Brexit je ogromna greška

Brutalno ubistvo zastupnice laburista Džo Koks je dno dna u odvratnoj bici oko Brexita. Čak iako je tanka veza između smrti mlade političarke i njenog zalaganja za ostanak u EU, stalne poruke pune mržnje protiv zagovornika EU - koje su pothranjivale kampanje za izlazak iz EU - izgleda da podstiču osobe s psihičkim smetnjama. Jer, parole djeluju na njih kao dopuštenje da ubiju one prema kojim je mržnja usmjerena.

Ovo ubistvo je jedan novi korak u kompleksnom spletu argumenata i emocija, koji zamagljuje pogled na to o čemu se zapravo konkretno radi. Da li će Velika Britanija izaći ili ostati u EU pogađa sve nas. Jedan Brexit bi mogao dati zamah nacionalizmu i autoritarnim vođama i tako podriti fundamente našeg političkog sistema. To bi mogla da bude jedna od najvećih grešaka u novijoj istoriji.

Populistički otrov

Zagovornici kampanje za izlazak iz EU poput Najdžela Faraža, britanski su odgovor na desničarske populiste u drugim evropskim zemljama. Faraž je ono što je Marin Lepen u Francuskoj: političar koji osuđuje sistem, koji istovremeno koristi kako bi došao do što više vlasti i moći. No, slika je mnogo slojevitija. Jer, tu spadaju i besramni karijeristi kao što je Boris Džonson, koji mjerka mjesto nesrećnog Dejvida Kamerona i uz to možda njegovu sopstvenu konzervativnu partiju pusti da tresne o pod. Onda, tu je još i Majkl Gouv iz antievropskog partijskog krila, koji se prema temi Brexit odnose kao izviđaći prema svojoj novoj avanturi.

Ono što povezuje ove različite partnere u savezu jeste zajednička poruka: Skoči jednostavno u nepoznato i uđi u bolju budućnost. Njihov glavni slogan je - "Preuzmi kontrolu". Oni tako hvale iluziju, koja izgleda atraktivno posebno za one koji se vide kao gubitnici globalizacije. A njih dovesti u tu poziciju je lako s obzirom da neprijateljski nastrojena štampa već decenijama Brisel predstavlja kao bastion zla. Ova poruka djeluje na birače kako na ekonomski zapuštenom sjeveru tako i u oronulim priobalnim gradovima. Jer, svako ko je izgubio posao i koga su pregazile društvene promjene, sada vidi da je došao trenutak da se uzvrati.

Ne radi se o činjenicama

Kampanja za izlazak iz EU se konstantno služila pogrešnim statistikama i golim lažima. Majkl Glouv je lagao i o ekonomskoj prošlosti svoje sopstvene porodice, samo da bi dobio poene protiv Evrope. Ali, to svakako ne igra nikakvu ulogu jer u ovoj borbi nisu presudne činjenice, već emocije. Ljudi žele da osjete da se njihovi stavovi priznaju a ne da slušaju tuđe. Političke tv-debate su to jasno pokazale, jer su otišle u nekompetentno političko klevetanje.

Tako se racionalnim argumentima malo toga može postići u korist ostanka u EU. Šef Engleske banke, ugledni akademici, šefovi vlada evropskih država i uticajni rukovodioci koncerna; svi oni savjetuju britanskim biračima da ostanu u Uniji. Oni su preklinjali Britance, pokušavajući ih u to ubijediti. Za one, koji podržavaju izlazak iz EU, su svi oni zajedno pripadnici elite koja navodno ljudima pokušava uskratiti upravo to pravo na određivanje svoje sopstvene sudbine. Nakon eventualnog Brexita život bi mogao biti teži i nesigurniji. Ali, to se izgleda ne računa s obzirom na zavodljivi izlaz - jednom se kako treba osvetiti omraženom sistemu.

Pratite Britance obmanjivače naroda?

U ovom trenuttku se ništa ne može učiniti kako bi se uticalo na promjenu toka događaja. Jedni vjeruju da su pojedini zastali i zamislili se nakon smrti Džo Koks. U slučaju da se britanski birači ipak odluče oprostiti s Evropom, to neće pogoditi samo njihovu budućnost već budućnost svih nas. Od njenog osnivanja Evropska unija je prije svega bila snaga dobra. No, danas je postalo nepopularno to i jamčiti.

Sada ostaje samo nada. Nada da će oni koji imaju pravo glasa u samoj glasačkoj kabini ustuknuti pred ovim destruktivnim korakom. To je nada da će urođeni zdrav ljudski razum kod Britanaca odoljeti blještavim obećanjima modernih obmanjivača naroda. Niko još ne može da procijeni kakve sve posljedice bi mogao da ima jedan Brexit - a nadam se da to nećemo nikada morati da saznamo.