Özgürlüğü internette buldular

Harvard Üniversitesi’nin yeni yayımlanan bir araştırmasına göre, Arap dünyasındaki kadın blog yazarlarının büyük çoğunluğu Suudi Arabistan’da bulunuyor. Suudi blog yazarlarının neredeyse yarısı kadınlardan oluşuyor. Ancak Suudi Arabistan’daki kadınların yaşam koşullarını göz önünde bulundurunca araştırma sonuçları pek şaşırtıcı değil. Çünkü internet, toplumsal yaşamda pek çok engelleme ile karşılaşan Suudi kadınlar için sığınılacak bir barınak gibi.

Suudi Arabistan’da kadınlar televizyon ekranlarında ya da politikada neredeyse hiç temsil edilmiyor ve sürekli engellerle karşılaşıyorlar. Ancak internetteki blog sayfaları onlara görüşlerini sunup diğer insanlarla iletişime geçebilmeleri için ideal koşulları sunuyor.

Bloglarla seslerini duyuruyorlar

Bir kaç yıldan beri Suudi eşiyle Suudi Arabistan’da yaşayan eski ABD’li diplomat Carol Fleming, 2006 yılından bu yana “americanbedu.com” adlı kendine ait blog sayfasında yazıyor. Fleming, blog sayfalarının Suudi Arabistan’da gittikçe artan etkisini şöyle anlatıyor:

“Blogların, sesini duyurma ve belli konuların bilinmesini sağlama açısından farklı bir seçenek sunduğunu ve farklı bir buluşma noktası oluşturduğunu söyleyebilirim. Bu benim görüşüm. Bloglar gittikçe tanınıyor ve daha çok insan tarafından fark ediliyor. Ben şahsen bir kez çok şaşırmıştım çünkü kendi blogumda yayımladığım bir yazı, CNN Arap kanalında yer almıştı. Bu, benim için blogların gerçekten okunduğu ve dikkate alındığının iyi bir göstergesi.”

1980 ve 1990’lı yıllarda Suudi Arabistan halkı sadece devlet kontrolündeki iletişim araçlarına ulaşabiliyordu. Ancak internetin gelişiyle Suudi Arabistan’da pek çok şey değişti. İnsanlar artık özgürce bütün konularda bilgi alabiliyor. Sadece hükümet aracılığıyla yapılan bilgi transferiyle yetinmek zorunda kalmıyorlar.

“Biz de diğer kadınlar gibiyiz”

Ancak yaşanan medya açılımına karşın, kraliyet ailesine karşı yapılacak olası bir eleştiri gibi bazı hassas konular, ülkede hala bir tabu. Ancak Suudi blog yazarı kadınlar için daha da önemlisi alışılagelmiş klişelerden uzak bir Suudi kadın portresi çizebilmek. Eman el Nefcan adlı üç çocuk annesi İngilizce öğretmeni, yazılarını “saudiwoman.blogspot.com” adresinde yayınlıyor. Suudi blog sahibi, sayfasında İngilizce yazmayı tercih ediyor. Blog sayfasıyla daha geniş bir halk kitlesi ve yurt dışındaki insanlara ulaşmak isteyen Eman El Nefcan, internette yazı yazmak konusundaki kişisel motivasyonundan ise şöyle bahsediyor:

“Suudi kadınların, kendi kişilikleri hakkında yazarken daha çok insani taraflarını ortaya çıkarmalarını sağlamak istiyorum. Televizyonda Suudi Arabistan hakkında bir şey izleyince, sadece her yanda siyah örtü altında dolaşan insanlar görülüyor. Kimse bu örtülerin altında ne olduğunu, neler yaşandığını bilmiyor. Bizim de diğer bütün kadınlar gibi olduğumuzu göstermek istiyorum. Biz anneyiz, okuyoruz, çalışıyoruz. Biz de diğerleri gibiyiz. Belki daha farklı bir yaşam tarzına sahibiz, ancak temelde biz de sadece insanız.”

Değişimi savunan kadınlar

Suudi Arabistan toplumunun değişmesini savunan kadın blogçular da var. Carol Fleming’e göre, blogun yazıldığı dil, kadın blog yazarlarının blogu kişisel ya da toplumsal amaçla mı kaleme aldığı hakkında ipucu sağlıyor:

“Bloglarını İngilizce yazmaya karar veren Suudi kadınlar, tüm İngilizce konuşulan ülkelere yöneliyor. Benim tespitime göre, Arapça yazan Suudi Arabistan kadını, daha çok geleneksel olmaya eğilimli görülüyor. İngilizce bloglarda ise sosyal konular tartışılıyor ve zorluklar, görmek istedikleri reformlar üzerinde konuşuluyor.”

Sarah Constantine / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Nihat Halıcı