, rekao je Vučić. Zbog ruskog agresorskog rata protiv Ukrajine vlada „nervoza u Evropi" i „eskapade u sopstvenom dvorištu“ se više ne tolerišu, prenosi njemačka agencija riječi predsjednika Srbije.

Francusko-njemački plan je postao plan EU, koji podržava i pet država-članica koje još nisu priznale Kosovo: Španija, Grčka, Rumunija, Slovačka i Kipar.

Previranja u SNS

Zbog toga očigledno ima previranja u SNS-u, stranci predsjednika. Na sjednici odbora SNS proteklog vikenda nekoliko učesnika izrazilo je protivljenje eventualnoj promjeni kursa. Vučić, koji je i šef SNS, tada je zaprijetio ostavkom, poslije čega su sve kritike utihnule, prenijeli su srpski mediji.

Vučić je u ponedjeljak uveče naglasio da još ništa nije odlučeno. Zadnju riječ bi morao da ima srpski parlament, a „možda i narod“, zaključuje svoj izvještaj njemačka agencija dpa.

gm/dr (dpa)