Şimşek: Enflasyonu kalıcı olarak düşüreceğiz
21 Aralık 2023
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TBMM Genel Kurulu'nda, bakanlığa bağlı kuruluşların 2024 yılı bütçe görüşmelerinde konuştu.
Enflasyonu kalıcı olarak düşüreceklerini söyleyen Bakan Şimşek, yıllık enflasyon düşüşünün 2024'ün ikinci yarısında kendisini göstereceğine işaret etti. Şimşek, "Enflasyonu önümüzdeki yıl sonunda yüzde 36'ya, 2026 yılında ise tek haneli seviyelere düşürmeyi hedefliyoruz. Piyasa, önümüzdeki yıl ve sonraki hedefleri satın almaya başlamış durumdadır" ifadesini kullandı.
Cumhuriyetin ilk yüzyılında Türkiye'nin ortalama reel olarak yüzde 4,8 büyüdüğünü aktaran Şimşek, son 20 yılda ise daha iyi bir performans olduğunu, yüzde 5,4'lük bir büyümenin söz konusu olduğunu kaydetti. "Büyüme performansımızı tabii ki diğer ülkelerle de karşılaştırmamız lazım" diyen Şimşek şöyle devam etti:
"2002 yılındaki Türkiye ekonomisini 100 alalım, reel olarak 2022'ye getirelim. Bu rakam 288'e tekabül ediyor yani Türkiye son 20 yılda reel olarak 100'den 288'e gelmiş büyümede. Aynı dönemde dünya ekonomisi 100'den 203'e, gelişmekte olan ülkeler 100'den 280'e gelmiş. Şimdi diyeceksiniz ki 'Türkiye 288, gelişmekte olan ekonomiler 280, çok da büyük bir fark yok' diye, ancak kıta büyüklüğünde olan Çin ve Hindistan'ı ayırırsanız gelişmekte olan ülkeler 100'den 211'e çıkmış, Türkiye 288'e çıkmış. Dolayısıyla çok net bir şekilde Türkiye sadece tarihi olarak değil diğer ülkelerle de karşılaştırıldığı zaman güçlü bir büyüme performansı ortaya koymuştur."
Büyüme hedefi yüzde 4
Gelecek sene yüzde 4'lük bir büyüme hedefleri olduğunu söyleyen Şimşek, "Dezenflasyon programı iç talebi bir miktar ılımlı hale getirecek. 2023 Ekim itibarıyla toplam istihdam yıl sonuna göre; 812 bin kişi artmış yani 32 milyon istihdam söz konusu. Mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranı yüzde 8,5’le son 11 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir" dedi.
Türkiye'de refahı artırmak için çalıştıklarının altını çizen Bakan Şimşek, bu çerçevede Orta Vadeli Programdan (OVP) bahsederek, "Ortaya bir program koyduk. Küresel zorlukları Türkiye için bir fırsata döndürme çabası içerisindeyiz, bunun için öngörülebilirliği artırıyoruz, bunun için en büyük önceliğimiz fiyat istikrarıdır. Bu nedenle de orta vadeli programın ana hedefi enflasyonda kalıcı düşüşü sağlamaktır. Çünkü enflasyonu düşürmeden Türkiye'de sürdürülebilir, yüksek büyümeyi ve kalıcı refahı sağlayamayız" dedi.
"Kimseden kaynak istemedik"
Sık sık seyahatlerinin eleştirildiğini söyleyen Bakan Şimşek, "Seyahatlerimin hemen hemen hepsinde ana gündem maddelerinden bir tanesi yeşil ve dijital dönüşüm olmuştur. Biz hiç kimseden kaynak istemedik, hiç kimseden para istemedik, Türkiye'nin paraya ihtiyacı yok" açıklamasında bulundu.
Bakan Şimşek 6 Şubat depreminin yarattığı finansman ihtiyacı nedeniyle finansman programını revize ettiklerini belirterek, 2023 yılı başında yüzde 114 olarak öngörülen iç borç çevirme oranının 2023 yılında yüzde 140’a çıktığını söyledi. Şimşek, "2024 yılında tabii ki finansman programında yüksek bir iç borç çevirme oranı var. 2024 yılı içerisinde iç borç çevirme oranı yüzde 136,5 olacak yani inşallah, bu senenin bir miktar altına olacak ama bunlar yüksek rakamlar. O nedenle, oturup vergi tabanını büyüteceğiz" dedi.
"Vergilerin payını artıracağız"
Etkin, basit ve daha adil bir vergi sistemi oluşturmak için çalıştıklarını söyleyen Şimşek, doğrudan vergilerin payını artıracaklarını ifade etti. Şimşek şöyle devam etti:
"Yatırım, istihdam, üretim ve ihracatı teşvik etmeye devam edeceğiz. Sürdürülebilir büyümeyi bu çerçevede destekleyeceğiz. Kamu açığının sağlıklı kaynaklarla finanse edilmesi için ilave çaba göstereceğiz. Etkin olmayan istisna ve indirimlerin kaldırılması için bir çaba içerisine gireceğiz. Burada istisnalar çok geniş, sadece yurt dışı kaynak, özellikle kalıcı kaynak girişini sağlamaya yönelik birtakım istisnalar noktasında elimiz rahat olacak. Ben istisnaları geçici olarak doğru buluyorum ama onun dışındakileri gözden geçireceğiz. Asgari ücreti vergi dışı bırakmışız. Sadece asgari ücretli yararlanmıyor, bütün çalışanlar asgari ücrete kadar vergi vermiyor."
Konuşmasında gelir vergisi tarifesine de değinen Şimşek, "Hemen hemen birçok ülkede olduğu gibi artan oranlı yani çok kazanandan çok almayı amaçlayan bir tarife var. Bakın, hükümetlerimiz döneminde vergi adaletini güçlendirmek için en alttaki yani en düşük gelir vergisi dilimi yüzde 22 iken yüzde 15’e biz indirmişiz" diye konuştu.
Kayıt dışı çalışmaya da değinen Bakan Şimşek, "Kayıt dışı çalışma önemli bir sorun. Türkiye'de bu oran sadece yabancılarla ilişkili değildir, yüksek bir orandır; yüzde 50'lerden yüzde 27'lere düşürdük ama daha katedeceğimiz çok mesafe var" dedi.
"Türkiye OECD'de en düşük vergi yüküne sahip üçüncü ülke"
Kurumlar vergisine de değinen Şimşek, 2023 yılında kurumlar vergisinin yüzde 24'ünün bankalardan tahsil edildiğini belirtti. Türkiye'de vergi yükünün yüksek olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığını söyleyen Şimşek, "Evet, böyle bir iddia var. Türkiye toplam vergilerde genel vergi yükü sıralamasında yüzde 20,8’le 38 OECD üyesi ülke arasında en düşük vergi yüküne sahip 3’üncü ülkedir. OECD vergi yükü ortalaması yüzde 34, Avrupa Birliği ortalaması yüzde 41,2, Türkiye'de yüzde 20,8" diye konuştu.
Kara paranın aklanmasıyla mücadele
Kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanıyla mücadeleyi kararlılıkla yürüttüklerini kaydeden Bakan Şimşek şöyle konuştu:
"2023 yılında 4 bin 624 dosya kapsamında 14 bin 525 kişi hakkında rapor ve bilgi hazırlanarak adli makamlar, kolluk ve istihbarat birimleriyle, ilgili kamu idareleriyle bunları paylaştık, destek verdik ve bütün yani kara parayla, mafyayla mücadele ediyoruz."
Muhalefetten eleştiri
Hazine ve Maliye Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçe görüşmelerinde CHP Grubu adına konuşan Karabük Milletvekili Cevdet Akay, Maliye Bakanlığı'na ayrılan bütçeyi eleştirdi. Akay, "Konsolide bütçe büyüklüğü 11 trilyon 89 milyar, vergi gelirleri yani bütçe gelirleri açısından da 8,4 trilyonluk bir vergi geliri hedeflenmiş, bütçe açığı ise 2 trilyon 651 milyar olarak öngörülmüş. Genel bütçenin içerisinde Maliye Bakanlığı bütçesine baktığımız zaman da genel bütçenin yaklaşık yüzde 41'ini Maliye Bakanlığı bütçesi oluşturuyor. Gerçekten en büyük bütçe Hazine ve Maliye Bakanlığına ayrılmış durumda" dedi.
CHP Grubu adına konuşan Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak da ekonomide yaşanan sıkıntıların köklerinin bundan 10 yıl öncesine dayandığını vurgulayarak, "Erdoğan'ın 'Alışılmış bir Cumhurbaşkanı olmayacağım' dediği 2014'ten bu yana ülkemiz de milletimiz de gün yüzü görmedi. Saray 10 yılda devlet ve ekonomi yönetiminde kriz üstüne kriz çıkardı" ifadelerini kullandı.
Saadet Partisi Grubu adına söz alan Hatay Milletvekili Necmettin Çalışkan bütçede istihdamın olmadığını kaydederek, "İşsizlik var, bu bütçede yatırım yok yandaş var, üretim yok ithalat var, bütçede adalet yok ama bir kişiye 10 maaş var, bütçede kalkınma yok ama çok bol miktarda faizciler var, bu bütçede EYT'liler, emekliler, asgari ücretliler, memurlar yok rantçılar var, bu bütçede depremzedeler yeterince yok ama müteahhitler fazlasıyla var" eleştirisini dile getirdi.
Görüşmelerin ardından TBMM Genel Kurulu’nda, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçesi kabul edildi.
DHA, ANKA / HT,EC