Neonacistički huligani na protestima protiv korona-mjera
28. decembar 2020
Fudbalske utakmice u Njemačkoj se od marta, uz par izuzetaka, igraju pred praznim tribinama. Taj prazan hod su neki fudbalski huligani iskoristili da se priključe protestima protiv mjera Vlade za suzbijanje pandemije. Kada su 7. novembra u Lajpcigu protesti u organizaciji Kverdenkera (Querdenker – onaj koji razmišlja drugačije) izmakli kontroli, u prvoj liniji su bili fudbalski huligani.
- pročitajte još: Lajpcig - "Protest male manjine"
Kada je policija krenula da razbija skup, zato što demonstranti nisu poštovali propisano odstojanje ili nisu nosili maske, huligani su se branili oružjem, biber sprejom, pirotehnikom i pesnicama.
To nije bilo prvi put da su fudbalski huligani bili katalizator za politički motivisano nasilje. U Kemnicu su 2018. godine desničarski huligani predvodili nasilne demonstracije nakon što je jedan izbjeglica nožem usmrtio čovjeka.
A uoči jednog drugog skupa pokreta Kverdenkera koji je bio planiran za decembar u Drezdenu, na desničarskim kanalima na društvenim mrežama su hulugani, nacionalisti i ultrasi bili pozivani da se okupe. Vlasti su međutim zabranile održavanje tog skupa.
„Ideološki motivisani“
„Ti huligani su militantni neonacisti, koji pokazuju mišiće na tim marševima“, objašnjava Robert Klaus, stručnjak za desničarski ekstremizam i autor koji je izbliza posmatrao dešavanja u Lajpcigu. „Oni ne pišu nikakve govore, ne stoje na štandovima. Oni su tamo da bi demonstrantima pomogli da probiju policijski kordon."
Klaus procjenjuje da je u Lajpcigu bilo i do 400 huligana. Mnogi su nosili oznake koje ih dovede u vezu sa raznim njemačkim fudbalskim klubovima. Ali od veza sa fudbalskim klubovima, prema mišljenju Klausa, važnije su veze koje postoje sa klubovima borilačkih vještina.
„Kada govorimo o 'huliganima', ljudi često misle da govorimo o fudbalskim huliganima. Ali mislim da to ovdje nije toliko važno“, kaža Klaus. „U pitanju je vrlo specifična mješavina militantnih neonacista i huliganske scene.“
„Ljudi treniraju borilačke vještine iz raznih razloga: da bi se bavili sportom, da bi smršali, izbacili agresiju ili zbog forme. Ali kod militantnih neonacista se tu prvenstveno radi o treningu za političko nasilje i za ulične obračune. To je ono što smo vidjeli u Lajpcigu: više stotina dobro organizovanih i utreniranih, iskusnih boraca“, tvrdi Klaus.
Sa tribine u ring
Među huliganima u Lajpcigu su recimo bili članovi „Imperijum fajt tima“, jednog tima mješovitih borilačkih vještina (MMA), koji u Lajpcigu okuplja pripadnike neonacističke scene.
Članovi tog tima su optuženi da su 2016. godine učestvovali u neonacističkom napadu u ljevičarskoj četvrti grada Konevic. Jedan od članova je odgovoran i za rasističko motivisani napad na jednog izbacivača u baru na Majorci 2019. godine.
„Postoji etablirana, fašistička borilačka scena u Njemačkoj i Evropi, koja ima svoje manifestacije i modne linije“, kaže portparol inicijative „Dole sa strunjače“. Ona im za cilj da ukaže na problem desničarskog ekstremizma u borilačkom sportu. „Već godinama se neonacisti organizuju u profesionalnim strukturama i imaju svoje sportske manifestacije na kojima regrutuju ljude."
Prema ocjeni te inicijative, danas je važnije nego ikada da fitnes-centri, sportska udruženja i savezi zauzmu jasan stav u odnosu prema rasizmu i fašizmu: „Borilački sport se dešava u socijalnom okruženju u kojem mladi ljudi razvijaju svoje vrijednosti. Zato su sportska udruženja dužna da objasne zašto rasizam i druge ideologije koje ne poštuju čovjeka nemaju šta da traže u ringu.“
Njemačka federacija mješovitih borilačkih vještina, koja taj sport reguliše u Njemačkoj, distancira se od ekstremizma i diskriminacije i ističe da ekstremisti čine samo mali dio onih koji se tim sportom bave.
Ta federacija je uključena u projekat „Ful kontakt: demokratija i borilačke vještine", koji ima za cilj da prepozna i zaustavi širenje ekstremističkih ideologija u sportu. Ona sa svojih manifestacija isključuje sportiste koje su davali ekstremističke izjave. Ipak, iz te federacije priznaju da su borilačke vještine neka vrsta magneta za ekstremne desničare.
„Mi smo naravno zgroženi zbog toga što ima ljudi koji zloupotrebljavaju borilačke vještine. Ali zloupotreba borilačkih vještina i njihovih vrijednosti nažalost ne može uvijek u potpunosti da se isključi“, kaže za DW jedan od portparola Federacije. „Upotreba nasilja je važan element ekstremističkih ideologija. Zato su za te ljude zanimljivi borilački sportovi i njihova upotreba van sporta.“
Alijansa sa Kverdenkerima
Na prvi pogled djeluje da huligani nemaju mnogo zajedničkog sa Kverdenkerima, odnosno „onima koji drugačije misle“. Ali oba pokreta ujedinjuje isti pogled na svijet, u kojem vlada zakon jačega i u kojem se zanemaruje zaštita ranjivih manjina.
- pročitajte još:Protesti "Querdenken" zabranjeni
„Ekstremni desničari sanjaju o propasti liberalne demokratije“, objašnjava Robert Klaus. „Oni međutim znaju da to sami ne mogu da postignu i zato se povezuju sa pokretima koji dijele njihovu socijalno-darvinističku ideologiju. Te pokrete pokušavaju dalje da radikalizuju i da podstaknu socijalne sukobe, kako bi proizveli situaciju u kojoj država više nije u stanju da zaštiti manjine.“
To je u suštini ono što se u novembru desilo u Lajpcigu. Policija je tada kritikovana da se povukla pred huliganima. Da li je trebalo da bude bolje pripremljena?
„Huligani od avgusta učestvuju na tim protestima i na društvenim mrežama je moglo da se vidi da će oni doći i u Lajpcig“, kaže Klaus. „Mogli su već rano ujutru da se vide po gradu i prepoznaju. Ali policija nije preduzela nikakve strateške mjere kako bi ih opkolila.“
Paradoks za policiju
Bezbjednosne službe su pred velikom dilemom. Paradoks je da imaju posla sa pokretom koji koristi osnovna građanska prava, kao što su sloboda okupljanja i sloboda izražavanja, kako bi napala upravo sistem koji ta prava garantuje. Istovremeno kritikuju sistem da im je ta prava zakinuo.
„Te demonstracije predstavljaju neku novu vrstu skupova, koji sa sobom nose nove izazove“, kaže Jerg Radek, potpredsjednik policijskog sindikata GdP u intervjuu za list Journalist.
„Policija je u Lajpcigu vjerovatno mogla da spriječi prodor demonstranata, da je bila postavljana u tri reda, ali kakva bi to bila slika? Upravo na mjestu gdje su se ljudi prije 31 godinu pobunili protiv diktature (Istočne Njemačke, prim. red.)? Takve slike bi onda bile iskorišćene da se policija predstavi kao neko ko sprovodi naređenja zdravstvene diktature“, dodaje Radek.
- pročitajte još:Kako je to kad vam je ime na „popisu smrti“ neonacista?
On ipak kaže da je policija „sposobna da uči“, i to se vidjelo 12. decembra kada su naredne demonstracije u Drezedenu bile otkazane.
Ipak, policija je uhapsila 72 osobe, izrekla 160 opomena i podnijela krivične prijave protiv skoro 300 ljudi. Među njima su i poznati fudbalski huligani koji su pokušali vozom da stignu u Drezden.